Łowicz: zakończył się Dziedziniec Pogan

Reżyserzy Wojciech Marczewski i Krzysztof Zanussi oraz filozof prof. Zbigniew Mikołejko to niektórzy uczestnicy Dziedzińca Pogan, który odbywał się w diecezji łowickiej w dniach 20-25 maja. Przesłanie do uczestników spotkania przesłał kard. Gianfranco Ravasi. „Człowiek dokonujący poważnej refleksji nad własnym istnieniem musi skonfrontować się z zagadnieniami sensu życia, nieodzowności śmierci, czy buntu egzystencjalnego. A taka refleksja, także w przypadku osoby niewierzącej, musi prowadzić do pytania o Boga” – napisał przewodniczący Papieskiej Rady Kultury.

Gościem specjalnym pierwszego dnia Dziedzińca był Krzysztof Zanussi, który przed projekcją filmu „Iluminacja” rozmawiał z Jerzym Sosnowskim o poszukiwaniu sensu życia. Wskazał na tytułową iluminację, czyli nadprzyrodzoną pomoc w poszukiwaniu prawdy. Człowiek poszukuje prawdy nie tylko intelektem, ale całą swoją osobą – mówił reżyser. Nieodzowne jest tu doskonalenie moralne, czyli czyste serce. I dotyczy to nie tylko prawd wiecznych, wzniosłych, ale każdej prawdy. „Nie znajdziesz prawdy, żyjąc w łajdactwie” – podkreślał Zanussi.

Reżyser odniósł się także do ewangelizacji w XXI wieku. – Nie może to być naiwna bajka, że jak się Jasio pomodli, to odnajdzie się rower, który mu skradli. Jak będziesz grzeczny to pójdziesz do nieba. Chrześcijaństwo to propozycja dramatyczna. Głosi ono kilka gorzkich prawd o życiu. Potrzeba odwagi, by je przyjąć i jeszcze większej, by je głosić – przekonywał Krzysztof Zanussi.

Dyskusję z Wojciechem Marczewskim po jego filmie "Ucieczka z kina Wolność" oraz z Januszem Zaorskim po "Matce Królów" poprowadził filmoznawca, publicysta "Więzi" ks. Andrzej Luter. O problematycznej wierze w cud mówił zaś przy okazji projekcji filmu Jessiki Hausner "Lourdes" o. Wiesław Dawidowski, przełożony polskich augustianów.

Kulminacją spotkań w ramach Dziedzińca było IX Sympozjum Naukowe w Wyższym Seminarium Duchownym w Łowiczu, którego temat brzmiał „Między wiarą i niewiarą. Rozmowy na Dziedzińcu pogan”.

Ks. prof. Maciej Bała z UKSW kreśląc mapę współczesnej niewiary starał się pokazać, że dzisiaj niewiara niejedno ma imię i przebiega od agresywnego ateizmu po łagodny agnostycyzm. Prelegent pokazał także tak paradoksalne postawy, jak ateizm praktykujących.

Prof. Zbigniew Mikołejko, filozof religii z PAN, agnostyk, zastanawiał nad duchowością niewierzących, starając się odpowiedzieć na pytanie w co wierzy niewierzący. Jak wyznał, w centrum jego zainteresowania jest „kozioł ofiarny”, czyli postać przeklęta, ofiarowana za innych.

Wykłady dopełnił panel dyskusyjny, w którym uczestniczyli: ks. prof. Maciej Bała, prof. Zbigniew Mikołejko, reżyser Anna Osławska i dr Monika Waluś. Mówiono o różnych przykładach spotkań wierzących i niewierzących. Ks. prof. Bała wspominał, że jako instruktor wspinaczek górskich miał w swojej grupie także osoby niewierzące i były to fascynujące spotkania, zaś Anna Osławska dzieliła się doświadczeniami z Białorusi, gdzie wystawiana przez jej teatr sztuka obudziła pragnienie transcendencji po latach ateizmu komunistycznego.

Na zakończenie Dziedzińca pokazano spektakl Teatru Polskiego z Warszawy pt. „Polacy” w reżyserii Gabriela Gietzky’ego. Przedstawia on fikcyjne spotkanie w pociągu Prymasa Wyszyńskiego z Witoldem Gombrowiczem. Na tej kanwie opowiedziano spór o dwie wizje Polski i polskości. Po spektaklu odbyła się debata, w której wzięli udział ks. prof. Alfred Wierzbicki, Krzysztof Varga, Gabriel Gietzky i grający rolę Prymasa Olgierd Łukaszewicz.

Inicjatorem Dziedzińca Pogan, wydarzenia, które zorganizowano już w wielu krajach świata, był papież Benedykt XVI. Po raz pierwszy Dziedziniec został zorganizowany w Paryżu. Łowicz jest drugim, po Krakowie, mieście w Polsce, w którym odbyło się podobne spotkanie.

W przesłaniu do uczestników łowickiego Dziedzińca Pogan kard. Ravasi wyraził przekonanie, że wytrwałe i życzliwe wobec drugiego człowieka dyskutowanie o kwestiach nurtujących ludzkie serca i umysły sprawią, że Dziedziniec Pogan będzie "miejscem spotkania Boga dla nas samych i dla naszych braci oddalonych od wiary".