Muzyka może być narzędziem ewangelizacji

Muzyka może być skutecznym narzędziem ewangelizacji, a wiarę warto „ubrać” w język muzyki – przekonywał uczestników VIII Kongresu Teologów Polskich ks. prof. Piotr Nawrot. Wybitny muzykolog i odkrywca nieznanych manuskryptów z muzyką Indian, profesor uniwersytetów w Poznaniu i w La Paz, poprowadził 14 września w poznańskiej Auli Uniwersyteckiej wykład i koncert na temat muzyki baroku w katedrach i misjach Ameryki.

Wykład prof. Nawrota ilustrowany był muzyką w wykonaniu zespołu solistów Chóru Akademickiego i Poznańskiego Chóru Chłopięcego pod dyrekcją Beaty Bielskiej.

„Odtwarzanie dzieł muzycznych powstałych w redukcjach Indian Guaraní, Moxos i Chiquitos musi się dokonywać ze świadomością ich misyjnego kontekstu” – mówił podczas koncertu ks. Nawrot. Dzieła te bowiem pojmowane były jako narzędzie ewangelizacji i do dzisiaj są jednym z ciekawszych przykładów inkulturacji ewangelii.

„W projekcie ewangelizacyjnym, którego celem było nawrócenie Indian zamieszkujących nowo odkryte kontynenty przez Krzysztofa Kolumba, muzyka odegrała dominującą rolę. W każdej z misji ufundowanej w Ameryce i w każdym momencie jej rozwoju kwitło bogate życie muzyczne” – zauważył ks. Nawrot.

Muzykolog i odkrywca muzyki Indian podkreślił, że chociaż synody w Limie i w Meksyku, które regularnie zwoływano począwszy od połowy XVI wieku, zaleciły wcielenie muzyki w pracy ewangelizacyjnej, gruntowna analiza świadectw historii misji w Ameryce pokazuje, że nie tyle posłuszeństwo rozporządzeniom, lecz raczej wrodzony talent muzyczny Indian przyczyniły się do skutecznej ewangelizacji przez muzykę.

Według ks. Nawrota można mówić o „preferencji ze strony Indian, by śpiewać, a nie jedynie recytować swą wiarę”. Dlatego każdy zakon, który ewangelizował Indian, zastosował w swym głoszeniu ewangelii muzykę, tak jakby w samej egzystencji mieszkańców Ameryki istniała spójność między wiarą, głoszeniem i muzyką.

„W każdej misji było 30-40 profesjonalnych muzyków, którzy grali podczas każdej liturgii, a w naszych katedrach jest jeden, najwyżej dwóch organistów” – ubolewał ks. Nawrot, podkreślając, że niekiedy jeden misjonarz szedł ewangelizować z sześcioma muzykami. Także dziś Indianie Moxos, zakładając nowe wioski, organizują w niej prężne życie muzyczne. Przykład Indian, zdaniem ks. prof. Nawrota pokazuje, że wiarę warto „ubrać” w język muzyki.

W imieniu Wydziału Teologicznego UAM, odpowiedzialnego za organizację tegorocznego Kongresu Teologów Polskich, uczestników koncertu powitał jego prodziekan, ks. prof. Adam Przybecki. Podkreślił, jest to okazja do spotkania z człowiekiem, który blisko trzydzieści lat życia poświęcił pracy pośród Indian Paragwaju i Boliwii, przywracając im, dzięki swym badaniom, własną i oryginalną tradycję muzyczną.

Ks. prof. Piotr Nawrot koncentruje się na badaniu manuskryptów muzycznych z dawnych redukcji jezuitów prowincji paragwajskiej i peruwiańskiej, zachowanych przez wspólnoty Indian Chiquitos i Moxos w Boliwii, muzyce renesansu i baroku katedr oraz domów zakonnych w hiszpańskojęzycznej Ameryce, a także inwentaryzacji i katalogowaniu archiwów muzycznych tamtego rejonu.

Ks. Nawrot jest dyrektorem artystycznym Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Renesansu i Baroku Amerykańskiego „Misiones de Chiquitos” w Santa Cruz de la Sierra oraz konsultantem naukowym departamentu muzykologii boliwijskiego Ministerstwa Kultury. Jest też profesorem historii misji i muzyki kościelnej Wydziału Teologicznego UAM oraz profesorem chorału gregoriańskiego i klasy organów w Konserwatorium Muzycznym w La Paz w Boliwii. Prowadzi seminaria oraz szkolenia w zakresie konserwacji, inwentaryzacji oraz katalogizacji manuskryptów dla studentów The University of Western Ontario w Kanadzie.