Michniów: ograniczone obchody 77. rocznicy jednej z największych pacyfikacji wsi

W najbliższą niedzielę 12 lipca przypada 77. rocznica pacyfikacji wsi Michniów oraz Dzień Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej. Ze względu na pandemię nie odbędą się oficjalne uroczystości upamiętniające wydarzenia, które rokrocznie miały bogatą oprawę. Michniów jest symbole 817 wymordowanych polskich wsi.

– Zapraszam do złożenia kwiatów oraz modlitwy przy mogile pomordowanych mieszkańców Michniowa w dniach 12 i 13 lipca – zachęca Tadeusz Sikora, pełniący obowiązki dyrektora Muzeum Wsi Kieleckiej, gospodarza obiektu.

Jak informuje dyr. Sikora, przed Domem Pamięci zostanie w tych dniach wyeksponowana wystawa planszowa autorstwa dr Katarzyny Jedynak z Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie pt. „Pamiętam ten straszny dzień. Niemieckie represje na wsi polskiej w latach 1939- 1940.” Obok mogiły pomordowanych zostanie także wystawiona Księga Pamiątkowa.

– Oddajmy hołd bohaterom. Uczcijmy pamięć o wymordowanych przez Niemców w czasie II wojny światowej mieszkańcach polskich wsi – zachęcają organizatorzy.

W Michniowie w dniach 12 i 13 lipca 1943 r. Niemcy w ciągu dwóch dni wymordowali 204 osoby: 103 mężczyzn – w większości spalonych żywcem, 53 kobiety i 48 dzieci, aż dziesięcioro z nich miało mniej niż 10 lat.

Najmłodszą ofiarą był dziewięciodniowy Stefanek Dąbrowa, wrzucony przez niemieckiego żandarma do płonącej stodoły. Wymordowanie mieszkańców wsi było odwetem za ich pomoc dla oddziałów partyzanckich oraz przynależność do Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich. 11 osób wywieziono do KL Auschwitz. 18 młodych dziewcząt wywieziono na przymusowe roboty do Rzeszy. Wieś, po ograbieniu została doszczętnie spalona. Zabroniono odbudowy i uprawiania pól w Michniowie. Szczątki zamordowanych spoczywają w zbiorowej mogile, na której zaraz po wojnie postawiono kamienną tablicę z nazwiskami ofiar.

Tragedia Michniowa urosła do rangi symbolu wszystkich miejscowości spacyfikowanych, których w obecnych granicach państwa jest 817. Tyle krzyży znajduje się na wzgórzu Golgoty Michniowa.

Obecnie w Michniowie trwają końcowe prace przy Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich. Całkowity koszt inwestycji wynosi prawie 41 mln zł. Blisko 28 mln zł pochodzi ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Budowa mauzoleum rozpoczęła się pod koniec 2011 roku.

Zgodnie z koncepcją Nizio Design International, powstające mauzoleum to jeden długi budynek, podzielony na segmenty o powierzchni około 2000 metrów powierzchni wystawienniczej. Budynek ma postać Domu – Chaty. Wystawa pokaże kolejne etapy pacyfikacji. W budynku znajdzie się także kaplica. Materiałami, które dominują we wnętrzu, a zarazem stają się nośnikiem historycznych treści są: beton, drewno oraz czarna stal walcowana na gorąco.

Zespół architektów kierowany przez Mirosława Nizio odpowiada za projekt architektury, wnętrza i aranżację terenu. Projekt michniowskiego Mauzoleum został uhonorowany nagrodą European Property Awards w kategorii Public Service Architecture.