Nagroda specjalna TOTUS TUUS dla twórców muzycznej, choreograficznej i literackiej oprawy ŚDM 2016

Rada Fundacji Dzieło Nowego Tysiąclecia przyznała w tym roku nagrodę specjalną Totus Tuus twórcom muzycznej, choreograficznej i literackiej oprawy wydarzenia Światowych Dni Młodzieży 2016. Docenione zostało „pokazanie na światową skalę, że formalna nowoczesność i merytoryczna tradycyjność mogą w wielu wymiarach tworzyć syntezę w przestrzeni chrześcijańskiej kultury i katolickiego sacrum”.

Podczas uroczystej gali na Zamku Królewskim w Warszawie wyróżnienie specjalne Totus Tuus odebrał kard. Stanisław Dziwisz. Przewodniczącemu Komitetu Organizacyjnego ŚDM 2016 towarzyszyli przedstawiciele młodzieży.

„W centralnych celebracjach ŚDM w Krakowie ujawnił się prawdziwy wizerunek Kościoła, w którym dominują młodość, radość, brak kompleksów i entuzjazm” – ocenia ks. Marek Hajdyła, szef sekcji wydarzeń centralnych ŚDM, odpowiedzialnej za przygotowanie i przebieg pięciu najważniejszych momentów spotkania młodych w Krakowie. Na Błoniach i Campus Misericordiae udało się przekazać młodym główną ideę ŚDM, czyli Miłosierdzie Boże oraz osiągnąć równowagę między radością i świętem a skupieniem i modlitwą.

Treść pięciu wydarzeń centralnych powstała w oparciu o temat ŚDM Kraków 2016 (Błogosławieni miłosierni, albowiem oni miłosierdzia dostąpią), retrospektywę wszystkich poprzednich ŚDM, osobowość Ojca Świętego Franciszka oraz styl jego pontyfikatu, a także miejsce wydarzeń, czyli Kraków jako miasto Miłosierdzia Bożego, św. Jana Pawła II i św. Faustyny.

Organizatorzy nie wahali się sięgać po nieszablonowe pomysły, jak np. prostota architektury i dekoracji ołtarzy, improwizacje muzyczne czy nowoczesne formy baletu, tańca i sztuk wizualnych. Jednym z głównych źródeł dobrego oddźwięku przekazywanych w czasie wydarzeń centralnych treści był dialog polegający na otwarciu się na argumenty młodych i szacunku do ich pracy. Trudno przecenić również profesjonalizm formy i wysoki poziom artystyczny wydarzeń, a także autentyczność przekazu zaangażowanych osób.

Czynnikiem decydującym o powodzeniu formy, której celem była ewangelizacja przez kulturę i sztukę, był uniwersalny język, zrozumiały dla młodych pochodzących z różnych stron świata (obraz, plastyka, ruch, dźwięk, muzyka, pantomima), a zarazem niosący w sobie głębokie i ambitne treści. Przykładem szukania nowych form przekazu było malowanie piaskiem podczas Drogi Krzyżowej czy żywe drzewa jako znaki jej poszczególnych stacji. Różnorodność i barwność, a także prostota komunikacji sprawiły, że użyte w czasie wydarzeń centralnych środki ekspresji przyczyniły się do obalenia stereotypów o Kościele jako miejscu nudnym i przeznaczonym wyłącznie dla starszych osób.

W ciągu dwóch lat przygotowań sekcja współpracowała z ponad stoma osobami i firmami odpowiedzialnymi za poszczególne elementy, jak dźwięk, światło, scenografia etc. W tym czasie odbyto kilkadziesiąt spotkań w Warszawie i Krakowie, na których zespół w gorących i trudnych dyskusjach szukał optymalnych rozwiązań. Do projektu dołączyły także firmy producenckie, które zajęły się szczegółową produkcją i koordynacją techniczno-organizacyjną wydarzeń na Błoniach i Campus Misericordiae. Każde wydarzenie miało przygotowany dokładny scenariusz z precyzyjną rozpiską minutową tego, co się dzieje na scenie, jaka brzmi muzyka, co jest pokazywane na każdym z telebimów, jaki ruch odbywa się na scenie.

Organizatorzy współpracowali z cenionymi artystami, jak kompozytor i aranżer Adam Sztaba, reżyserzy Grzegorz Sadurski, Roman Kołakowski, Mateusz Polit i Bolesław Pawica, choreograf Karolina Domańska, odpowiedzialny za projekt ołtarzy architekt Stanisław Niemczyk, muzycy, chórzyści, instrumentaliści, tancerze, instruktorka śpiewu gospel Gabriela Gąsior, artyści chrześcijańscy z Polski i świata, dyrygenci Wiesław Delimat, Janusz Wierzgacz, o. Dawid Kusz OP, Bartłomiej Karwański, organiści Marek Pawełek i Krzysztof Michałek.

Wydarzenia Centralne ŚDM zgromadziły odpowiednio: na Błoniach podczas ceremonii otwarcia 200 tys. młodych, podczas powitania Ojca Świętego – 400 tys., na Drodze Krzyżowej – 800 tys. pielgrzymów oraz na Campus Misericordiae: 1,6 mln modlących się na czuwaniu sobotnim i ponad 2,5 mln w niedzielę na Mszy Posłania.

Ewangelizacja przez kulturę była główną misją Festiwalu Młodych, w ramach którego odbyły się koncerty, wystawy, kluby dyskusyjne, rozgrywki sportowe czy pokazy filmowe. W Festiwalu Młodych wystąpili artyści zarejestrowani za pomocą systemu rejestracyjnego, artyści zaangażowani w wydarzenia wspólnot międzynarodowych oraz lokalni artyści z Polski.

W Krakowie zbudowano 20 scen plenerowych. Największe powstały na Błoniach, na Rynku Głównym i na Małym Rynku, na Placu Szczepańskim, na Placu Wolnica, na Placu Jana Nowaka Jeziorańskiego, w Parku Krowoderskim oraz w Rynku Podgórskim. Dodatkowo działały mniejsze sceny (scena na Skałce czy w Olszanicy), gdzie odbywały się wydarzenia zorganizowane przez wspólnoty lub zgromadzenia zakonne. W ciągu czterech dni na krakowskich scenach zostało zorganizowanych ok. 230 koncertów: 150 koncertów artystów z Europy, 35 koncertów artystów z Ameryki Środkowej i Południowej, 18 koncertów artystów z Ameryki Północnej, 16 koncertów artystów z Azji, 6 koncertów artystów z Afryki, 3 koncerty artystów z Australii i Oceanii.

Festiwal Młodych został zorganizowany w 48 kościołach z 11 dekanatów, w tym w 16 kościołach zgromadzeń zakonnych. Pielgrzymi przybywający na ŚDM oraz krakowscy parafianie mogli wziąć udział w 5 rodzajach wydarzeń w świątyniach: modlitwy i adoracje, koncerty, wystawy, przedstawiania teatralne oraz spotkania narodowe. W czasie Festiwalu Młodych w kościołach zorganizowano następujące wydarzenia: 34 modlitwy i adoracje, 11 koncertów, 10 wystaw, 5 przedstawień teatralnych, 7 spotkań narodowych. Organizatorami wydarzeń w kościołach były wspólnoty, zespoły i grupy pochodzące z krajów Europy, Afryki, Azji, Ameryki Południowej i Ameryki Północnej. W projekcie Festiwalu Młodych w kościołach wzięły udział 43 wspólnoty.

Modlitwa, koncerty i wystawy w ramach Festiwalu Młodych w kościołach były dobrą okazją do zaangażowania się lokalnej społeczności w spotkanie ŚDM. Mieszkańcy Krakowa w każdym wieku mogli wziąć udział we wspólnym świętowaniu i pielgrzymowaniu, co przyczyniło się do wzrostu duchowego, jak i łamania barier międzykulturowych.

W ramach Festiwalu Młodych zostało zorganizowanych 20 wystaw dostępnych dla pielgrzymów. 10 z nich było wystawami udostępnionymi przez krakowskie instytucje kulturalne (m.in.: Akademię Sztuk Pięknych, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Muzeum Miejskie w Wadowicach, Centrum Jana Pawła II). W Muzeum Narodowym we współpracy z Muzeum Watykańskim została zorganizowana wystawa Maria Mater Misericordiae. 10 wystaw włączonych w program Festiwalu Młodych zostało przygotowanych przez pielgrzymów.

Festiwal Młodych odbywał się również poza Krakowem. Jego organizacji podjęły się 23 miasta i gminy.