Miechów: obchody 71. rocznicy zbrodni na rodzinie Baranków i ukrywanych przez nich Żydach

Już po raz trzeci w Miechowie odbyły się obchody poświęcone pamięci zamordowanej przez hitlerowców 15 marca 1943 r. pięcioosobowej rodziny Baranków i czterech ukrywanych przez nich Żydów. Złożyły się na nie m.in. Msza, wykłady oraz przekazanie do Muzeum Ziemi Miechowskiej pośmiertnie przyznanych odznaczeń – za pomoc Żydom.

– Chylę głowę przed rodziną Baranków i Żydami, którym odebrano życie, jestem dumny, że sprawuję Eucharystie za okrutnie pomordowanych. Módlmy się, aby na naszej ziemi już nigdy więcej nie strzelano do człowieka” – mówił w homilii ks. kan. Mirosław Kaczmarczyk, proboszcz parafii Grobu Bożego w Miechowie, który przewodniczył Mszy św. koncelebrowanej w intencji ofiar hitlerowskiego mordu. – To dobrze, że świat o tym mówi. Oddajmy im hołd i módlmy się za nich” – dodał miechowski proboszcz.

Po Mszy św. uczestnicy uroczystości przeszli pod dwa odrestaurowane pomniki nagrobne rodziny Baranków, które zostały poświęcone. Delegacje złożyły wiązanki kwiatów, m.in. europoseł Bogusław Sonik, burmistrz Miechowa Dariusz Marczewski, delegacja Uniwersytetu Jagiellońskiego, mieszkańcy Miechowa, rodzina Baranków i ich sąsiedzi.

Na spotkanie w Muzeum Ziemi Miechowskiej złożyły się m.in. wystąpienia przedstawicieli krakowskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej, członków rodziny i Ośrodka Edukacyjno-Muzealnego „Świętokrzyski Sztetl w Chmielniku.

Martyna Grądzka i Mateusz Szpytma z krakowskiej Delegatury IPN przedstawili genezę zbrodni niemieckich w powiecie miechowskim i stan badań na ten temat. Według ostatnich ustaleń, 32 osoby – Polacy z miechowskiego ponieśli śmierć za pomoc udzielaną Żydom podczas II wojny światowej. Przypomniano m.in. mniej znane zbrodnie w Wolicy i Wierzbicy.

Pracownicy muzeum w Chmielniku przestawili prezentację na temat realizowania w placówce tematu II wojny światowej i Holocaustu. Maria Siniarska – córka siostrzenicy zamordowanego Wincentego Baranka, zaprezentowała spisane dramatyczne relacje świadków wydarzenia.

Rodzina zamordowanych przekazała do Muzeum Ziemi Miechowskiej: Krzyż Komandorski Odrodzenia Polski, nadany pośmiertnie przez Prezydenta RP rodzinie Baranków i medal „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”, przyznany im w 2012 r. przez Instytut Yad Vashem w Jerozolimie oraz zdjęcia i pamiątki rodzinne. Zachowano m.in. drzwi do stodoły ze śladami po kulach z egzekucji małżeństwa Baranków i ich synów.

Obchody 71. rocznicy zbrodni niemieckiej na Polakach i Żydach przygotowali wspólnie: parafia Grobu Bożego w Miechowie, samorząd w Miechowie oraz Muzeum Ziemi Miechowskiej i Stowarzyszenie Miłośników Odnowy Zabytków w Miechowie.

15 marca 1943 r. Niemcy, którzy wcześniej prawdopodobnie przechwycili listy kontaktujących się między sobą rodzin żydowskich oraz wymusili torturami zeznania na Żydówce i Polaku, furmankami podjechali pod dom Wincentego i Łucji Baranków w Siedliskach k. Miechowa. Odnaleźli schowek, w którym ukrywali się Żydzi – krawcy z Miechowa. W bieliźnie wyprowadzili ich na podwórko i tam zamordowali. Byli to czterej Żydzi o nazwiskach: Pińczowski, Skowron, Sybirski i Wajcman. Gospodarzy Wincentego i Łucję wpierw przesłuchali, a następnie wraz z dziećmi, 12-letnim Henrykiem i 10-letnim Tadeuszem – zamordowali w stodole. Ukryć udało się macosze Wincentego, Katarzynie Baranek. Niemcy zagrozili, że jeśli nie pojawi się na posterunku, zginą wszyscy mieszkańcy Siedlisk. Wydana Niemcom następnego dnia, została rozstrzelana.