20 lutego spotkanie Zespołów Konkordatowych ws. dobrowolnego odpisu podatkowego

W środę 20 lutego po raz kolejny – być może ostatni – spotkają się Zespoły Robocze ds. Finansów Rządowej i Kościelnej Komisji Konkordatowych. Strona kościelna jest przekonana, że kontynuowanie dialogu na temat wysokości odpisu podatkowego traci sens, o ile na najbliższym spotkaniu nie nastąpi porozumienie, na które zgodzić się będzie w stanie każda ze stron.

Przewidziane są dwa tematy rozmów, choć szczegółowa ich agenda nie została jeszcze uzgodniona – informuje bp Wojciech Polak, sekretarz generalny Konferencji Episkopatu. Pierwszym tematem będzie dyskusja nad bilansem dotychczasowej działalności Funduszu Kościelnego. Drugim – wysokość dobrowolnego odpisu podatkowego od osób fizycznych na wybrany Kościół, co zastąpić ma istniejący obecnie Fundusz Kościelny. Rozmowy obu zespołów na ten temat toczą się od 3 kwietnia 2012 r.

Bilans działalności Funduszu Kościelnego jest pierwszym precyzyjnym wyliczeniem nieruchomości odebranych Kościołowi katolickiemu na terenie Polski przez władze komunistyczne na mocy ustawy o dobrach martwej ręki z 1950 r. oraz innych aktów ustawodawczych i poza nimi. Bilans pokazuje także dokładnie, co Kościół odzyskał, przede wszystkim na skutek działania Komisji Majątkowej.

Opracowanie sporządzone zostało w oparciu o bardzo szczegółową źródłową kwerendę dokumentów na ten temat zdeponowanych w archiwach zarówno państwowych jak i kościelnych. Autorem bilansu jest ks. prof. Dariusz Walencik z Uniwersytetu Opolskiego. Raport m.in. wykaże dokładnie jaki procent (i jaka dokładnie ilość) dóbr odebranych Kościołowi wciąż pozostaje w rękach państwa polskiego.

„Wydaje się, że będzie to już ostatnie spotkanie Zespołów Roboczych ds. Finansów Komisji Konkordatowych” – mówi KAI bp Polak. „W obecnej sytuacji, kiedy wszystkie argumenty są dokładnie znane, nie za bardzo mamy już o czym mówić” – dodaje. Wyjaśnia, że możliwe są wciąż dwa scenariusze: albo nastąpi porozumienie, albo zawieszenie rozmów. To ostatnie skutkować będzie zachowaniem dotychczasowego stanu, czyli Funduszu Kościelnego.

Sekretarz Episkopatu wyjaśnia już po raz kolejny, że strona kościelna gotowa jest zgodzić się na daleko idący kompromis – w postaci odpisu podatkowego wysokości 0,5 proc., czyli na najniższy w Europie. Spośród krajów, gdzie istnieje dobrowolny odpis podatkowy, na Węgrzech wynosi on 1 proc., we Włoszech – 0,8 proc., a w Hiszpanii 0,7 procenta.

Przedstawiciele Kościoła w Polsce na początku zaproponowali odpis podobny jak w postkomunistycznych Węgrzech, czyli 1 proc. Obecnie gotowi są przyjąć niższy. Min. Boni odpowiadał na to: tylko 0,3 proc., nie ustępując w niczym, wbrew przyjętej powszechnie technice negocjacji.

Taka wysokość odpisu nie jest możliwa do przyjęcia przez Kościół. W świetle kościelnych wyliczeń – biorąc pod uwagę dobrowolność odpisu, a więc fakt, że zaledwie część podatników będzie go odprowadzać – odsetek podatników dokonujących odpisu nie będzie większy niż 25 proc., szczególnie w pierwszych latach. Tak więc proponowany przez rząd odpis 0,3 proc. zapewniłby ok. 50 mln zł rocznie, czyli połowę tego, co obecnie państwo wpłaca na Fundusz Kościelny – z tytułu zagarniętych przez nie w 1950 r. kościelnych nieruchomości.

Strona kościelna gotowa jest pójść na kompromis. W trakcie poprzednich spotkań Zespołów Konkordatowych, strona kościelna – zdając sobie sprawę z trudności finansowych państwa – zaproponowała, że jeśli z tytułu wyższego niż 0,3 proc. odpisu podatkowego wpłynęłaby wyższa kwota od obecnie kierowanej na Fundusz Kościelny, to w okresie obowiązywania unijnej procedury tzw. nadmiernego deficytu finansowego zostanie ona zwrócona przez Kościół państwu.

Ponadto – w trosce o finanse państwa – przedstawiciele Kościoła zaproponowali dobrowolne ograniczenie istnienia tzw. bezlimitowej ulgi podatkowej z tytułu darowizn na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą, co wynika z zapisów ustawy o stosunkach państwo-Kościół z 1989 r. Kościół rozważa nawet rezygnację z tej ulgi, ale pod warunkiem, że stawka dobrowolnego odpisu podatkowego będzie wyższa, co najmniej 0,5 lub 0,6 proc..

Ze strony kościelnej w spotkaniu 20 lutego wezmą udział członkowie Zespołu Roboczego Kościelnej Komisji Konkordatowej ds. Realizacji 22 art. Konkordatu: kard. Kazimierz Nycz, metropolita warszawski, przewodniczący Rady Ekonomicznej Konferencji Episkopatu; abp Stanisław Budzik, metropolita lubelski, przewodniczący Kościelnej Komisji Konkordatowej; abp Wiktor Skworc, metropolita katowicki; bp Wojciech Polak, sekretarz generalny KEP; dr Irena Ożóg, ks. dr hab. Piotr Stanisz z KUL. Ponadto ks. prof. Dariusz Walencik z Uniwersytetu Opolskiego jako autor bilansu.

Zespół Roboczy do spraw Finansów Rządowej Komisji Konkordatowej reprezentują m.in. Michał Boni, minister administracji i cyfryzacji; Włodzimierz Karpiński, sekretarz stanu w MAC, przedstawiciele Departamentu Wyznań Religijnych oraz Mniejszości Narodowych i Etnicznych MAC, przedstawiciele ministerstwa finansów jak i ministerstwa kultury.