Markowa: kolejny przetarg na budowę Muzeum Polaków Ratujących Żydów

Ogłoszono drugi przetarg na budowę Muzeum Polaków Ratujących Żydów na Podkarpaciu im. Rodziny Ulmów. Ma ono powstać w Markowej, miejscowości, gdzie w 1943 r. zginęła 8-osobowa rodzina Ulmów. Pierwszy przetarg został unieważniony, ponieważ złożone oferty przekraczały możliwości finansowe Muzeum-Zamku w Łańcucie, które jest inwestorem projektu.

Całość inwestycji finansowana jest przez Urząd Marszałkowski, a zarezerwowana kwota to 5,8 mln zł. Muzeum Ulmów powstaje przy współpracy Urzędu Gminy Markowa. – Staramy się o dodatkowe pieniądze. Do realizacji całego zadania brakuje nam 1,6 mln złotych – mówi KAI menadżer projektu Bożena Knoc-Beda. – Pragniemy, aby inwestycja była na wysokim poziomie, a wykonawca był dobry i wiarygodny – podkreśla.

Oferty można składać do 12 lipca. Jeżeli okażą się w zakresie możliwości inwestora, prace budowlane powinny ruszyć jeszcze w tym roku. Otwarcie muzeum możliwe jest w 2015 r.

Projekt przygotowała pracownia Nizio Design International, która odpowiada m.in. za aranżację Muzeum Powstania Warszawskiego. Budynek będzie miał kształt długiego prostokąta, zakończonego trójkątnym, ostrym dachem. Bryła obiektu ma wchodzić w głąb ziemi. Przy nim powstanie „sad pamięci”, który ma upamiętniać Polaków i Żydów mieszkających w Markowej, którzy zostali zamordowani w czasie II wojny światowej. Znajdzie się również miejsce na parking.

Co roku w Markowej odbywają się coroczne obchody rocznicy rozstrzelania rodziny Ulmów i ukrywanych przez nich Żydów. Rada powiatu łańcuckiego ustanowiła bieżący rok – Rokiem Rodziny Ulmów z Markowej. Wiąże się on z 69. rocznicą ich śmierci i potrwa do 24 marca 2014 r.

Małżonkowie Józef i Wiktoria Ulmowie mieszkali wraz z sześciorgiem dzieci w Markowej na Podkarpaciu. W czasie okupacji ukrywali w swoim gospodarstwie ośmioro Żydów – pięciu mężczyzn z Łańcuta o nazwisku Szall oraz Laykę i Gołdę Goldman wraz z córką jednej z nich. 24 marca 1944 r. w nocy do ich domu wtargnęli hitlerowcy. Najpierw zamordowali ukrywanych Żydów, a potem całą rodzinę Ulmów, w tym Wiktorię, która była w dziewiątym miesiącu ciąży, a także dzieci, z których najstarsze miało 8 lat, a najmłodsze 1,5 roku.

W 1995 r. Józef i Wiktoria Ulmowie zostali uhonorowani tytułem „Sprawiedliwi wśród Narodów Świata”. W 2003 r. rozpoczął się proces beatyfikacyjny rodziny Ulmów, który na etapie diecezjalnym zakończył się w 2008 r. W 2011 r. wszystkie dokumenty trafiły do Watykanu. W 2004 r. odsłonięto pomnik przypominający heroiczność rodziny Ulmów.