Malta: bp Guzdek uczcił pamięć poległych w obronie wyspy Polaków

Z okazji 71 rocznicy obrony Malty, jej mieszkańcy wraz z polską delegacją, oddali hołd poległym w walkach z Niemcami i Włochami w 1941 i 1942 roku. W kościele św. Pawła w La Valetta biskup polowy WP Józef Guzdek celebrował Mszę św. w intencji poległych w obronie Malty polskich marynarzy i pilotów. Delegacja złożyła także kwiaty pod pomnikami: Great Siege Bell Memorial oraz War Memorial.

Delegacji, w której uczestniczą polscy parlamentarzyści, generałowie Wojska Polskiego oraz kombatanci przewodniczy Jan Ciechanowski, kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.

Uroczystości rocznicowe rozpoczęły się Mszą św. sprawowaną w kościele św. Pawła w La Valette. – Miłość do Boga i Ojczyzny zawsze poddawana jest próbie – mówił w homilii bp Guzdek. Biskup polowy odkreślał, że społeczność zamieszkująca wyspę „pozostała wierna wolności, płacąc za to wysoką cenę”. – Pomimo strat oparła się inwazji wojsk faszystowskich Niemiec i Włoch – podkreślał. Biskup Guzdek przypomniał, że także na Malcie, podobnie jak w innych miejscach okupowanej Europy krew przelewali polscy żołnierze, głównie marynarze z niszczyciela ORP Kujawiak, a także ORP Garland, Piorun i Błyskawica. – Wielu z nich zapłaciło cenę najwyższą – mówił.

Nawiązując do słów Ewangelii bp Guzdek podkreślał, że obrońcy Malty byli tymi, którzy podobnie jak św. Piotr usłyszeli pytanie: Czy miłujesz mnie więcej aniżeli ci? – Umiłowanie wolności i podjęcie walki było zdecydowanym opowiedzeniem się po stronie Chrystusa, przeciwko siłom zła. Pytanie oo „umiłowanie Chrystusa” powinno stawiać sobie każde kolejne pokolenie – powiedział.

We Mszy św. uczestniczyli członkowie polskiej delegacji m.in. przedstawiciel gen. bryg. Krzysztof Szymański z BBN, gen. bryg. Sławomir Pączek przedstawiciel Szefa Sztabu Generalnego, przedstawiciele Kancelarii Prezydenta RP, parlamentarzyści oraz blisko stu kombatantów. Na Maltę przybyli również weterani II wojny światowej z Anglii i Kanady. Obecni są również biskup ewangelicki Mirosław Wola i ks. płk Michał Dudicz z prawosławnego ordynariatu wojskowego.

Po Mszy św. delegacja złożyła kwiaty i zapaliła znicze pod pomnikami: Great Siege Bell Memorial oraz War Memorial.

Minister Ciechanowski w uroczystościach pod pomnikami przypomniał udział w obronie wyspy polskich marynarzy i pilotów oraz deszyfrantów, którzy złamali kod Enigmy. Jutro kombatanci odwiedzą cmentarz w Kalkari, gdzie spoczywają polscy żołnierze.

Malta z racji swojego położenia znalazła się w centrum działań podczas II wojny światowej. Stanowiła ona główne lotnisko, z którego alianckie samoloty atakowały konwoje z zaopatrzeniem dla Afrika Korps gen. Rommla. Początkowo nie doceniano jej znaczenia strategicznego. Jednak miała ona stać się miejscem jednej z ważniejszych bitew śródziemnomorskiego obszaru działań.

Od czerwca 1941 – do lipca 1942 Włochy i Anglia koncentrowały się na ochronie żeglugi zaopatrującej wojska w Afryce północnej. Do planowanej przez państwa Osi inwazji na Maltę w 1942 roku ostatecznie nie doszło. Jednak w wyniku walk szacuje się, że na wyspę spadło około 14 tys. ton bomb, zginęło 1,5 tys. mieszkańców, a blisko 4 tys. zostało rannych.

W działaniach na Morzu Śródziemnym aktywnie uczestniczyły jednostki Polskiej Marynarki Wojennej i Polskiej Marynarki Handlowej. W eskorcie konwojów na Maltę brały udział niszczyciele: ORP Garland, ORP Piorun (1940), ORP Ślązak i ORP Kujawiak (zatopiony 16 czerwca 1942).

W działaniach na Morzu Śródziemnym szczególnie wsławiły się okręty podwodne ORP Sokół i ORP Dzik, nazwane "strasznymi bliźniakami". Załogi na okrętach wywiesiły pirackie bandery "Jolly Roger" i na nich nanosiły zwycięstwa i trudne misje.

Nie obyło się bez strat. Na minach 15 czerwca 1942, opodal maltańskiej La Valetty, zatonął spiesząc z pomocą innemu niszczycielowi ORP Kujawiak. Większość załogi została uratowana, zginęło 13 marynarzy.

Po kapitulacji Włoch (8 września 1943) działania morskie przeniosły się na Morze Liguryjskie oraz na Adriatyk i Morze Egejskie. Działania marynarzy polskich w konwojach i bitwach morskich na Morzu Śródziemnym zostały upamiętnione na Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie napisem na jednej z tablic po 1990 r. – "Morze Śródziemne 11 IV 1940 – 30 XII 1944".