Msza św. w 76. rocznicę zdobycia Monte Cassino przez żołnierzy 2. Korpusu Polskiego

Mszą św. w katedrze polowej uczczono pamięć żołnierzy 2. Korpusu Polskiego walczącego m.in. o zdobycie Monte Cassino. Eucharystii przewodniczył biskup polowy Józef Guzdek, który podkreślił, że choć ważny jest militarny aspekt bitwy, to jeszcze ważniejszy jest jej moralny wydźwięk. – Obyśmy dobrze używali wolności i pozostali wierni wartościom, za które żołnierze 2. Korpusu Polskiego przelewali krew i oddawali życie – zachęcał. 18 maja przypada 76. rocznica zdobycia klasztornego wzgórza.

W homilii bp Guzdek przypomniał, że co roku na Monte Cassino oraz w pobliskich miejscowościach, o które w 1944 r. toczył krwawy bój 2. Korpus Polski, odbywały się uroczystości z udziałem kombatantów i weteranów walk. – Polski Cmentarz Wojenny na Monte Cassino, który był miejscem pożegnań, w czasie naszego pobytu stawał się miejscem spotkań i wspomnień. Nade wszystko był miejscem modlitwy, zadumy i refleksji nad losem tych, którzy pisali kolejne rozdziały swego przywiązania do ojczystej ziemi oraz wiary ojców – powiedział bp Guzdek.

Ordynariusz wojskowy przypomniał, że trzon 2. Korpusu Polskiego stanowili żołnierze, którzy wyszli z „domu niewoli”, ewakuowali się z sowieckiej Rosji i przez Persję oraz Palestynę dotarli do Włoch, gdzie stoczyli zwycięską walkę o Monte Cassino, Ankonę i Bolonię. Bp Guzdek podkreślił, że wciąż warto podkreślać wymiar militarny odniesionego zwycięstwa, ale jeszcze ważniejszy jest jego wymiar moralny. – Polacy walczący ramię w ramię z żołnierzami brytyjskimi w imię sprawiedliwości i wolności narodów zawsze myśleli o wolnej Polsce. Gen. Anders powiedział wprost: „Pod Cassino walczyliśmy dla Polski”. Pomimo zdrady przez przywódców ówczesnego świata, zwycięstwo odniesione pod Monte Cassino miało wielkie znaczenie na przyszłość – powiedział.

W setną rocznicę urodzin Jana Pawła II biskup przywołał słowa, który w liście z okazji 50. rocznicy bitwy skierował do uczestników obchodów Papież-Polak: „Jeżeli po I wojnie światowej trzeba się było zmagać o przywrócenie Polski na mapę Europy, to po II wojnie światowej nikt już co do tego nie mógł mieć wątpliwości. Naród polski zapłacił tak wielką cenę, tylu wysiłkami i ofiarami okupił swoje prawo do istnienia jako państwo, że nawet nasi wrogowie albo – powiedzmy – wątpliwi przyjaciele na Wschodzie i na Zachodzie nie mogli tego prawa zakwestionować”.

Na koniec bp Guzdek wyraził wdzięczność żołnierzom 2. Korpusu Polskiego „za przykład jednoznacznej postawy wobec agresji niemieckiego narodowego socjalizmu, która rozszerzała się na cały świat”. – To wy postawiliście tamę złu, pogardzie człowieka i śmierci wielu niewinnych ludzi. Wasza determinacja i poświęcenie, przelewanie krwi oraz ofiara życia miały sens. Jesteśmy z Was dumni, bo zachowaliście się godnie. Niech z waszej pięknej i godnej naśladowania postawy, czerpią przykład kolejne pokolenia naszych rodaków. Obyśmy dobrze używali wolności i pozostali wierni wartościom, za które żołnierze 2. Korpusu Polskiego przelewali krew i oddawali życie – powiedział.

Eucharystię koncelebrowali ks. Jan Dohnalik, kanclerz Kurii Ordynariatu Polowego, ks. kmdr w st. spocz. Janusz Bąk, kapelan środowisk kombatanckich, ks. płk SG Zbigniew Kępa, notariusz Kurii Ordynariatu Polowego oraz ks. kmdr por. Ryszard Preuss, kapelan Nadwiślańskiego Oddziału SG. We Mszy św. uczestniczyli Jan Józef Kasprzyk, szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych, sędzia Bogusław Nizieński, przewodniczący Rady ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych, a także prof. Leszek Żukowski, prezes Światowego Związku Żołnierzy AK.

Minister Kasprzyk podkreślił, że 76 lat temu Polacy udowodnili, że nie ma dla nich rzeczy niemożliwych, a zwycięstwo w bitwie o Monte Cassino miało moralne i symboliczne znaczenie dla żołnierzy walczących w kraju. – Monte Cassino dawało nadzieję, że Polska będzie wolna(…) Dzisiaj kierujemy naszą wdzięczność i pamięć w stronę tych, którzy zostali tam we włoskiej ziemi z sercami skierowanymi ku Polsce. Dziękujemy im nie tylko za zwycięstwo militarne, ale i piękny przykład wlewania nadziei w duszę umęczonego narodu – powiedział. Przywołał postać św. Jana Pawła II, który przybył jako papież po raz pierwszy na Monte Cassino 18 maja 1979 r., niecałe pół roku po wyborze na Stolicę Piotrową i podkreślał znaczenie tej bitwy w dziejach Europy.

Przed Mszą św. min. Kasprzyk złożył kwiaty na Grobie Nieznanego Żołnierza, pod Krzyżem upamiętniającym wizytę Jana Pawła II w 1979 r. oraz pod pomnikiem Bitwy o Monte Cassino w Parku Krasińskich.

Bitwa o Monte Cassino to seria bitew stoczonych między wojskami alianckimi a Wehrmachtem, które miały miejsce w 1944 r. w rejonie klasztoru benedyktyńskiego na Monte Cassino. Niemcy, zdając sobie sprawę ze strategicznego znaczenia wzgórza, zbudowali na nim (i sąsiednich wzniesieniach) pas umocnień, zwany Linią Gustawa. Podejmowane kilkakrotnie próby zdobycia wzgórza przez wojska sprzymierzonych (od stycznia 1944 r.) kończyły się niepowodzeniami.

Polski atak nastąpił w ramach operacji „Diadem” trwającej od 11 do 19 maja 1944 r., jego główną siłę stanowił 2 Korpus Polski pod dowództwem gen. Władysława Andersa. Polskie wojska wyparły po ciężkich walkach niemiecką 1 Dywizję Spadochronową „Hermanna Göeringa”. Niemcy opuścili klasztor, obawiając się okrążenia przez wojska alianckie z powodu przełamania ich linii obrony na zachód od Doliny Liri.

18 maja nad ranem patrol 12. Pułk Ułanów Podolskich, pod dowództwem ppor. Kazimierza Gurbiela wkroczył do ruin klasztoru i zatknął na nim swój proporzec jednostki i polską flagę. Kilka godzin później na wyraźne polecenie gen. Andersa została obok polskiej flagi wywieszona flaga brytyjska. Odegrany został hejnał mariacki, ogłaszający zwycięstwo polskich żołnierzy i otwierając drogę na stolicę Włoch.

Pod Monte Cassino siły niemieckie wiązały aliantów przez cztery miesiące. W natarciu zginęło ponad 1000 polskich żołnierzy, blisko 3000 zostało rannych, a za zaginionych uznano 345.

Na Monte Cassino znajduje się Polski Cmentarz Wojenny, na którym spoczywają żołnierze polegli w bitwie. Życzeniem zmarłego w 1970 roku gen. Władysława Andersa było zostać pochowanym wśród swoich żołnierzy na Monte Cassino. Grób generała znajduje się w centralnym punkcie cmentarza. W 2011 roku obok swego męża pochowana została Irena Anders, małżonka generała. Na cmentarzu pod Monte Cassino spoczywa także abp Józef Gawlina (zm. 1964), biskup polowy w latach 1933–1947, a następnie duszpasterz polskiej emigracji.