Mińsk: 25-lecie rekonsekracji katedry pw. Najświętszego Imienia Maryi

Dwie rocznice – 25 rekonsekracji głównego sanktuarium archidiecezji mińsko-mohylewskiej oraz 108 rocznicę urodzin jej wybitnego pasterza – kardynała Kazimierza Świątka przypomniano uroczystej Mszy Świętej sprawowanej pod przewodnictwem arcybiskupa Józefa Staniewskiego. Koncelebrowali wikariusz generalny archidiecezji mińsko-mohylewskiej bp Jerzy Kosobudzki oraz arcybiskup-senior Tadeusz Kondrusiewicz, który wygłosił homilię.

Abp Kondrusiewicz był jednym z uczestników rekonsekracji katedry pw. Najświętszego Imienia Maryi przed 25 laty i było kulminacją odrodzenia Kościoła katolickiego na Białorusi po dziesięcioleciach ateistycznej zimy bezbożnego sowieckiego reżimu.

W swoim wystąpieniu emerytowany metropolita mińsko-mohylewski przypomniał o kapłańskiej i biskupiej drodze Kazimierza Swiątka, zaznaczając, że był on dwukrotnie skazany na śmierć. „Kiedy został zwolniony z łagru, zapytany, jak to możliwe, że pozostał przy życiu w tych nieludzkich warunkach, odpowiedział prosto : «Bóg tak chciał». W tych słowach jest cały on!” – podkreślił arcybiskup Kondrusiewicz, wskazując wielką i niezachwianą ufność tego wybitnego świadka wiary do Boga a także iż mając 77 lat, uznał odbudowę katedry w Mińsku za jeden z priorytetów swojej posługi duszpasterskiej. Żył tą myślą i starał się ją zrealizować, co nie było łatwe. Ale Bóg błogosławił i ten dzień nadszedł 21 października 1997 roku – stwierdził emerytowany metropolita mińsko-mohylewski.

„Dobrze pamiętam tę podniosłą uroczystość, której przewodniczył legat papieski kardynał Edmund Kazimierz Szoka, którego ojciec pochodził z parafii Indura pod Grodnem, a zatem w pewnym sensie przedstawiciel Ojca Świętego czuł się naszym rodakiem. Ciekawe, że będąc Amerykaninem, mówił wtedy po białorusku” – przypomniał abp Kondrusiewicz. Zaznaczył, że rekonsekracja katedry była znakiem, iż pomimo trzech pokoleń prześladowań Kościół nie umarł i pomyślnie się odradza. Słowa Chrystusa, że bramy piekielne nie pokonają Kościoła, stały się rzeczywistością” – zauważył arcypasterz. Dodał, że w ciągu minionych 25 lat w archikatedrze mińskiej miało miejsce wiele wydarzeń, zmienili się hierarchowie, ale jednocześnie katedra pozostaje i spełnia swoją funkcję jako miejsce, z którego naucza biskup, przez którego przemawia sam Chrystus i jako jedyny Zbawiciel świata wczoraj, dziś i na wieki – rządzi swoim ludem. „Przypominając bogatą i tragiczną historię mińskiej katedry, musimy dziękować Bogu za jej dar, za ten pomnik wiary katolickiej i jego historię na naszej ziemi” – podkreślił arcybiskup Tadeusz Kondrusiewicz na zakończenie homilii.

Sanktuarium, które dziś jest kościołem katedralnym, zostało zbudowane na początku XVIII wieku na Wysokim Rynku w Mińsku i konsekrowane jako kościół jezuitów 16 marca 1710 roku. Po zakończeniu działalności tego zakonu na terenie Cesarstwa Rosyjskiego, w 1773 r. świątynia stała się kościołem parafialnym. Po utworzeniu diecezji mińskiej w 1798 r. dawny kościół jezuitów został katedrą. W 1869 w wyniku likwidacji biskupstwa w Mińsku, świątynię zdegradowano do siedziby parafii. W listopadzie 1917 roku, gdy diecezja mińska została reaktywowana, kościołowi pojezuickiemu przywrócono rangę katedry. W 1920 roku władze sowieckie aresztowały i zesłały biskupa Zygmunta Łozińskiego, a w 1934 roku zamknęły katedrę. Do czasu ataku Niemiec na Związek Radziecki w 1941 roku podczas II wojny światowej kościół wykorzystywany był jako garaż. W 1941 roku niemiecka administracja okupacyjna zwróciła go wiernym, jednak po wojnie, w 1947 roku władze sowieckie ponownie go zamknęły. W 1951 roku dokonano przebudowy, rozbierając wieże i zmieniając wygląd fasady – budynek przekształcono w siedzibę towarzystwa sportowego „Spartak”, co nie przeszkodziło władzom wpisać go na listę dziedzictwa narodowego Białoruskiej SRR. Elewacje boczne i absyda zostały jednak nie zmienione.

9 grudnia 1993 r. na mocy dekretu Rady Ministrów Republiki Białoruś budynek katedry w Mińsku został zwrócony prawowitemu właścicielowi –Kościołowi katolickiemu. 5 lutego 1994 r. odbyło się wstępne poświęcenie sanktuarium, a na jego frontonie ustawiono krzyż.

Od sierpnia 1994 r. do października 1997 r. na koszt Kościoła prowadzono prace konserwatorskie, podczas których przywrócono świątyni jej pierwotny wygląd.

21 października 1997 r. odbyła się rekonsekracja mińskiej katedry. Kościół katedralny został ponownie poświęcony w 83. urodziny przez ówczesnego arcybiskupa metropolitę mińsko-mohylewskiego kardynała Kazimierza Świątka.