Nadszedł czas wzajemnego przebaczenia

Niezależnie od tego, jak rozwijała się nasza wspólna historia, nadszedł czas wzajemnego przebaczenia, przywrócenia przyjaźni i zaufania w stosunkach między Rosjanami a Polakami.

Jest to możliwe tylko na gruncie sumienia chrześcijańskiego. Takie przekonanie wyraził przewodniczący Wydziału Zewnętrznych Kontaktów Kościelnych (OWCS) Patriarchatu Moskiewskiego metropolita wołokołamski Hilarion w rozmowie z „Rossijską gazietą”.

Nawiązując do sierpniowej wizyty patriarchy Cyryla, którą dziennikarka Jelena Jakowlewa nazwała „jednym z najciekawszych wydarzeń «międzynarodowych» w życiu Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego (RKP) i przełomowym dla stosunków polsko-rosyjskich, metropolita zauważył, że ich historia „ma różne karty i bynajmniej nie wszystkie z nich są ciemne”. Są też „przykłady dobrego sąsiedztwa i solidarności, gdy Rosjanie i Polacy stawali pod tymi samymi sztandarami dla obrony swych domostw i ziemi ojczystej. I działo się tak wielokrotnie, gdy wspólne wartości chrześcijańskie, korzenie słowiańskie i bliskie sąsiedztwo brały górę nad duchem wyobcowania i egoistycznych interesów” – przypomniał hierarcha prawosławny.

Zaznaczył, że „niezależnie od tego, jak rozwijała się historia, nadszedł czas wzajemnego przebaczenia, przywrócenia przyjaźni i zaufania”, przy czym „jest to możliwe tylko na gruncie sumienia chrześcijańskiego”. „Dążenie naszych narodów do wychodzenia sobie naprzeciw jest wymogiem samego życia. Jedynie łącząc nasze wysiłki, narody Rosji i Polski będą w stanie wnieść ważny wkład w zachowanie chrześcijaństwa w dzisiejszej Europie. Jest to nasz wspólny obowiązek” – podkreślił przewodniczący OWCS.

Zwrócił uwagę, że właśnie dążenie do szukania tego, co wspólne obu narodom w ich służbie dla przyszłości ludzkości, podyktowało podjęcie prac nad Wspólnym Przesłaniem zwierzchnika RKP i przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski nad pojednaniem narodów obu krajów.

A wizyta patriarchy Cyryla w Polsce, podczas której podpisano ten dokument, była jednym z najdonioślejszych wydarzeń wielu ostatnich lat – stwierdził z przekonaniem rozmówca dziennika. Podkreślił, że znalazło to odzwierciedlenie w reakcjach społecznych w obu krajach, „których narody w większości z uniesieniem przyjęły [ten] apel obu Kościołów”. Przesłanie zyskało jednomyślną akceptację ze strony Świętego Synodu RKP i biskupów polskich oraz wywołało szeroki oddźwięk międzynarodowy – zaznaczył Hilarion. Dodał, że wysoko ocenili je zwierzchnik polskiego prawosławia metropolita Sawa, papież Benedykt XVI i wielu innych hierarchów katolickich.

9 września dokument ten odczytano we wszystkich kościołach katolickich Polski, a sam metropolita odczytał go w czasie liturgii sprawowanej przez patriarchę w moskiewskiej świątyni Chrystusa Zbawiciela. Tekst Przesłania rozpowszechniły kościelne środki przekazu i szeroko omawiały go media rosyjskie i zagraniczne.

Metropolita Hilarion mówił ponadto w wywiadzie o obchodzonym 4 listopada Dniu Jedności Narodowej – święcie państwowym Rosji, o swym niedawnym spotkaniu z Benedyktem XVI w Watykanie i o wystąpieniu na niedawnym Synodzie Biskupów nt. nowej ewangelizacji. Wspomniał także o stosunku dzisiejszych Austriaków do Armii Czerwonej, która wyzwoliła ich kraj spod okupacji hitlerowskiej, podkreślając – na podstawie własnego doświadczenia wieloletniego prawosławnego biskupa wiedeńskiego – że ludzie ci odnoszą się do żołnierzy sowieckich z wdzięcznością i uznaniem, widząc w nich prawdziwych wyzwolicieli.