Litania Loretańska w stworzonym przez Tolkiena języku quenya

„Tári Pellenórëo” – Królowo Polski. Takim wezwaniem w języku quenya kończy się Litania Loretańska. Pasjonaci świata wykreowanego przez Johna Ronalda Reuela Tolkiena dziś modlą się również w języku, który stworzył wybitny pisarz, autor m. in. „Władcy Pierścieni”.

Ryszard Derdziński, redaktor tolkienowskiego Elendilionu, wyjaśnił w rozmowie z KAI, że profesor J. R. R. Tolkien, wybitny autor i naukowiec, a jednocześnie pobożny wierny Kościoła katolickiego w Anglii, przełożył na jeden ze swoich języków – quenya – modlitwy katolickie, w tym Ojcze nasz, Zdrowaś Maryjo, Pod Twoją obronę, a nawet część Litanii Loretańskiej.

Ks. Michał Kossowski jeszcze jako młody chłopak pod pseudonimem Beren dokończył ten przekład w ramach ćwiczenia języka quenya. „Dziś jest to nie tylko ciekawostka lingwistyczna, ale też sposób modlitwy polskich tolkienistów, którzy przygotowali cały zbiór katolickich modlitw w języku Tolkiena, w tym cały układ Różańca” – mówi red. Derdziński.

Język quenya zwany jest również „elfią łaciną” czy Wysoką Mową.

– Rękopis Tolkiena z quenejskim tłumaczeniem fragmentu Litanii Loretańskiej został opublikowany w 44. numerze czasopisma Vinyar Tengwar (z czerwca 2002 r.). Jest to spersonalizowana karta pocztowa z nadrukowanym napisem „From Professor J.R.R. Tolkien, Merton College, Oxford” i z zapisanymi ręcznie w quenya modlitwami: Ojcze nasz, Zdrowaś Maryjo, Pod Twoją obronę, Litanią Loretańską.

Analiza tekstu i kontekstu wskazuje, że przekład powstał w latach 50. XX wieku. Sama Litania została przetłumaczona przez Tolkiena tylko w małym fragmencie – czytamy na stronie www.elendilion.pl.

Wiecej informacji o świecie J.R.R. Tolkiena znaleźć można również na Facebooku.

Poniżej zamieszczamy Litanię Loretańską, której tłumaczenie na język quenya rozpoczął Tolkien a dokończył ks. Kossowski:

„Arcandë Loreto” (‚Błaganie/Litania z Loreto’)

Heru, órava omessë.
A Hrísto, órava omessë.

Héru, órava omessë.
A Hrísto, ámë hlarë.
A Hrísto, ámë etehlarë.
Atar meneldëa, Eru,
órava omessë.
A Eruion, Mardorunando, Eru,
órava omessë.
A Airefëa Eru,
órava omessë.
A Airë Neldië, Eru Er,
órava omessë.
A Airë María, – arca atarmë –
Airë Eruontarië,
Airë Wendë mi Wenderon,
Amillë Hrísto,
Amillë Eruva Hostalë, (‘Bożego Zgromadzenia’)
Amillë Eruva lissëo,
Amillë ampoica,
Amillë vénëa,
Amillë alappina, (‘nietknięta’)
Amillë arta, (‘szlachetna’)
Amillë *ilúcarëa, (adj. ‘ il-úcarë-a’ – ‘*niewinna’)
Amillë ammanë, (‘najlepsza’)
Amillë Mára Quetto, (‘dobrego słowa’)
Amillë Ontaro,
Amillë Etelehtaro,
Wendë Assaila,
Wendë Alcarin, (‘chwalebna’)
Wendë Istaina, (‘znana – sławna’)
Wendë Vala, (‘można – potężna’)
Wendë Apsenena,
Wendë Voronda,
Ceniehyellë Failiëo, (‘cen-ië-hyellë’)
Mahalma Ingolëo, (‘ingolë’ – archaizm)
Tyarië Alasselmo,
Mirroanwë fairëa,
Mirroanwë hantalëo,
Mirroanwë Erëa *erunduriëo, (‘eru-ndur-ië’)
Losillë Muina,
Mindon Navindova,
Mindon Axollo Andamundava,
Coa Laurëa,
Marcirya Eruva Nilmëo,
Ando Erumano,
Él arinya, (‘él’ – archaizm)
Envinyatië laiwo,
Ortírië úcarindoron,
Alassë harninaron, (‘szczęście zranionych’)
Sámë Hrístova liëo, (‘ludu Chrystusa’)
Tári Valaron, ( w sensie ‘aniołów’)
Tári *Valataron, (lub: Minyataron, Nosseheruron – patriarcha – ‘praojciec’> ‘wódz klanów’)
Tári Tercánoron, (‘tercáno’ – ‘herold’, może: Apacánoron?)
Tári *Mentamoron, [pl. gen. ‘Apostoł’, gr ‘apóstolos’ – ‘wysłaniec’ (‘menta’ +’mo’)] Tári Nwalyainaron, (‘nwalya-ina’ – ‘umęczony’)
Tári Voronwion, (‘wiernych’)
Tári Wendion,
Tári Ilyo Aimoron,
Tári ú Minya Úcarëo nostaina,
Tári Erumanenna tultaina, (tulta-)
Tári Anairë *Olosilliëo, [‚losille’ – ‚róża’, jak w: lassë>olassië (*Losilleono?)] Tári nossëo,
Tári sérëo,
Tári Pellenórëo. (tylko w polskiej litanii)
Eulë Eruva, i aumapalyë úcari ambaro,
ámen apsenë, Heru.
Eulë Eruva, i aumapalyë úcari ambaro,
ámë etehlarë, Heru.
Eulë Eruva, i aumapalyë úcari ambaro,
órava omessë.
Arca atarmë, Airë Eruontarië,
Polien nalmë valdë vandaron Hrísto.
Ámen arcë
Anta men núrorelyan, Heru Eru, ná alya as vorima alwë fëo ar hravo: ar terë alcarinqua arcandë Anairëo Marío, voro Wendëo, ámë etelehtë nyérerello ar anta vorima alassë.
Terë Hrísto Herulmo.
Násië.