Nagroda Ekumeniczna w Cannes dla filmu o austriackim błogosławionym

Film amerykańskiego reżysera Terrence Malicka „A Hidden Life” (Ukryte życie) opowiadający losy austriackiego przeciwnika nazizmu, Franza Jägerstättera, otrzymał Nagrodę Ekumeniczną na 72. Festiwalu Filmowym w Cannes. O swojej decyzji Jury Ekumeniczne poinformowało 25 maja.

Jury Ekumeniczne wyróżnia od 1974 roku twórców, którzy w swoich filmach mówią o ludzkich zachowaniach i świadectwach zgodnych z przesłaniem Ewangelii lub starających się uwrażliwić widza na wartości duchowe, ludzkie i społeczne. Od 1992 w skład wspólnego Jury Ekumenicznego wchodzą przedstawiciele międzynarodowego katolickiego Stowarzyszenia Komunikacji Społecznej SIGNIS i ewangelickiej Międzynarodowej Kościelnej Organizacji Filmowej „Interfilm”.

Wyróżniony w tym roku film opowiada o losach błogosławionego męczennika austriackiego, Franza Jägerstättera (1907-1943). Został on skazany na śmierć przez niemiecki sąd wojenny za to, że odmówił służby w Wehrmachcie. Ten prosty austriacki rolnik i kościelny z góry przewidział, jak mogą się potoczyć wydarzenia zapoczątkowane 1 września 1939 r. napadem na Polskę. Wcielony do armii III Rzeszy Jägerstätter odmówił służby wojskowej, powołując się na słowa św. Piotra: „Trzeba bardziej słuchać Boga niż ludzi”.

„Któż potrafi być jednocześnie żołnierzem Chrystusa i walczyć o zwycięstwo narodowego socjalizmu” – pytał swego biskupa. Odmawiał przekazywania pozdrowienia hitlerowskiego i składek na partię nazistowską. Głosował też przeciwko Anschlussowi (Wcieleniu) Austrii do Rzeszy Niemieckiej. Przed odmową służby wojskowej próbowali go powstrzymać znajomi, zaprzyjaźniony ksiądz, a nawet ówczesny biskup Linzu.

Zginął w więzieniu w Berlinie-Brandenburgu – tym samym, w którym w kwietniu 1945 zakończył życie, również za sprzeciw wobec nazizmu, protestancki teolog Dietrich Bonhöffer. Za swoje przekonania zapłacił życiem, a Kościół wyniósł go w 2007 roku do chwały ołtarza.

Przyznanie nagrody jest wyrazem uznania Jury Ekumenicznego nie tylko dla przedstawienia ludzkiego dramatu małżeństwa Jägerstätterów, ale także podejście autorów filmu do kwestii sumienia. Film wyraźnie podkreślił, że w skrajnych przypadkach wewnętrzne zasady życiowe nie są w stanie przystosować się do konkretnych warunków materialnych czy społecznych, stwierdza werdykt Jury Ekumenicznego.

Także odtwórca głównej roli, August Diehl podkreślał w wywiadach, jak bardzo fascynuje go aspekt sumienia w osobie Jägerstättera, który trwał przy swoim „nie”, co we współczesnych czasach często jest relatywizowane i „rozwadniane”.

Jeszcze przed premierą światową w Cannes film obejrzały córki Jägerstättera w ich rodzinnej miejscowości St. Radegund. „Jest poruszający, mocny dla nas, ale dobrze zrobiony” – oceniła jedna z córek, Maria Dammer w rozmowie z tygodnikiem „KirchenZeitung” w Linzu.