Historyk, prof. Władysław Bartoszewski i Zofia Morawska z Zakładu dla Niewidomych w Laskach znaleźli się wśród tegorocznych laureatów Nagrody TOTUS za rok 2004. Nagrody wręczono podczas uroczystej gali na Zamku Królewskim w Warszawie.

Ponadto nagrody Fundacji Dzieło Nowego Tysiąclecia przyznano zespołowi albumu „Musicie być mocni” wydanego przez Polskie Radio, Stowarzyszeniu Parafiada im. św. Józefa Kalasancjusza oraz redakcjom tygodników „Gość Niedzielny” i „Niedziela”.

Wręczenie nagród przyznawanych w czterech kategoriach jest jednym z głównych punktów obchodzonego dziś i jutro Dnia Papieskiego. Laureaci otrzymują statuetkę oraz nagrodę pieniężną w wysokości 50 tys. złotych. W tym roku TOTUSY przyznano już po raz piąty.

W kategorii: „Promocja człowieka, praca charytatywna i edukacyjno wychowawcza” nagrodę otrzymała Zofia Morawska z Zakładu dla Ociemniałych w Laskach k. Warszawy oraz Stowarzyszenie Parafiada im. św. Józefa Kalasancjusza.

Urodzona w 1904 r. *Zofia Morawska*, administrator Zakładu w Laskach, od 74 poświęca się ludziom upośledzonym. Jest laureatką najwyższego polskiego odznaczenia – Orderu Orła Białego, wybitnym ekspertem tyflologii czyli dziedziny zajmującej się nauczaniem pisania i czytania osób niewidomych. Od dziesięcioleci dba o utrzymywanie kontaktu z ośrodkami zagranicznymi, starając się przenosić do Polski nowoczesne metody, osiągnięcia i rozwiązania techniczne w dziedzinie pracy z niewidomymi.

– Nie zasłużyłam na tę nagrodę bo wszystko co w życiu otrzymałam było wielką łaską darmo daną – powiedziała 100-letnia laureatka. – Najbardziej to, że mogłam pracować w tak pięknym miejscu jeszcze pod przewodnictwem Matki Czackiej i ks. Korniłowicza. Dla mnie było to jednym wielkim szczęściem w życiu – dodała Zofia Morawska.

W tej samej kategorii nagrodę przyznano także *Stowarzyszeniu Parafiada im. św. Józefa Kalasancjusza*. Będąc kontynuacją 400-letniej tradycji Szkół Pijarskich, Parafiada stanowi całoroczny program wychowawczy i profilaktyczny. Za główny cel Stowarzyszenie obrało rozwój człowieka od najmłodszych lat poprzez równoczesne kształtowanie serca, umysłu i ciała. Podstawową formą aktywności jest organizowana co roku Międzynarodowa Parafiada Dzieci i Młodzieży, największe europejskie spotkanie o charakterze sportowo-kulturalno-religijnym. Program skierowany jest do młodzieży ze środowisk zagrożonych społecznie i znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej.

Przewodniczącym Kapituły w tej kategorii jest bp Piotr Jarecki.

Laureatem w kategorii: „Osiągnięcia w dziedzinie kultury chrześcijańskiej” został *prof. Władysław Bartoszewski* – były oficer AK, uczestnik powstania warszawskiego, współtwórca Rady Pomocy Żydom „Żegota”. Przewodniczący Kapituły w tej kategorii abp Józef Życiński powiedział, że nagrodę przyznano za szczególne świadectwo ukazywane przez laureata w sytuacjach skrajnych wyzwań: obozu w Oświęcimiu, uwięzienie w PRL, internowanie w stanie wojennym. Dwukrotny minister spraw zagranicznych, wieloletni wykładowca uniwersytetów polskich i niemieckich. 82-letni historyk, pisarz i publicysta, jest także badaczem dziejów AK, prasy konspiracyjnej, eksterminacji Polaków i Żydów.

Przyjmując nagrodę prof. Bartoszewski powiedział, że obecną nagrodę ceni sobie szczególnie i stawia obok trzech najbardziej dla niego ważnych: odznaczeń za udział w Powstaniu Warszawskim, medalu „Sprawiedliwy wśród narodów świata” i Orderu Orła Białego, który odebrał z rąk prezydenta Wałęsy. – Wszystkie te odznaczenia po prostu przypadły mi z powodu tego, że działałem zgodnie ze swoim sumieniem, w ogóle nie mając pomysłu, że mógłbym działać inaczej – powiedział prof. Bartoszewski wzbudzając aplauz gromadzonych.

Specjalne wyróżnienie w tej kategorii przyznano twórcy Scenie Plastycznej KUL, *Leszkowi Mądzikowi*.

W kategorii „Promowanie nauczania Ojca Świętego Jana Pawła II” zwyciężył *zespół redakcyjny albumu „Musicie być mocni”* opracowany przez redakcje Polskiego Radia S.A. i Radia Watykańskiego z okazji 25. rocznicy pierwszej pielgrzymki Jana Pawła II do ojczyzny. Album stanowi pełny zapis dźwiękowy wszystkich publicznych, ale także nieoficjalnych wypowiedzi Ojca Świętego podczas pobytu w Polsce w dniach 2-10 czerwca 1979 r.

Na publikację składa się 16 płyt, dokumentacja fotograficzna i dokładny opis pielgrzymki. Produkcja jest wyrazem docenienia wartości religijnych przez instytucję świecką. Kapituła, której w tej kategorii przewodniczył bp Tadeusz Pieronek doceniła m.in. staranność edytorską albumu.

Specjalnie wyróżnienie przyznano *Josephowi Weilerowi*, amerykańskiemu konstytucjonaliście. W swojej książce „Chrześcijańska Europa” wskazuje, że zjednoczona Europa powinna być budowana na podstawie społecznego nauczania Jana Pawła II.

Redakcje tygodników katolickich „Gość Niedzielny” i „Niedziela” podzieliły się zwycięstwem w kategorii „TOTUS medialny dla upamiętnienia bp. Jana Chrapka oraz jego roli w kształtowaniu osoby i nauczania Jana Pawła II w mediach”. Przewodniczącym Kapituły w tej kategorii jest o. Andrzej Koprowski SJ. – W ten sposób chcieliśmy dać sygnał prosząc społeczeństwo polskie – nieco zróżnicowane w drobiazgach – żeby zechciało dojrzeć te same treści dotyczące wiary i życia społecznego wyrażane w jeden i drugi sposób i żeby zwolennicy obydwu tych sposobów jak najbardziej się polubili – powiedział o. Koprowski.

Tygodnik *”Gość Niedzielny”* należący do prasy opinii, wydawany od 1923 r., porusza sprawy społeczne i polityczne z perspektywy chrześcijańskiej. Od połowy 2001 r. redakcja „Gościa Niedzielnego” prowadzi portal internetowy Wiara.pl – serwis tematyczny o charakterze ekumenicznym, a wydawany miesięcznik „Mały Gość Niedzielny”, który jest wiodącym tytułem na rynku prasy katolickiej dla dzieci i młodzieży.

Pierwszy numer tygodnika *”Niedziela”* ukazał się w 1926 r. Na łamach pisma tematy dotyczące problemów współczesnego świata podejmowane są przez pryzmat słów Jana Pawła II i nauki Kościoła. Ponadto redakcja przygotowuje audycje radiowe i materiały telewizyjne o tematyce religijnej oraz wydaje dwumiesięcznik „Moje Pismo Tęcza” skierowany do rodziców małymi dziećmi.

W uroczystej, transmitowanej w TVP gali na Zamku Królewskim w Warszawie uczestniczył m.in. nuncjusz apostolski w Polsce abp Józef Kowalczyk; Prymas Polski, kard. Józef Glemp oraz gość specjalny tegorocznych obchodów Dnia Papieskiego o. Pasquale Borgomeo SJ, dyrektor Radia Watykańskiego

Wśród dotychczasowych laureatów nagrody TOTUS znaleźli się do m.in.:prof. Jerzy Nowosielski, prof. Henryk Mikołaj Górecki, ks. Jan Twardowski, Zygmunt Kubiak, Centrum Młodzieży „U Siemachy” z Krakowa, Konkurs „Pro Publico Bono”, Program „Ziarno” i Katolicka Agencja Informacyjna.

Sześć statuetek nagrody Totus 2003 wręczono podczas uroczystej gali na Zamku Królewskim. Wśród nagrodzonych znaleźli się: Katolicka Agencja Informacyjna, s. Małgorzata Chmielewska, Piotr Pawłowski, twórcy filmu „Edi”, Adam Bujak i o. Andrzej Bujnowski.

Specjalne przesłanie do nagrodzonych skierował Jan Paweł II. Po raz pierwszy zaprezentowano też specjalnie skomponowaną piosenkę z okazji Dnia Papieskiego pt. „Pięć przypowieści”.

Abp Tadeusz Gocłowski, przewodniczący Rady Fundacji, która już po raz czwarty przyznała nagrody Totus, otwierając uroczystą galę podkreślił, że jest ona okazją do tego, by cieszyć się polskimi sukcesami w dziedzinie kultury, wrażliwością na piękno i przejawami odpowiedzialności w życiu publicznym. Zapewnił, że w przededniu obchodzonego w Polsce Dnia Papieskiego wszyscy będą duchowo łączyć się z Janem Pawłem II. Również nuncjusz apostolski w Polsce abp Józef Kowalczyk wyraził radość, że poprzez przyznanie Totusów zostanie upamiętniona 25. rocznica pontyfikatu Jana Pawła II.

W tym roku do tej prestiżowej nagrody przyznawanej przez Kościół katolicki nominowano 12 osób oraz 7 instytucji i organizacji w czterech kategoriach.

%img_l(0)Tegorocznym laureatem nagrody Totus w kategorii „promowanie nauczania Ojca Świętego Jana Pawła II” została *Katolicka Agencja Informacyjna*, która od dziesięciu lat przekazuje codzienne informacje ze Stolicy Apostolskiej i na bieżąco relacjonuje wydarzenia związane z papieskim pontyfikatem. Odbierając nagrodę, redaktor naczelny KAI Marcin Przeciszewski podkreślił, że jest ona docenieniem roli mediów, które – jak stwierdził – dla tego papieskiego pontyfikatu odgrywają niezmiernie ważną rolę. – Kościół otworzył się na media a media zostały zaproszone do udziału w nowej ewangelizacji – zaznaczył.

Dyplomy za promowanie nauczania Jana Pawła II otrzymali: Fundacja Jana Pawła II – instytucja religijna i charytatywna oraz ks. prof. Józef Kudasiewicz – wybitny biblista i pedagog z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

%img_r(1)W kategorii „promocja człowieka, praca charytatywna oraz edukacyjno-wychowawcza” statuetki Totusa otrzymała *s. Małgorzata Chmielewska*, przełożona wspólnoty „Chleb życia” od lat zaangażowaną w pracę z najuboższymi oraz *Piotr Pawłowski* założyciel Stowarzyszenia Przyjaciół Integracji, który został również uhonorowany „za osobistą determinację połączoną z pogodą ducha i kreatywnością”.

S. Chmielewska odbierając nagrodę wyznała, że w takich uroczystych momentach stają jej przed oczyma twarze ubogich, którzy jak się wyraziła – zechcieli z nią być.

%img_l(2)Piotr Pawłowski podkreślił, że jego sprawność to sprawność ludzi, którzy z nim współpracują na rzecz integracji ludzi niepełnosprawnych ze sprawnymi.

Wyróżnienie specjalne otrzymały siostry Maria i Teresa Sawickie z Krakowa, które które od 20 lat we własnym mieszkaniu gotują obiady dla ok. 100 biednych i bezdomnych. Dyplomy odebrali także: Jakub Wygnański, jeden z najaktywniejszych propagatorów i uczestników ruchu non-profit w Polsce oraz s. Weronika Mościcka – kierująca Hospicjum Domowym Stacji Opieki Caritas w Olsztynie.

%img_r(3)W kategorii medialnej nagrodą Totus uhonorowano *twórców filmu „Edi”* – Wbrew komercyjnym modom, jego twórcom udało się stworzyć wybitny film o niezniszczalności dobra i miłości, pokazujący prawdę o człowieku – uzasadniał taki wybór kapituły jej przewodniczący o. Andrzej Koprowski.

Reżyser Piotr Trzaskalski odbierając statuetkę zapewnił, że chce by jego kino „wciągało widzów na duchowe ścieżki”.

Za szczególny wkład w polską kulturę uhonorowano specjalnym wyróżnieniem Teatr Polskiego Radia. Dyplomy dla nominowanych odebrali też: o. Jan Góra, charyzmatyczny duszpasterz ruchu lednickiego, twórcy portalu internetowego „Mateusz” oraz Piotr Pawłowski, twórca pisma „Integracja”, największego w Polsce magazynu dla osób niepełnosprawnych.

%img_l(4)Tegorocznym laureatem Totusa w kategorii „osiągnięcia w dziedzinie kultury chrześcijańskiej” został wybitny fotografik *Adam Bujak*, który stworzył „autorsko niepowtarzalną galerię fotografii utrwalających pontyfikat Jana Pawła II. Jak wyznał wzruszony artysta – Totus to nagroda jego życia. Równorzędną nagrodę otrzymał dominikanin *o. Andrzej Bujnowski*, plastyk, muzyk, publicysta, autor pieśni.

Jak podkreślił abp Józef Życiński, przewodniczący kapituły w tej kategorii – w ten sposób doceniono zarówno troskę o odnowę muzyki liturgicznej oraz fenomen tworzenia środowisk młodych muzyków inspirowanych chrześcijaństwem.

Odbierając statuetkę o. Bujnowski powiedział, że w jego osobie zostaje nagrodzone całe środowisko muzyków chrześcijańskich, które działa coraz prężniej w Polsce. Jego zdaniem posiada ono ogromny potencjał ewangelizacyjny i kulturowy.

%img_r(5)Wśród nominowanych i nagrodzonych dyplomami znaleźli się także: ks. Andrzej Surowiec proboszcz z Jarosławia, który założył Katolickie Centrum Kultury, rzeźbiarz Gustaw Zemła oraz Danuta Michałowska, wybitna krakowska aktorka i reżyser, która w okresie okupacji wraz z Karolem Wojtyłą tworzyła zespół Teatru Rapsodycznego.

*Fundacja Dzieło Nowego Tysiąclecia* ogłosiła również nazwiska piątki maturzystów, którzy w konkursie akademickim im. bp Jana Chrapka zdobyli indeksy studiów dziennikarskich na Uniwersytecie Warszawskim i Uniwersytecie Jagiellońskim. Podczas gali na Zamku Królewski odebrali oni stypendia z rąk abp Gocłowskiego i rektora Uniwersytetu Warszawskiego.

Uroczystość na Zamku Królewskim zgromadziła wiele osobistości świata kultury, duchowieństwo oraz przyjaciół laureatów i nominowanych. Gościem specjalnym był kard. Giovanni Batista Re z Rzymu. Galę uświetniły występ Grzegorza Turnaua i Justyny Steczkowskiej. Wytąpili także muzycy z zespołu „Piwnica Duchowa” z Poznania.

*Nagrody Totus* – w postaci statuetki Anioła i kwoty 50 tys. zł – przyznawane są od 2000 r. przez Fundację „Dzieło Nowego Tysiąclecia”, założoną przez Konferencję Episkopatu Polski. Statuetkę Anioła zaprojektował prof. Wincenty Kućma, znany krakowski artysta rzeźbiarz. Nagrody Totus powstały po papieskiej pielgrzymce w 2000 r. z inicjatywy nieżyjącego już bp Jana Chrapka, a ich celem jest promowanie w Polsce nauczania Jana Pawła II. Są przyznawane w czterech kategoriach: kultury chrześcijańskiej, pracy charytatywnej, mediów oraz promocji nauczania Jana Pawła II.