Medale św. Jerzego dla ks. prof. Michała Hellera i Agnieszki Holland

Wybitny filozof i fizyk, ks. Michał Heller i reżyserka Agnieszka Holland odebrali 15 czerwca w Krakowie Medale Świętego Jerzego – nagrodę przyznawaną od dwóch dekad przez „Tygodnik Powszechny” za zmagania ze złem i uparte budowanie dobra w życiu społecznym.

Laudację na cześć ks. Michała Hellera wygłosił ks. Adam Boniecki. „Od 20 lat, co roku, przyznajemy Medal św. Jerzego ludziom, którzy jak św. Jerzy walczą ze smokiem. Ze smokiem jakiegoś konkretnego zła. Może raczej należało by powiedzieć, że wszyscy oni walczą z jednym smokiem – ze złem, które – jak apokaliptyczny smok – ma »siedem głów i dziesięć rogów«. Według chrześcijańskiej logiki, walka ze złem ma paradoksalną naturę: nie jest niszczeniem, ale budowaniem. Najbardziej skutecznie walczy ze złem ten, kto przywraca harmonię” – mówił były redaktor naczelny „Tygodnika Powszechnego”.

Ks. Boniecki zwrócił uwagę na to, że smok, z którym od lat walczy ks. Heller jest smokiem ignorancji. „Teologowie boją się trudnych badań stawianych przez naukowców, naukowcy często posługują się "kliszami wyobrażeń o wierze" – powiedział. Jego zdaniem, ks. Heller "ostrzega, że jeśli teologia będzie obojętna na zdobycze nauki, to grozi jej samozepchnięcie na margines życia kulturowego". "Ks. profesor jest żywym przykładem na to, że możliwe jest połączenie nauki i wiary" – podkreślił ks. Boniecki.

Ks. prof. Heller odbierając nagrodę mówił, że nie lubi słów "walka" i "zabijanie", a "smoków nie należy uśmiercać, tylko trzeba je oswajać. „Jeżeli spotykam człowieka nieprzyjaznego, to najpierw muszę go oswoić. Potem jest szansa, by się z nim zaprzyjaźnić. Oswajać trzeba ignorancję i irracjonalizm" – podkreślił laureat.

Według niego ludzi oswaja się "logicznie" i tych, których oswaja się "psychologicznie". Z pierwszymi można dyskutować, a za drugich "trzeba się modlić". Ale żeby móc wyciągać poprawne wnioski z przesłanek, trzeba mieć jeszcze dobre przesłanki. Tu pojawia się problem ignorancji. A metodą jej oswajania jest edukacja” – mówił ks. Heller. „Oswaja się łatwiej, gdy robi się to zbiorowo i dlatego dziękuję moim współpracownikom, którzy byli i są ze mną" – dodał.

Z kolei reżyserka Agnieszka Holland została nagrodzona za "duchowy niepokój i szukanie dla niego artystycznego wyrazu jak w serialu "Gorejący krzew" oraz "za odwagę stawiania metafizycznych pytań i powagę w traktowaniu etycznych kwestii". Reżyserka trzyodcinkowy serial "Gorejący krzew" poświęciła czeskiemu studentowi Janowi Palachowi, który w 1969 r. podpalił się w proteście przeciwko inwazji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację.

Reżyserka wyznała, że Święty Jerzy ma dla niej znaczenie siły swojego patrona, Jerzego Turowicza, „polskiego katolika, otwartego, ciekawego świata i innych. Byłoby bardzo dobrze, gdyby ta postawa była powszechna w naszym życiu społecznym”.

Gala w czasie, której zostały wręczone nagrody odbyła się w sobotę 15 czerwca wieczorem w Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha w Krakowie.

Medal św. Jerzego jest honorową nagrodą „Tygodnika Powszechnego”, przyznawaną od 1993 r. za „zmagania ze złem i uparte budowanie dobra w życiu społecznym ludziom, którzy wykazują szczególną wrażliwość na biedę, krzywdę, niesprawiedliwość i wrażliwość tę wyrażają czynem”.

Projektantem medalu św. Jerzego jest krakowski rzeźbiarz Maciej Zychowicz. Na medalu wypisany jest fragment Psalmu 37. „Powierz Panu swą drogę, zaufaj Mu, a On sam będzie działał. On sprawi, że twa sprawiedliwość zabłyśnie jak światło, a prawość Twoja, jak blask południa”.

W poprzednich latach laureatami Medalu św. Jerzego byli m.in. Danuta Wałęsa i ks. Andrzej Augustyński, ks. Wacław Hryniewicz, Leszek Balcerowicz, Anna Dymna, Leszek Kołakowski, Barbara Skarga, abp Józef Życiński, Norman Davies, Václav Havel, Adam Michnik, bp Tadeusz Pieronek, Janina Ochojska i Jacek Kuroń.