Ludzie Kościołów i religii zmarli w ciagu minionych 12 miesięcy

Od 31 października 2019 do końca października 2020 zmarło 161 kardynałów, arcybiskupów i biskupów katolickich z 67 krajów oraz co najmniej kilkadziesiąt zwierzchników i innych przedstawicieli różnych wyznań chrześcijańskich i innych religii. W tym gronie znalazło się sześciu Polaków wśród hierarchów katolickich.

Oto krótki wykaz niektórych postaci, zmarłych w tym czasie:

Kościół katolicki

Kardynałowie:

1. 30 XII 2019 – Prospero (Stanley) Grech OSA (ur. 24 XII 1925), Maltańczyk, kardynał od 18 II 2012. Biblista i liturgista. W 1970 był współzałożycielem Augustiańskiego Instytutu Patrystycznego przy Papieskim Uniwersytecie Laterańskim w Rzymie i stał na jego czele w latach 1971-79. Był czlonkiem m.in. Stowarzyszenia Studiów nad Nowym Testamentem, Papieskiej Akademii Teologicznej i Papieskiej Komisji Biblijnej. Przez ponad 30 lat wykładał w Papieskim Instytucie Biblijnym.

2. 12 maja 2020 – Renato Corti (1 III 1936), Włoch, biskup pomocniczy archidiecezji mediolańskiej (1981-90), biskup Novary (1990-2011), biskup-senior, kardynał od 19 listopada 2016.

3. 17 lipca – Zenon Grocholewski (11 X 1939), Polak, biskup, sekretarz Trybunału Sygnatury Apostolskiej (1983-91), arcybiskup, prefekt tegoż Trybunału (1998-99), prefekt Kongregacji Wychowania Katolickiego (1999-2015), kardynał od 21 II 2001, prefekt-senior.

4. 2 września – Adrianus Johannes Simonis (26 XI 1931), Holender, biskup Rotterdamu (1971-83), arcybiskup koadiutor Utrechtu (1983-85), arcybiskup metropolita Utrechtu, prymas Niderlandów (1985-2007), kardynał od 25 V 1985, arcybiskup-senior.

5. 5 września – Marian Franciszek Jaworski (21 VIII 1926), Polak (Ukraina), biskup, administrator apostolski archidiecezji w Lubaczowie (1984-91), arcybiskup metropolita lwowski (1991-2008), kardynał od 21 II 1998 (in pectore), 21 II 2001, arcybiskup-senior.

6. 28 października – Anthony Soter Fernandez (22 IV 1932), Malezyjczyk, biskup Penangu (1977-83), arcybiskup metropolita Kuala Lumpur (1983-2003), kardynał od 19 XI 2016, arcybiskup-senior.

Arcybiskupi i biskupi

I. Najstarsi

Arcybiskup Manuel José Bernardino Piñera Carvallo (22 IX 1915-21 VI 2020), Chilijczyk, biskup pomocniczy diec. Talca (1958-60), bp Temuco (1960-77), arcybiskup metropolita La Serena (1983-90), arcybiskup-senior. W chwili śmierci liczył 104,7 lat i był najstarszym biskupem świata.

Bp Gérard Dionne (19 VI 1919-13 V 2020), Kanadyjczyk, biskup pomocniczy Sault Sainte Marie (1975-83), biskup Edmundston (1983-93), biskup-senior. Zmarł w wieku 100,9 lat.

Bp Aldo Mongiano IMC (1 XI 1919-15 IV 2020), Włoch, posługujący w Brazylii, biskup prałatury Roraima (1975-78), biskup Roraimy (1979-96), biskup-senior. Liczył 100,4 lat.

Bp Georges-Hilaire Dupont OMI (16 XI 1919-29 I 2020), Francuz, działający w Czadzie, bp Pali (1964-75), biskup-senior. Miał 100,2 lat.

II. Najmłodsi

Bp José Demetrio Jiménez Sánchez-Mariscal OSA (8 X 1963-23 X 2019), Hiszpan, pracujący w Argentynie, biskup prałatury terytorialnej Cafayate (2014-19). Liczył nieco ponad 56 lat.

Bp Miguel Olaortúa Laspra OSA (22 XI 1962-1 XI 2019), Hiszpan, posługujący w Peru, biskup wikariatu apostolskiego Iquitos (od 2011), administrator apostolski diecezji San José del Amazonas (2011-15). Zmarł w wieku 56,9 lat.

Bishop Henrique Soares da Costa (11 IV 1963-18 VII 2020), Brazylijczyk, biskup pomocniczy Aracajú (2009-14), biskup Palmares (od 2014). Odszedł do wieczności z powodu zakażenia koronawirusem, mając 57,2 lat.

III. Inni biskupi (wybór)

13 XI 2019 – bp Giorgio Corbellini (ur. 20 IV 1947), Włoch, przewodniczący Urzędu Pracy Stolicy Apostolskiej (od 2009).

4 XII 2019 – bp Ján Eugen Kočiš (25 VI 1926), Słowak, kapłan greckokatolicki pracujący w Czechach, biskup (od 1967), od 2004 do 2006 protosyngiel (kanclerz) i biskup pomocniczy egzarchatu apostolskiego Czech.

22 III 2020 – abp Daniel Edward Pilarczyk (12 VIII 1934), Amerykanin o polskich korzeniach, urodzony w USA, biskup pomocniczy archidiecezji Cincinnati (1974-82), arcybiskup metropolita Cincinnati (1982-2009), arcybiskup-senior.

14 V – bp Czesław Stanula CssR (27 III 1940), Polak, działający w Brazylii, biskup diecezji Floresta (1989-97), biskup Itabuny (1997-2017), biskup-senior, odznaczony Krzyżami Komandorskimi Orderu Odrodzenia Polski – 1996 i z Gwiazdą – 2017 (nadanie), 2018 – wręczenie; honorowy obywatel stanu Bahia (2013).

11 VII – Edward Kmiec (4 VI 1936), Amerykanin o polskich korzeniach, biskup pomocniczy Trentonu (1982-94), Nashville (1992-2004), Buffalo (2004-12).

8 IX – abp Joseph Chennoth (13 X 1943), Hindus z katolickiego Kościoła syromalabarskiego, pracujący w służbie dyplomatycznej Stolicy Apostolskiej, arcybiskup, nuncjusz apostolski w Republice Środkowoafrykańskiej i Czadzie (1999-2005), w Tanzanii (2005-11), w Japonii (od 2011), zmarł na placówce w Tokio.

27 X – bp Jan Niemiec (14 III 1958), Polak, posługujący na Ukrainie, biskup pomocniczy diecezji kamienieckopodolskiej (od 2006). Zmarł na koronawirusa w Łańcucie.

Inni

18 I 2020 – Petr Pokorný (ur. 21 III 1933), Czech, teolog ewangelicki, dziekan wydziału teologicznego Uniwersytetu Karola w Pradze (1996-99), współzałożyciel i przewodniczący (1998-2010) Ośrodka Badań Biblijnych Akademii Nauk Czech, przewodniczący międzynarodowego Stowarzyszenia Studiów Nowego Testamentu (1994-95).

26 I – Wsiewołod Czaplin (31 III 1968), Rosjanin, ksiądz prawosławny, protojerej, były przewodniczący Wydziału Zewnętrznych Kontaktów Kościelnych Patriarchatu Moskiewskiego, b. przewodniczący Synodalnego Wydziału Współdziałania Kościoła ze Społeczeństwem (1991-2017), znany z kontrowersyjnych, a nawet szokujących wypowiedzi nt. np. wojny, bogactwa, stosunku do wrogów itp.

3 II – Manuel María Carreira Vérez SI (31 V 1931), Hiszpan, kapłan, teolog, filozof, astrofizyk, wynalazca, gorący orędownik współistnienia i zgodności nauki i wiary, przez 15 lat był członkiem kierownictwa Watykańskiego Obserwatorium Astronomicznego.

11 – George V. Coyne SI (19 I 1933), Amerykanin, kapłan, astronom, dyrektor wspomnianego Obserwatorium (1978-2006), badacz historii nauki, zwłaszcza sprawy Galileusza, od 1991 miał „własną“ planetoidę „Coyne“ (14429).

15 II – Vigil C. Dechant (24 IX 1930), Amerykanin, 12. z kolei najwyższy rycerz Rycerzy Kolumba (1977-2000), najdłużej ze wszystkich piastujący to stanowisko, wiceprezes Banku Watykańskiego.

22 II – Thích Quảng Độ (27 XI 1928), Wietnamczyk, mnich buddyjski szkoły mahajana, patriarcha (zwierzchnik) Zjednoczonego Kościoła Buddyjskiego Wietnamu (od 2008), zakazanego w 2011 przez władze, wielokrotnie więziony przez komunistów.

3 III – Maria Tekla Famiglietti (23 XII 1936), Włoszka, brygidka, opatka Zakonu Najświętszego Zbawiciela św. Brygidy (1977-2016), utrzymywała bliskie kontakty z wieloma osobistościami kościelnymi (z Janem Pawłem II na czele) i politycznymi, także z bloku wschodniego (np. z Fidelem Castro), przyczyniła się do znacznego rozwoju swego zakonu.

9 III – o. Lucjusz Tyrasiński OSPPE ( 24 IV 1931), Polak, paulin, działający od 1963 w Stanach Zjednoczonych, przeor i kustosz klasztoru w Doylestown, od 1996 przez 2 kadencje był prowincjałem paulinów w USA, odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi RP (2000).

14 III – Janusz Narzyński (14 III 1928), Polak, duchowny luterański, biskup (zwierzchnik) Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego (1975-91), prezes Polskiej Rady Ekumenicznej (1983-86).

18 III – Kathleen Appler (23 II 1952), Amerykanka, zakonnica, od 2015 przełożona generalna Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia (szarytek) jako pierwsza Amerykanka na tym stanowisku; w 2019 Franciszek powołał ją i 6 innych sióstr do Kongregacji Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego.

27 III – Joseph Echols Lowery (6 X 1921), Amerykanin, pastor Zjednoczonego Kościoła Metodystycznego, obrońca praw człowieka, nazywany „dziekanem ruchu praw człowieka“. 20 I 2009 wypowiedział słowa błogosławieństwa na rozpoczęcie prezydentury Baracka Obamy w Waszyngtonie.

4 IV – Antonio Stefanizzi SI (18 IX 1917), Włoch, kapłan, długoletni dyrektor Radia Watykańskiego (1953-67), dyrektor techniczny tej rozgłośni (1967-73), prawie do końca życia związany z mediami papieskimi.

26 IV – Beniamin (Wiktor Korolow; 26 X 1965), Rosjanin, prawosławny biskup żeleznogorski i lgowski (od 2012), pierwszy hierarcha Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego, który zmarł na Covid-19.
29 IV – Giacomo dalla Torre del Tempio di Sanguinetto (9 XII 1944), Włoch, 80. z kolei wielki mistrz Zakonu Maltańskiego (od 2018), wcześniej przez ponad rok zwierzchnik tymczasowy.

19 V – Ravi Zacharias (26 III 1946), urodzony w Indiach (Madras) kanadyjsko-amerykański apologeta chrześcijański, związany z anglikanizmem nurtu ewangelicznego, prezes założonego przez siebie Międzynarodowego Stowarzyszenia Pastorów (Ministrów), którego ponad 20 członków-mówców głosi na bieżąco Ewangelię w różnych krajach; autor ponad 30 książek o tematyce ewangelizacyjno-misyjnej.

21 V – Anatolij Krasikow (2 VIII 1931), Rosjanin, dziennikarz, religioznawca, politolog, historyk. Korepsondent agencji TASS we Włoszech, jako pierwszy dziennikarz sowiecki był akredytowany w Watykanie (1959-64), obsługiwał Sobór Watykański II, w latach dziewięćdziesiątych szef służby prasowej prezydenta Borysa Jelcyna, przewodniczący Rosyjskiego Oddziału Międzynarodowego Stowarzyszenia Wolności Religijnej (1997-2000).

26 V – Prahlad Jani (zwany też Mataji lub Chunriwala Mataji; 13 VIII 1929), Hindus, mnich, który od 1940 jakoby nic nie jadł i nie pił, utrzymując się przy życiu, jak sam twierdził, tylko dzięki bogini Amba, której był wielkim czcicielem od 12. roku życia. Kilkakrotnie badano go, ale wyniki były różne, przy czym niektóre potwierdzały a inne zaprzeczały jego niezwykłym zdolnościom.

31 V – s. Mala (9 X 1948), Hinduska, zakonnica, pierwsza przełożona Zgromadzenia Misjonarek Miłości w Polsce (1983-88).

25 VI – Robert Astorino (1943), Amerykanin, kapłan Towarzystwa Misyjnego z Maryknoll (MM), założyciel w 1979 azjatyckiej katolickiej agencji prasowej UCA News, której przez ponad 30 lat był dyrektorem wykonawczym, pracował głównie w Hongkongu (1977-2019).

1 VII – Georg Ratzinger (15 I 1924), Niemiec, kapłan katolicki, dyrektor chórów kościelnych, starszy brat papieża-seniora Benedykta XVI.

7 VIII – Adin Even-Israel Steinsaltz (11 VII 1937), Żyd, rabin tradycji chasydzkiej, tłumacz na współczesny hebrajski i angielski Talmudu, zwłaszcza Babilońskiego (Bavli); w 1965 założył Izraelski Instytut Publikacji Talmudycznych, autor studium nt. Kabały, przełożonego od 1980 na 8 języków, wspierał nurt chasydyzmu – Lubawicz. Niektórzy tradycyjni rabini krytykowali jego książki., zarzucając im niedopracowanie.

15 VIII – Antoine Forgeot (15 X 1933), Francuz, zakonnik, benedyktyn, tradycjonalista, 3. z kolei opat opactwa Matki Bożej z Fontgombault, jeden z twórców odnowy tradycji monastycznej, założył kilka klasztorów benedyktyńskich we Francji i USA.

29 VIII – Ágnes Tímár (20 I 1928), Węgierka, zakonnica, cysterka. W okresie, gdy w 1950 władze zakazały życia zakonnego, założyła potajemnie wspólnotę cysterską w Budapeszcie, za co dwukrotnie trafiała do więzienia. Po upadku komunizmu była opatką założonego przez siebie klasztoru w Kismaros (1993-2003). Pierwsza węgierska zakonnica, która uzyskała doktorat z teologii (1989).

11 IX – Anthony Cekada (18 VII 1951), Amerykanin, kapłan, sedewakantysta; w 1977 wyświęcił go na kapłana abp Marcel Lefebvre, ale w 1983 Cekada zerwał z jego Bractwem św. Piusa X i założył (z 9 innymi kapłanami) Bractwo św. Piusa V, z którego w 1989 też odszedł i odtąd prowadził samodzielnie posługę duszpasterską w Cincinnati jako sedewakantysta, czyli głosząc tezę, iż obecnie w Kościele nie ma ważnie wybranego papieża i Tron św. Piotra jest pusty (sedes vacans).

19 X – Teodozjusz (Frank Lazor; 27 X 1933), Amerykanin, prawosławny, którego rodzice przybyli do USA po I wojnie światowej spod Sanoka. W latach 1977-2002 stał na czele Prawosławnego Kościoła Ameryki, którego autokefalii, nadanej mu w 1970 przez Patriarchat Moskiewski, nie uznają Kościoły języka i tradycje greckiej.

30 X – Amfilochiusz (Risto Radović; 7 I 1938), Serb, biskup prawosławny; biskup Banatu (1985-91), arcybiskup Cetinje, metropolita czarnogórski i nadmorski (od 30 XII 1991), p. o. przewodniczącego Świętego Synodu Serbskiego Kościoła Prawosławnego (SKP) w okresie ciężkiej choroby patriarchy Pawła (2008-10), tymczasowy zwierzchnik SKP po jego śmierci (15 XII 2009-22 I 2010), przeciwnik dążeń autokefalicznych w prawosławiu czarnogórskim, kierował akcjami protestu przeciw władzom Czarnogóry, gdy te próbowały ograniczyć i uszczuplić, według niego, prawa majątkowe SKP.