Manuskrypty, inkunabuły, starodruki dostępne w internecie

Liczący 500 lat „Dialog o Zbigniewie Oleśnickim” Jana Długosza, „Sandomierzanin” z 1914 r., „Siewca Prawdy” z 1938 r. – to pierwsze starodruki i historyczne gazety, które udostępnione zostały przez książnicę diecezjalną w internecie.

Dyrektor ks. Andrzej Barzycki zapowiada dalsze publikowanie „białych kruków” z liczących ponad 20 tys. starodruków zasobów Biblioteki Diecezjalnej.

Biblioteka Diecezjalna w Sandomierzu jest jedną z pierwszych w kraju bibliotek zrzeszonych w Federacji Bibliotek Kościelnych „Fides”, która zdecydowała się na zdigitalizowanie swoich najcenniejszych zbiorów. W bibliotece zgromadzonych jest około 130 tysięcy woluminów, a wśród nich ponad 2,5 tysiąca rękopisów, 20 tysięcy starodruków, ok. 300 inkunabułów, w tym 13 unikatów. Najcenniejszy jest tekst „Bogurodzicy” z drugiej połowy XVII wieku.

– Jesteśmy chyba jedyną biblioteka kościelną w Polsce, która może pochwalić się najnowszej generacji skanerem do starodruków. Dzięki temu urządzeniu możemy tworzyć cyfrową kolekcję dzieł, które są w naszych zasobach. Wybrane pozycje, wśród nich te najcenniejsze, poddawane są digitalizacji, czyli są skanowane i wprowadzane w takiej formie do komputera, a następnie do internetu – informuje KAI ks. Andrzej Barzycki, dyrektor Biblioteki Diecezjalnej.

Biblioteczny skaner dostosowany jest do nietypowych ksiąg i dokumentów. Urządzenie gwarantuje szybkość skanowania i zapisu, tym samym krótki czas naświetlania kopiowanego obiektu. Niski poziom emisji światła gwarantuje bezpieczeństwo skanowanym dokumentom. Dzięki wyposażeniu skanera w specjalne półki, księgi można bezpiecznie otwierać, bez obawy o uszkodzenie. W taki sam skaner wyposażone zostały w tym roku trzy polskie książnice, wśród nich Biblioteka Narodowa. Podobnie jak zdecydowana większość bibliotek cyfrowych, sandomierska książnica posiada oprogramowanie „ d-Libra”.

Ostatnio na stronie internetowej umieszczony został manuskrypt, którego autorem jest Jan Długosz. Należy do najcenniejszych skarbów sandomierskiej Biblioteki Seminaryjnej. Dokument dotyczy kardynała Zbigniewa Oleśnickiego. Choć jest to XVI-wieczna kopia, to rękopis posiada wielką wartość historyczną. Rękopis ma 12 kart pergaminowych. Zachowały się tylko dwie kopie tego manuskryptu, w Krakowie i Sandomierzu.

– Nasza kopia przetrwała blisko 500 lat w bardzo dobrym stanie. Wyjątkowo cenny dokument nie jest udostępniany czytelnikom. Dlatego warto wejść na naszą stronę internetowa. W zakładce 'Biblioteka Cyfrowa’ na naszej stronie internetowej zamieściliśmy także bardzo cenne gazety m.in.: 'Kronikę Diecezji Sandomierskiej’ i 'Zeszyty Sandomierskie – poinformował ks. Andrzej Barzycki .

Digitalizowanie starodruków i gazet to poważny wydatek. Pieniądze udaje się pozyskiwać z wielu źródeł, m.in. z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Od 2006 roku Biblioteka Diecezjalna w Sandomierzu posiada komorę fumigacyjną, którą odkupiła od „Jagiellonki”. Jest to urządzenie służące do dezynfekcji zainfekowanych księgozbiorów i archiwaliów z mikroorganizmów (grzybów, bakterii) i owadów, które wyrządzają najwięcej szkód.

– Własna komora fumigacyjna pozwala nam zaspokajać potrzeby w zakresie dezynfekcji zbiorów będących w posiadaniu Biblioteki Diecezjalnej. Wychodzimy też naprzeciw innym bibliotekom, archiwom i urzędom w naszym regionie umożliwiając fumigację ich książek, akt i dokumentów. Jednorazowo w komorze można umieścić 25 koszy z książkami. Dezynfekcja przebiega w warunkach próżniowych, w kilku etapach – tłumaczy ks. Andrzej Barzycki.

Biblioteka Diecezjalna w Sandomierzu powstała na bazie Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego, która została założona w 1820 roku. Jej cenne zasoby w dużej mierze składają się z księgozbiorów klasztorów, które w tym czasie zostały zlikwidowane przez władze carskie. To tutaj trafiły księgi benedyktynów ze Świętego Krzyża i Sieciechowa, cystersów z Sulejowa, Wąchocka i Koprzywnicy, kamedułów z Rytwian i sandomierskich Benedyktynek. Następnie zbiór zasiliły woluminy pochodzące z jedenastu bibliotek poklasztornych, skasowanych na terenie diecezji w 1864 roku.