Na świecie bardzo ubywa sióstr zakonnych

Liczba katolików na świecie, dzięki Afryce i Azji, nie zmniejsza się, ale utrzymuje się w stanie stabilnym. Spada natomiast globalnie liczba księży, kleryków i przede wszystkim sióstr zakonnych. Największy ubytek we wszystkich kategoriach notuje Europa. Najnowsze dostępne dane za źródłami watykańskimi podaje Rocznik Statystyki Międzynarodowej, opublikowany przez Główny Urząd Statystyczny.

Rocznik Statystyki Międzynarodowej GUS zawiera informacje o rozwoju społeczno-gospodarczym świata, kontynentów, ugrupowań gospodarczych i wybranych krajów, w tym także o Polsce i jej miejscu w świecie. Poszczególne rozdziały poświęcone są m.in. przyrostowi naturalnemu i ludności według wieku, migracji, ochronie zdrowia, edukacji, rynkowi pracy czy przemysłowi i finansom.

Zawarto w nim także podstawowe dane statystyczne na temat wiernych i duchowieństwa Kościoła katolickiego na świecie. Zostały one opracowane na podstawie publikowanego cyklicznie rocznika statystycznego Kościoła katolickiego („Annuarium statisticum ecclesiae”), wydawanego przez Liberia Editrice Vaticana.

Zebrane w roczniku dane wskazują, że w perspektywie globalnej odsetek wiernych Kościoła katolickiego przez ostatnie 20 lat nie zmienił się, a nawet lekko wzrósł. Nie jest to jednak domeną kontynentu europejskiego, ale głównie Afryki i w mniejszy stopniu Azji. W 2000 r. było na świecie 17,3 katolików na 100 mieszkańców, w 2010 r. – 17,5, a od 2015 do 2020 r. jest to niezmiennie 17,7 wiernego.

Ubywa kleryków, znacznie mniej sióstr zakonnych

W tym czasie przybyło na świecie biskupów: w 2000 r. było ich 4541, w 2010 r.- 5104, a w 2020 r. – 5363. Jednak od kilku lat ich liczba spada, bowiem najwięcej było ich ostatnimi laty w 2017 r. – 5389.

Liczba księży (diecezjalni i zakonni liczeni razem) również wzrastała do pewnego momentu. W 2000 r. było ich na świecie 405 tys., dziesięć lat później 412 tys., a w roku 2020 liczba duchownych spadła do 410 tys. Najwięcej w ostatnich dwóch dekadach księży było w 2015 r. – 415 tys. Znaczny spadek nastąpił między rokiem 2019 a 2020 – z 414 tys. do 410 tys.

Ubywa kleryków seminariów duchownych (także liczeni wspólnie jako diecezjalni i zakonni), choć gdy przyjrzeć się dokładniej, to ich liczba i tak jest wyższa w 2020 r. niż dekadę wcześniej, zaczęła natomiast spadać w połowie ostatniego dziesięciolecia. W 2000 r. alumnów było na świecie 110 tys., ich liczba wzrosła do 119 tys. w roku 2010. Po tej kulminacji rozpoczął się spadek i w 2020 r. liczba kleryków na świecie wynosiła 112 tys.

Osobną kategorią są bracia zakonni. Ich liczba także spada z roku na rok. W 2010 było ich na świecie 55 tys., w 2010 – 55 tys., w 2020 – 50 tys.

Bardzo duży spadek nastąpił w ostatnim dwudziestoleciu w liczbie sióstr zakonnych na świecie. Podczas gdy w roku 2000 było ich 801 tys., a w 2010 – 722 tys., to w 2020 r. już tylko 619 tys. W ciągu 20 lat ich liczba spadła zatem prawie o 200 tys.

Wzrosty w Azji i Afryce, spadki w Europie

Interesująco wygląda panorama powyższych statystyk w podziale na kontynenty. Najogólniej rzecz biorąc, w Europie dostrzec można tendencję spadkową, w Amerykach – stabilizację lub lekkie spadki, natomiast dynamiczny wzrost w Afryce i Azji.

Afryka ma 50 tys. 465 księży, a ich liczba wzrosła w ostatnich 20 latach znacząco – z 27 tys. (2000 r.). Nastąpił także duży wzrost kleryków (z 20 tys. w 2000 r. do 34 tys. w 2020 r.) czy sióstr zakonnych – z 52 tys. do 79 tys. w tym czasie.

Liczba wiernych na kontynencie także rośnie: 20 lat temu było ich 16,5 na 100 mieszkańców, w 2020 jest to już 19,3 katolika na 100 mieszkańców. Liczba biskupów wzrosła z 601 do 718.

Azja zanotowała wzrost księży z 43 tys. w 2000 r. do 71 tys. w 2020 r. Kleryków jest także więcej: w 2000 r. było 26 tys., w 2020 – 33 tys. Ale największy wzrost widnieje w rubryce „siostry zakonne”: ich liczba zwiększyła się z 13 tys. do aż 175 tys. między rokiem 2000 a 2020.

Nieznaczny jest natomiast wzrost wiernych: z 2,9 do 3,3 katolika na 100 mieszkańców od roku 2000 do 2020. Liczba biskupów wzrosła z 627 do 810.

W Amerykach stabilizacja i lekkie spadki

W Amerykach dane zostały uśrednione, choć dla porównania przytoczono je też w osobnych tabelach, wiadomo bowiem, że w części południowej i środkowej dominuje wyznanie katolickie, w północnej zaś wyznania tradycji protestanckiej, rozkład statystyk katolickich w stosunku do ogółu jest zatem odmienny.

Średnio zatem w zasadzie ani nie przybywa, ani nie ubywa w Amerykach księży. Było ich 120 tys. w 2000 r. i tylu samo zanotowano w 2020 r. – różnica to spadek rzędu ok. 600 duchownych.

Uśrednione są także dane dotyczące wiernych to 64 katolików na 100 mieszkańców, przy czym należy pamiętać, że w przypadku Ameryki Południowej jest to 86/100, Środkowej (kontynent) – 88/100, Środkowej (wyspy) – 68/100, a w Ameryce Północnej – 25/100.

Spada liczba kleryków – z 36 tys. (2000 r.) do 29 tys. (2020 r.), przy czym w Ameryce Płd. jest ich ponad połowa – 16 tys., w Ameryce Płn. – 5 tys., łącznie w Środkowej zaś 8 tys.

Mniej jest także sióstr zakonnych – ich liczba spadła przez 20 lat z 233 tys. do 150 tys. W Ameryce Płd. zakonnic jest 63 tys., w Północnej – 49 tys., w Środkowej 38 tys. Liczba biskupów wzrosła z 1695 do 2022.

W Europie duże spadki

Europa w ostatnim 20-leciu notuje spadki praktycznie we wszystkich opisywanych kategoriach. Przybywa tylko biskupów (z 1497 do 1678). Liczba katolików w przeliczeniu na 100 mieszkańców obniżyła się z 41,3 na 100 do 39,6 na 100.

Mniej jest księży: w 2000 r. było ich na Starym Kontynencie prawie 209 tys., a w 2020 r. – 164 tys. Ubywa ponadto kleryków (z 27 tys. do 15 tys.), braci zakonnych (z prawie 22 tys. do 14 tys.) oraz przede wszystkim sióstr zakonnych – w 2000 r. było ich w Europie 366 tys. a w 2020 r. odnotowano już tylko 208 tys.