„Listy do kard. Jean Marie Lustigera” w trzecią rocznicę śmierci

Przed przypadającą 5 sierpnia trzecią rocznicą śmierci arcybiskupa Paryża we Francji ukazała się książka „Listy do kard. Jean Marie Lustigera”. Jej autorem jest ks. Jakub Weksler-Waszkinel, polski filozof żydowskiego pochodzenia zaangażowany w dialog chrześcijańsko-judaistyczny i polsko-żydowski oraz wieloletni wykładowca Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.

„Bardzo długo – szkoda, że aż tak długo – nie znałem osobiście kardynała Jean-Marie Lustigera, arcybiskupa Paryża” – pisze we wstępie do książki ks. Weksler-Waszkinel. Wcześniej znał tylko jego książki: „Kazania paryskiego proboszcza” i „Wybór Boga”. Po raz pierwszy poznali się osobiście w sierpniu 1998 r. Potem ilekroć był w Paryżu dzwonił do sekretarza kardynała i zawsze był zapraszany na wieczorną Eucharystię, a potem na kolację.

Ks. Jakuba szczególnie interesowało spojrzenie kard. Lustigera na Żydów i judaizm, gdyż był bardzo zaangażowany w dialog katolicko-żydowski. Pytany czy kard. Lustiger przyjmując chrześcijaństwo zerwał z judaizmem, odpowiada: „Trzeba się chyba odnieść do świadomości, którą posiadał młody Aron Lustiger, gdy prosił o chrzest. Sądzę, że niewiele wiedział o judaizmie, znacznie więcej o Jezusie, Mesjaszu Izraela. Nie sądzę, by przyjmując jedno, miał pełną świadomość zrywania z drugim. Ale na to pytanie nie znamy odpowiedzi. Jedno na pewno wiemy: kardynał bardzo chciał zbliżenia Kościoła z Żydami i judaizmem w duchu dialogu, który nie jest przekonywaniem, ale przede wszystkim wzajemnym poznaniem”.

„Kardynał bardzo lubił, gdy w naszej rozmowie pojawiała się osoba Jana Pawła II. Ich bliskie relacje chyba najlepiej pokazały Światowe Dni Młodzieży w 1997 r. w Paryżu. To wówczas milionami młodych ludzi na całym świecie zgodnie „dyrygowali” papież Polak i kard. Lustiger. Obrazy mówią więcej niż jakiekolwiek słowa” – zaznacza ks. Jakub.

„Co było w rozmowach nadzwyczajne to to, że mnie przez gardło nigdy nie przeszło słowo: eminencja. Bo też w jego zachowaniu, sposobie mówienia i bycia nie było nic z eminencji. Pamiętam jego przenikliwy wzrok, zawsze przyjaźnie uśmiechnięty, i pewną gwałtowność, rzekłbym „ogień” w tym, co dotyczyło więzi człowieka z Bogiem. Nie celebrował tych spotkań. Byliśmy sami i do głowy mi nie przyszło, by robić jakieś pamiątkowe zdjęcie. Mam takie jedno, zrobione przed wyjściem i jakby od niechcenia. Bardzo tego żałuję, że nie zrobiłem dobrego z Nim zdjęcia” – mówi z żalem ks. Jakub.

Autor wyjaśniając tytuł książki zwraca uwagę, że jest on poniekąd wynikiem ostatniej rozmowy z kardynałem. Na parę tygodni przed śmiercią spotkali się dniu 13 lipca 2007 r. w zakładzie leczenia paliatywnego Jeanne-Garnier w Paryżu. „Siedział w fotelu. Miał wychudzoną twarz. Przywitał mnie swoim serdecznym uśmiechem, podczas którego w sposób szczególny śmiały się jego oczy. Gdy zaczął mówić, było „słychać”, że jest umęczony cierpieniem” – wspomina ks. Weksler-Waszkinel.

„Listy do kardynała Lustigera” są symbolicznym wypełnieniem obietnicy i wyrazem hołdu autora dla arcybiskupa Paryża, choć jak zaznacza autor do dziś „wolałby pisać doń listy i czytać Jego odpowiedzi”.

Na „Listy” składa się sześć tekstów, które dotyczą przede wszystkim problematyki dialogu chrześcijańsko-żydowskiego. Trzy pierwsze teksty pokazują ogrom zmian, jakie zaszły w Kościele katolickim po II Soborze Watykańskim w relacjach chrześcijańsko-żydowskich, m.in. tekst dotyczący jubileuszowego spotkania papieża Jana Pawła II z Żydami w Jerozolimie w 2000 r. oraz „spotkania” papieża z francuskim i żydowskim filozofem, Emanuelem Lévinasem. Ponadto książka zawiera dwa teksty dotykające spraw najtrudniejszych w relacjach chrześcijańsko-żydowskich i na zakończenie tekst autobiograficzny, w którym ks. Jakub m. in. opisuje, kiedy będąc już 12 lat katolickim księdzem jego przybrana matka wyjawia mu 23 lutego 1978 r., że nie jestem jej rodzonym dzieckiem, a uratowanym z Holokaustu dzieckiem żydowskim.

Ponadto książka zawiera dwa wprowadzenia autorstwa dr Richarda Prasquiera, przewodniczącego Rady Przedstawicielskiej Instytucji Żydowskich we Francji (CRIF), którego poznał na Umschlagplatzu w Warszawie 11 czerwca 1999 r., kiedy był tam Jan Paweł II oraz ks. Jeana Dujardin, byłego sekretarza komisji episkopatu francuskiego ds. dialogu z judaizmem.

Książkę wydała oficyna wydawnicza Editions Benedictines.