Marsz modlitwy „Szlakiem Pomników Getta Warszawskiego”

– Poprzez nasz doroczny Marsz Szlakiem Pomników Getta chcemy wyrazić pamięć o Żydach-sąsiadach, którzy stanowili 1/3 mieszkańców Warszawy przed drugą wojną światową. Dzisiaj to my jesteśmy strażnikami pamięci, bo oni zginęli całymi rodzinami. Chcemy również modląc się Psalmami, prosić Boga o Jego pokój, bo skutki każdej wojny są straszne – mówi KAI Marta Titaniec z Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów.

Co roku od 1993 w okolicach 19 kwietnia – dnia wybuchu Powstania w Getcie Warszawskim w 1943 roku – Polska Rada Chrześcijan i Żydów organizuje Marsz Modlitwy „Szlakiem Pomników Getta Warszawskiego”. Spotkania gromadzą mieszkańców Warszawy oraz gości spoza stolicy. Marsz ten to unikalne połączenie pamięci z milczeniem i modlitwą. Organizowany jest tradycyjnie w kwietniową niedzielę przypadającą po rocznicy wybuchu powstania w getcie warszawskim.

Uczestnicy przechodzą w milczeniu trasą Warszawskiego Szlaku Martyrologii Żydowskiej. Rozpamiętując ofiary wojennej Zagłady i wymieniając ich imiona, zatrzymają się przy kolejnych pomnikach Getta Warszawskiego, odmawiając modlitwy.

Podczas marszu nie są wygłaszane żadne przemówienia, gdyż organizatorzy nie chcą pokrywać tragedii warszawskich Żydów swoimi słowami. Przemawiają zaś przede wszystkim słowa psalmów, które są wspólną modlitwą Żydów i chrześcijan. Odmawiane są także tradycyjne modlitwy żydowskie i chrześcijańskie. Modlitwom przewodniczą rabini i przedstawiciele polskiej społeczności żydowskiej oraz duchowne, duchowni i świeccy z różnych Kościołów chrześcijańskich.

Przy Pomniku „Żegoty” – Drzewie Sprawiedliwych – zostaną odmówione „Ojcze nasz” i Psalm 140. Przy Pomniku – Kamieniu Pamięci Szmula Zygielbojma – wspólne odmówienie Psalmu 74. Przy Pomniku – Bunkrze przy Miłej 18 żydowska modlitwa za zmarłych i wspólne odmówienie Psalmu 94. Przy pomniku Janusza Korczaka – fragment modlitwy jego autorstwa. Przy Pomniku Umschlagplatz – zakończenie Modlitwy za zmarłych: żydowska i chrześcijańska. Wspólne odmówienie Psalmów 88 i 70 oraz modlitwa Jana Pawła II za naród żydowski – tam właśnie odmówił ją papież z Polski.

Pierwsze mury wokół „dzielnicy żydowskiej” w Warszawie zaczęto wznosić w kwietniu 1940 r. Maksymalną liczbę ludności getto osiągnęło w marcu 1941, kiedy to, w coraz bardziej pogarszających się warunkach, przebywało ok. 460 tys. Żydów. Pierwszą wielką akcję likwidacyjną getta rozpoczęto 22 lipca 1942.

W ciągu dwóch miesięcy do obozu zagłady w Treblince wywieziono i zamordowano ok. 300 tys. Żydów, w styczniu następnego roku – kolejne 6 tys.

Rankiem 19 kwietnia 1943 r. oddziały niemieckie przystąpiły do ostatecznej likwidacji getta, co wywołało opór i powstanie. Akcja eksterminacji ludności żydowskiej zakończyła się 16 maja 1943 r.