Drukuj Powrót do artykułu

Liturgia Wielkiej Nocy

10 kwietnia 2004 | 19:46 | mlk //per Ⓒ Ⓟ

Z nastaniem sobotniego wieczoru Kościół rozpoczyna świętować Zmartwychwstanie. Wielkanoc jest najstarszym świętem i centrum roku liturgicznego. Przez cały rok uobecnia ją każda niedziela.

*W sobotni wieczór, koniecznie dopiero po zachodzie Słońca, rozpoczyna się Wigilia Paschalna*. Liturgicznie nie należy już ona do Wielkiej Soboty, ale jest początkiem „trzeciego dnia, w którym Chrystus zmartwychwstał”. Wedle żydowskiej rachuby czasu wieczór jest już początkiem świętowania następnego dnia. Gdy zapadnie zmrok przemija cisza sobotnia, a rozpoczyna się Zmartwychwstanie.

Zgodnie z posoborową odnową liturgii Triduum Paschalne osiąga swój szczyt w liturgii Wigilii Paschalnej. Rozpoczyna ją liturgia światła. Na zewnątrz kościoła kapłan święci ogień, od którego następnie zapala się Paschał – wielką woskową świecę, która symbolizuje zmartwychwstałego Chrystusa. Na paschale kapłan żłobi znak krzyża, wypowiadając słowa: „Chrystus wczoraj i dziś, początek i koniec, Alfa i Omega. Do Niego należy czas i wieczność, Jemu chwała i panowanie przez wszystkie wieki wieków. Amen”. Umieszcza się tam również pięć ozdobnych czerwonych gwoździ, symbolizujących rany Chrystusa oraz aktualną datę.

Następnie Paschał ten wnosi się do okrytej mrokiem świątyni, a wierni zapalają od niego swoje świece, przekazując sobie wzajemnie światło. Niezwykle wymowny jest widok rozszerzającej się jasności, która w końcu wypełnia cały kościół. Zwieńczeniem obrzędu światła jest uroczysta pieśń (Pochwała Paschału) – Exultet, która zaczyna się od słów: „Weselcie się już zastępy Aniołów w niebie! Weselcie się słudzy Boga! Niech zabrzmią dzwony głoszące zbawienie, gdy Król tak wielki odnosi zwycięstwo!”.

*Dalsza część liturgii paschalnej to czytania przeplatane psalmami*. Przypominają one całą historię zbawienia, poczynając od stworzenia świata, przez wyjście Izraelitów z niewoli egipskiej, proroctwa zapowiadające Mesjasza aż do Ewangelii o Zmartwychwstaniu Jezusa. Tej nocy powraca nieobecny w Wielkim Poście śpiew „Alleluja”.

Celebrans dokonuje poświęcenia wody, która przez cały rok będzie służyła przede wszystkim do chrztu. Czasami, na wzór pierwotnych wspólnot chrześcijańskich, w noc paschalną chrzci się katechumenów, udzielając im zarazem bierzmowania i pierwszej Komunii św. Wszyscy wierni odnawiają swoje przyrzeczenia chrzcielne wyrzekając się grzechu, Szatana i wszystkiego, co prowadzi do zła oraz wyznając wiarę w Boga Ojca, Syna i Ducha Świętego.

Wigilia Paschalna kończy się Eucharystią i procesją rezurekcyjną. Procesja ta pierwotnie obchodziła cmentarz, który zwykle znajdował się w pobliżu kościoła, by oznajmić leżącym w grobach, że Chrystus zmartwychwstał i zwyciężył śmierć. Kto uczestniczy w Wigilii Paschalnej, bierze udział w pierwszej, nocnej Eucharystii świętującej Zmartwychwstanie. Nie musi już zatem uczestniczyć we Mszy św. w Niedzielę Wielkanocną.

*W Polsce w wielu kościołach pozostał zwyczaj odprawiania rezurekcji w Niedzielę Wielkanocną rano*. Pierwsza poranna Eucharystia ma wtedy szczególnie uroczysty charakter. Po niej rusza procesja rezurekcyjna ogłaszająca światu, że Życie zwyciężyło śmierć. Procesja wyrusza z kaplicy Grobu Pańskiego. Z monstrancji zdejmuje się welon oznaczający śmierć Jezusa. Na koniec procesji uczestnicy śpiewają uroczyste „Te Deum” i przyjmują błogosławieństwo.

Ponieważ cud Zmartwychwstania nie mieści się w jednym dniu, dlatego też Kościół obchodzi Oktawę Wielkiej Nocy – przez osiem dni bez przerwy wciąż powtarza się tę samą prawdę, że Chrystus Zmartwychwstał. Ostatnim dniem oktawy jest Biała Niedziela nazywana obecnie także Niedzielą Miłosierdzia Bożego. W ten dzień w Rzymie ochrzczeni podczas Wigilii Paschalnej neofici odziani w białe szaty podarowane im przez gminę chrześcijańską szli w procesji do kościoła św. Pankracego, by tam uczestniczyć w Mszy św. Jan Paweł II ustanowił ten dzień świętem Miłosierdzia Bożego, którego wielką orędowniczką była św. Faustyna Kowalska.

*Wielkanoc jest pierwszym i najważniejszym świętem chrześcijańskim*. Pierwsi uczniowie świętowali tylko Wielkanoc i każdą niedzielę, która jest właśnie pamiątką Nocy Paschalnej. Dopiero z upływem wieków zaczęły pojawiać się inne święta i okresy przygotowania aż ukształtował się obecny rok liturgiczny, który dalej przechodzi różne zmiany.

Obchody Triduum Paschalnego, choć trwają od Wielkiego Czwartku do Niedzieli Wielkanocnej, wbrew pozorom nie trwają cztery lecz trzy dni. Jest to związane z żydowską rachubą czasu. Każde święto rozpoczyna się już poprzedniego dnia wieczorem po zachodzie słońca.

Tak więc pierwszy dzień świętego Triduum (Trzech Dni) Paschalnego rozpoczyna się od Mszy Wieczerzy Pańskiej w czwartek a kończy Liturgią Męki Pańskiej w piątek jeszcze przed wieczorem. Jest to zgodne z Ewangelią, która mówi, że Ciało Jezusa spoczęło w Grobie jeszcze przed nastaniem szabatu.

Drugi dzień, Wielka Sobota, to czas liturgicznej ciszy i smutku. Kościół nie sprawuje Mszy św. Wieczorem kończy się „dzień żałoby”.

Rozpoczyna się trzeci dzień, w którym Chrystus Zmartwychwstał. Nastaje święta Noc Zmartwychwstania, kiedy powstaje z martwych Chrystus Pan – Słońce, które nie zna zachodu.

*Noc Paschalna oraz cała Niedziela Wielkanocna* to największe święto chrześcijańskie, pierwszy dzień tygodnia, uroczyście obchodzony w każdą niedzielę przez cały rok. Triduum Paschalne kończy się niedzielnymi nieszporami.

Drogi Czytelniku,
cieszymy się, że odwiedzasz nasz portal. Jesteśmy tu dla Ciebie!
Każdego dnia publikujemy najważniejsze informacje z życia Kościoła w Polsce i na świecie. Jednak bez Twojej pomocy sprostanie temu zadaniu będzie coraz trudniejsze.
Dlatego prosimy Cię o wsparcie portalu eKAI.pl za pośrednictwem serwisu Patronite.
Dzięki Tobie będziemy mogli realizować naszą misję. Więcej informacji znajdziesz tutaj.
Wersja do druku
Nasza strona internetowa używa plików cookies (tzw. ciasteczka) w celach statystycznych, reklamowych oraz funkcjonalnych. Możesz określić warunki przechowywania cookies na Twoim urządzeniu za pomocą ustawień przeglądarki internetowej.
Administratorem danych osobowych użytkowników Serwisu jest Katolicka Agencja Informacyjna sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (KAI). Dane osobowe przetwarzamy m.in. w celu wykonania umowy pomiędzy KAI a użytkownikiem Serwisu, wypełnienia obowiązków prawnych ciążących na Administratorze, a także w celach kontaktowych i marketingowych. Masz prawo dostępu do treści swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, wniesienia sprzeciwu, a także prawo do przenoszenia danych. Szczegóły w naszej Polityce prywatności.