Nagły zgon ks. W. Czaplina – kontrowersyjnego kapłana prawosławnego

W wieku 51 lat zmarł nagle 26 stycznia ks. protojerej Wsiewołod Czaplin – jeden z najbardziej znanych, a przy tym najbardziej kontrowersyjnych duchownych Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego (RKP). W niedawnej przeszłości pełnił on szereg ważnych stanowisk w Patriarchacie Moskiewskim, był m.in. wiceprzewodniczącym Wydziału Zewnętrznych Stosunków (obecnie Kontaktów) Kościelnych (OWCS), a ostatnio – do 2015 – kierował Synodalnym Wydziałem ds. Współdziałania Kościoła i Społeczeństwa.

O zgonie kapłana powiadomił rosyjską agencję prasową „Interfax” Aleksandr Pietruńko – parafianin z kościoła św. Teodora Studyty koło Nikitskich Worot w Moskwie, której proboszczem był od wielu lat ks. Czaplin. „Wszystko nastąpiło około godz. 16.30 [czasu moskiewskiego, czyli 14.30 czasu warszawskiego – KAI]. Ks. Wsiewołod siedział na ławce przed cerkwią, gdy nagle zrobiło mu się słabo, upadł, a lekarz pogotowia, które przyjechało na miejsce po mniej więcej 15 minutach, stwierdził zgon” – powiedział informator agencji, która na razie nie ma potwierdzenia tej wiadomości ze źródeł oficjalnych.

Przyszły duchowny urodził się 31 marca 1968 w Moskwie. W 1981 potajemnie w Kałudze został ochrzczony i odtąd jego życie było już na trwałe związane z wiarą i Kościołem. W 1985 rozpoczął pracę w Wydziale Wydawniczym Patriarchatu Moskiewskiego a zarazem wstąpił do Moskiewskiego Seminarium Duchownego, które ukończył w 1990. Po dalszych 4 latach ukończył Akademię Duchowną w Moskwie. W 1991 przyjął święcenia diakonatu, w rok później – 7 stycznia 1992 – prezbiteratu (kapłaństwa), przy czym nie ożenił się, ale też nie został mnichem. W 1999 otrzymał godność protojereja, a od 2006 miał prawo nosić mitrę.

Od października 1990 do marca 2009 działał w OWCS, początkowo jako szeregowy pracownik, następnie w latach 1991-97 stał na czele sektora kontaktów społecznych, do 2001 był sekretarzem ds. stosunków wzajemnych Kościoła i społeczeństwa, a w latach 2001-09 był wiceprzewodniczącym Wydziału, którym w owym czasie kierował metropolita smoleński Cyryl, obecny patriarcha moskiewski i całej Rusi.

Od marca 2009 do grudnia 2015 szefował nowo utworzonemu Synodalnemu Wydziałowi ds. Współdziałania Kościoła i Społeczeństwa, a usunięcie go z tego stanowiska formalnie przez Synod RKP, a w rzeczywistości przez samego patriarchę było jednym z najważniejszych wydarzeń kościelnych końca tamtego roku.

Ks. Czaplin był znany z wielu kontrowersyjnych, nieraz wręcz szokujących wypowiedzi. Kilkakrotnie np. twierdził, że wojna nie zawsze jest czymś złym, a pokój rozleniwia i osłabia ludzi duchowo, innym razem też bronił, a nawet chwalił bogactwo w Kościele, twierdząc, że biskupi i księża powinni nosić drogie ubrania, zegarki, jeździć eleganckimi samochodami, gdyż podnosi to prestiż nie tylko ich, ale całego Kościoła jako instytucji Bożej. Gdy wybuchła „rewolucja godności” ma Ukrainie i masowe protesty na kijowskim Majdanie, ks. protojerej wzywał do zbrojnej interwencji w tym kraju, aby – jak twierdził – bronić rdzennych ziem rosyjskich na wschodzie Ukrainy. Głosił też, że nie ma niczego złego w zabijanie ludzi złych, np. wrogów państwa i pod tym względem uważał terror i „czystki” stalinowskie za uzasadnione.