Łódź: „Niezłomni – Wierni Bogu i Ojczyźnie” – o męczeństwie polskich kapłanów

Dwudniowe uroczystości związane z 75. rocznicą uwięzienia 301 kapłanów – męczenników diecezji łódzkiej, częstochowskiej, włocławskiej i archidiecezji poznańskiej oraz wspólnot zakonnych w dniu 6 października 1941 rok przez niemieckich okupantów w obozie koncentracyjnym w Konstantynowie Łódzkim i wywiezienia ich 30 października 1941 roku do KL Dachau, rozpoczęły się w Wyższym Seminarium Duchownym w Łodzi.

Na początku otwarto wystawę, upamiętniającą męczeństwo łódzkich kapłanów, uwięzionych w obozie koncentracyjnym w Konstantynowie Łódzkim, a potem przewiezionych do Dachau.

Następnie zebrani wzięli udział w konferencji naukowej zatytułowanej „Niezłomni – Wierni Bogu i Ojczyźnie”, która wpisuje się w Archidiecezjalne obchody 1050. rocznicy Chrztu Polski. Zebranych przywitał ksiądz Arcybiskup Marek Jędraszewski, metropolita łódzki.

„W naszym stuleciu wrócili męczennicy – mówił Pasterz Kościoła łódzkiego, a są to często męczennicy nieznani, jak gdyby „nieznani żołnierze” wielkiej sprawy Bożej. Jeśli to możliwe, ich świadectwa nie powinny zostać zapomniane w Kościele. Trzeba, ażeby Kościoły lokalne, zbierając konieczną dokumentację, uczyniły wszystko dla zachowania pamięci tych, którzy ponieśli męczeństwo” – podkreślił metropolita.

Prof. dr hab. Jan Żaryn przedstawił temat „Męczennicy w polskich dziejach”. Wskazał, jak ważna i istotna była męczeńska krew przelana z miłości do Chrystusa i Kościoła. Profesor przypomniał dwa przykłady wielkich świętych patronów Polski: św. Wojciecha, misjonarza i męczennika, który przez swoją posługę wprowadził chrześcijaństwo na ziemię polskie, oraz św. Stanisława, biskupa krakowskiego, który miał odwagę wypomnieć królowi jego złe życie. To właśnie na krwi wielkich świętych polskich, powstała Ojczyzna, która dziś, może się cieszyć 1050. rocznicą swojej chrześcijańskiej historii.

Wykład zatytułowany „Misterium iniquitatis: Motywy prześladowania duchowieństwa przez systemy totalitarne” przedstawił ks. prof. dr hab. Tomasz Kaczmarek, który dokonał swoistego przeglądu działalności Kościoła, w czasie prześladowań ze strony nazizmu oraz komunizmu. Odnosząc się do sytuacji w Polsce podczas ucisku Kościoła w PRL, powiedział: – „Komunizm w PRL nie zdołał zniszczyć struktur Kościoła, jak to się stało w związku sowieckim, czy krajach byłego bloku wschodniego. Nie dlatego, że tu był bardziej wyrozumiały wobec chrześcijaństwa, ale dlatego, że tu nie był w stanie tego po prostu uczynić. Okazało się, że murem nie do przebycia dla komunizmu, dla całej propagandy i perfidnych działań, była tradycja religijności, przekazywana i pielęgnowana przez rodzinę. System musiał uznać swoją bezradność, wobec religii i z konieczności, opierać się na swojego rodzaju kompromisach, tolerancji” – podkreślił ksiądz prof. Kaczmarek.

O planach hitlerowskich Niemiec wobec Polski i narodu polskiego w swoim wykładzie zatytułowanym „Intelligenzaktion” – na ziemiach przyłączonych do III Rzeszy, zamierzone niszczenie polskiej inteligencji i polskiego Kościoła (1939-1945) – mówił ks. dr Jarosław Wąsowicz. – „Celem akcji „Intelligenzaktion” było zlikwidowanie w wyniku bezpośredniej eksterminacji lub deportacji do obozów koncentracyjnych wszystkich osób, wobec których mógł się ogniskować opór zagrażający organizacji wszystkich zamiarów okupanta wobec Polski. Do tych zamiarów należało miedzy innymi unicestwienie Państwa i narodu Polskiego. Tak wiec, akcja „Inteligencja” miała usunąć przeszkodę w osiągnięciu wytyczonego celu tj. całkowitej germanizacji ziem polskich” – zaznaczył ksiądz Wąsowicz.

Dr Anna Jagodzińska wygłosiła referat pt. „Niemiecki obóz koncentracyjny w Konstantynowie Łódzkim – miejsce martyrologii tysięcy Polaków i polskiego duchowieństwa”. – „Gdy jako pracownik Instytutu Pamięci Narodowej – mówiła – już od dłuższego czasu zajmowałam się tematyką męczeństwa polskich kapłanów, postanowiłam zająć się tematem Konstantynowa Łódzkiego. Muszę przyznać, informacje na temat tego miejsca były szczątkowe. Niewiele było literatury, a temat ten był bardzo zaniedbany i w zasadzie nie poruszany przez nikogo. Pasjonującym było wydobycie z cienia historii wiadomości i spotkania, ze świadkami tamtego czasu. Uchronienie od zapomnienia tego, co stanowi historię tamtych ludzi, z tamtych dni by mogli o niej dowiedzieć się współcześni” – dodała prelegentka.

Na zakończenie konferencji, swoim doświadczeniem pobytu w obozie koncentracyjnym w Konstantynowie Łódzkim, podzieliła się mgr Marianna Grynia, która do obozu dostała się wraz ze swoim ojcem i rodzeństwem. – „Trudne i bolesne wspomnienia wypędzenia przez Niemców z rodzinnego domu, trudnych chwil wyjazdu do Łodzi, a następnie po tzw. segregacji do obozu w Konstantynowie. Tam, jak wspomina Marianna Gryniak, trudne warunki życia, cierpienie, ból, wszystko widziane oczami 13-letniego dziecka. Porcje żywnościowe bardzo małe, wręcz głodowe. Brak ukochanej matki. Brak pomocy i perspektywy na przyszłość. Choroby szerzące się w obozie i tęsknota, za życiem w wolności.” – wspominała ze wzruszeniem Gryniak.

Konferencja naukowa „Niezłomni – Wierni Bogu i Ojczyźnie” jest pierwszą częścią dwudniowych obchodów V. stacji Archidiecezjalnych Obchodów 1050. rocznicy Chrztu Polski. Druga cześć obchodów, będzie miał miejsce w Konstantynowie Łódzkim i zostanie połączona z Dniem Modlitw o Uświęcenie Kapłanów.