Łukaszenka przestrzega przed próbami rozbicia prawosławia

„Na Białorusi podejmowane są próby rozbicia prawosławia” – powiedział Alaksandr Łukaszenka odwiedzając klasztor Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny w Żyrowiczach na grodzieńszczyźnie.

Białoruski dyktator stwierdził, że w protesty przeciw jego reżimowi „próbowano zaangażować prawie wszystkie kościoły katolickie i wiele z nich uległo tym wezwaniom. W Kościele prawosławnym były pewne wahania, ale metropolita i Kościół prawosławny już sobie z tym poradzili. Warto było, nie należy opuszczać gardy” – powiedział.

Jego zdaniem „w tej konfrontacji” podejmowana jest próba złamania prawosławia na Białorusi. „Przeciwnicy państwa białoruskiego idą wypróbowaną drogą, chcąc ogłosić autokefalię Białoruskiego Kościoła Prawosławnego. Listy zostały wysłane do Konstantynopola, do naszego patriarchy (on mi o tym powiedział), i nawet tutaj już to widzimy” – stwierdził Łukaszenka.

Podczas spotkania z duchowieństwem prawosławnym, Łukaszenka oskarżył siły zewnętrzne o próby zachwiania stosunkami międzyreligijnymi i międzyetnicznymi, przeciwstawiając Polaków – Białorusinom, Białorusinów – Rosjanom itd. Wspomniał o szczególnej roli Białoruskiej Cerkwi Prawosławnej w zachowaniu pokoju międzyreligijnego. „Jego fundamentem jest największa i najsilniejsza cerkiew prawosławna. Jeśli cerkiew przetrwa, państwo będzie istnieć, jeśli cerkiew się rozpadnie, będzie trudno” – stwierdził prezydent Białorusi.

Według prawosławnej tradycji w Żyrowiczach w drugiej połowie XV wieku pastuszkowie znaleźli na a gruszy ikonę Matki Bożej. W miejscu jej odkrycia właściciel Żyrowicz, podskarbi litewski Aleksander Sołtan, kazał w 1470 roku zbudować cerkiew z drewna. Spłonęła ona w 1520 r., paskorzeźba jednak ocalała i umieszczono ją w nowej świątyni obok której wybudowano klasztor, który po unii brzeskiej został objęty w 1613 roku przez zakon bazylianów. Kasztelan smoleński Jan Mieleszko ufundował wówczas nową murowaną świątynię i murowany klasztor.

Pierwszym przełożonym zakonników był późniejszy święty męczennik Jozafat Kuncewicz. W latach 1613–1650 powstał Sobór Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w stylu barokowym. W 1655 roku Żyrowicze zostały zniszczone przez Kozaków.

Żyrowicka Ikona Matki Bożej, czczona również w Kościele katolickim jako cudowny wizerunek, zyskała wielką sławę i pielgrzymowali do niej królowie: Jan Kazimierz, Michał Korybut Wiśniowiecki, Jan III Sobieski z królewiczem Jakubem, którzy ofiarowali tu jako wotum dziękczynne szablę z bitwy pod Wiedniem, August II Mocny i Stanisław August Poniatowski.

Na podstawie brewe papieża Benedykta XIII w dniu 19 września 1739 obraz koronował koronami papieskimi biskup unicki Atanazy Szeptycki. W XVIII wieku o Żyrowiczach mówiono jako o Częstochowie unitów albo litewskiej Częstochowie.

Leksykon „Miejsca święte Rzeczypospolitej” podaje: „Do czasów rozbiorów Żyrowicze były najważniejszym miejscem kultu katolików i grekokatolików w Wielkim Księstwie Litewskim”. Pomiędzy rokiem 1810 a 1839 była tu siedziba biskupa unickiego. Sobór został przebudowany w stylu klasycystycznym w 1828 roku. W 1839 r. po likwidacji unitów przez carat, monaster w Żyrowiczach został przekazany Kościołowi prawosławnemu. Więziono tam wówczas kapłanów unickich nie zgadzających się na zmianę wyznania. Jednym z nich był ksiądz Grzegorz Micewicz, późniejszy autor pamiętnika „Z męczeńskich dziejów Unii”.

Dziś w dawnym budynku klasztornym mieści się prawosławne seminarium duchowne oraz akademia teologiczna.