„Ateneum Kapłańskie” założone zostało we Włocławku w 1909 r. przez ks. Idziego Radziszewskiego.

Pismo od początku związane jest z Wyższym Seminarium Duchownym we Włocławku. Jego redaktorami byli i są wykładowcy tej uczelni, a także kard. Karol Wojtyła, kard. Stefan Wyszyński (redaktor naczelny w latach 1932-1939), abp Kazimierz Majdański (redaktor naczelny w latach 1957-1975).

Uroczystości jubileuszowe odbyły się 9 maja a rozpoczęły Mszą św. w bazylice katedralnej we Włocławku, której przewodniczył abp Henryk Muszyński – metropolita gnieźnieński. Koncelebrowali ją: biskup włocławski Wiesław Mering, metropolita wrocławski abp Marian Gołębiewski, biskup łowicki Andrzej Dziuba oraz zgromadzeni prezbiterzy. We Mszy świętej uczestniczyły również siostry zakonne z różnych zgromadzeń, alumni WSD oraz wierni, a wśród nich przedstawiciele władz miejskich i instytucji.

W homilii abp Henryk Muszyński, nawiązując do czytań mszalnych przypomniał, iż każdy chrześcijanin powinien być świadkiem zbawienia, odkrywając nieustannie obecność odwiecznego Słowa Ojca, którym jest sam Chrystus. W tym miejscu metropolita gnieźnieński wskazał na związek „Ateneum Kapłańskiego” z misyjnym obowiązkiem. „Pismo to służy dziełu głoszenia Ewangelii, wprowadzając w odwieczne tajemnice Boga przeznaczone dla ludzi wszystkich czasów” – powiedział.

Po Mszy świętej, w Wyższym Seminarium Duchownym otwarto okolicznościową wystawę, przygotowaną przez ks. prał. Kazimierza Rulkę – dyrektora seminaryjnej biblioteki, a następnie w auli im. kard. Stefana Wyszyńskiego rozpoczęła się uroczysta akademia.

Istotną częścią akademii była sesja naukowa, którą poprowadził ks. kan. dr Jacek Szymański – rektor WSD we Włocławku i członek redakcji „Ateneum”. Po niej okolicznościowe przemówienia wygłosili żyjący redaktorzy naczelni periodyku. Ks. prof. dr hab. Jerzy Bagrowicz nawiązał do początków „Ateneum”, wspominając zmarłych kapłanów, zaangażowanych w jego redakcję, a ks. dr hab. Wojciech Hanc zwrócił uwagę słuchaczy na rolę tego pisma w formowaniu kapłanów, począwszy od lat seminaryjnych. Wspominano trudności, na jakie przez lata napotykało wydawanie „Ateneum”. „Dla ‘Ateneum Kapłańskiego’ czasy zawsze były trudne” – stwierdził ks. Hanc, ale dodał, że jednocześnie spotykał się ze znakami umiłowania tego pisma. Wspomniał przy tej okazji wzruszenie Prymasa Tysiąclecia, który z życzliwością interesował się i pomagał do ostatnich dni życia w pokonywaniu przeszkód narzucanych pismu przez cenzurę, jak też błogosławieństwo Jana Pawła II udzielone podczas audiencji w 2000 roku, który dziękował za istnienie i służbę „Ateneum Kapłańskiego” dla Kościoła w Polsce.

Abp Henryk Muszyński wyznał, że „Ateneum” odegrało w jego życiu kapłańskim ważną rolę formacyjną. Wspomniał też swój udział w Synodzie Biskupów poświęconym formacji kapłańskiej, na którym pełnił funkcję sekretarza generalnego. Śladem tego wydarzenia były dwa zeszyty „Ateneum Kapłańskiego” omawiające wypracowane przez Synod ustalenia.

Kanclerz kurii ks. dr Artur Niemira odczytał list Benedykta XVI dla uczestników jubileuszu. Papież wyraził w nim uznanie dla środowiska Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku, z którym czasopismo jest związane od początku swej działalności, jak też zapewnił o łączności z uczestnikami jubileuszu. Wspominając wśród grona autorów „Ateneum” kard. Karola Wojtyłę, kard. Stefana Wyszyńskiego i abp. Kazimierza Majdańskiego, Papież życzył, by wiedza teologiczna przekazywana na łamach czasopisma inspirowała młodych teologów do dalszych badań. Benedykt XVI nazwał „Ateneum Kapłańskie” znanym i ceniony czasopismem upowszechniającym wiedzę katolicką tak w Polsce, jak i za granicą. Ojciec Święty stwierdził, że „Ateneum Kapłańskie” jest „bogactwem Kościoła w Polsce”.

Na zakończenie głos zabrał bp Wiesław Mering, wyrażając swoje uznanie dla byłych i obecnych członków redakcji „Ateneum” i podkreślił, że zadania pisma są zawsze ważne i zawsze aktualne.

Pismo niezmiennie utrzymuje kontakty z różnymi ośrodkami myśli teologicznej w Polsce i za granicą. Skutkiem współpracy jest blisko 600 zeszytów w numeracji ciągłej. Obecnie periodyk dociera do niemal wszystkich polskich uczelni teologicznych, do licznych seminariów duchownych w kraju i za granicą, do osób duchownych i świeckich.

Najstarsze czasopismo teologiczno-naukowe w Polsce obchodzi 100-lecie istnienia. „Ateneum Kapłańskie” założone zostało we Włocławku w 1909 r. przez ks. Idziego Radziszewskiego, późniejszego założyciela Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

Pismo od początku związane jest z Wyższym Seminarium Duchownym we Włocławku. Jego redaktorami byli i są wykładowcy tej uczelni, a także kard. Karol Wojtyła, kard. Stefan Wyszyński (redaktor naczelny w latach 1932-1939), abp Kazimierz Majdański (redaktor naczelny w latach 1957-1975).

Uroczystości jubileuszowe odbyły się 9 maja a rozpoczęły Mszą św. w bazylice katedralnej we Włocławku, której przewodniczył abp Henryk Muszyński – metropolita gnieźnieński. Koncelebrowali ją: biskup włocławski Wiesław Mering, metropolita wrocławski abp Marian Gołębiewski, biskup łowicki Andrzej Dziuba oraz zgromadzeni prezbiterzy. We Mszy świętej uczestniczyły również siostry zakonne z różnych zgromadzeń, alumni WSD oraz wierni, a wśród nich przedstawiciele władz miejskich i instytucji.

W homilii abp Henryk Muszyński, nawiązując do czytań mszalnych przypomniał, iż każdy chrześcijanin powinien być świadkiem zbawienia, odkrywając nieustannie obecność odwiecznego Słowa Ojca, którym jest sam Chrystus. W tym miejscu metropolita gnieźnieński wskazał na związek „Ateneum Kapłańskiego” z misyjnym obowiązkiem. „Pismo to służy dziełu głoszenia Ewangelii, wprowadzając w odwieczne tajemnice Boga przeznaczone dla ludzi wszystkich czasów” – powiedział.

Po Mszy świętej, w Wyższym Seminarium Duchownym otwarto okolicznościową wystawę, przygotowaną przez ks. prał. Kazimierza Rulkę – dyrektora seminaryjnej biblioteki, a następnie w auli im. kard. Stefana Wyszyńskiego rozpoczęła się uroczysta akademia.

Istotną częścią akademii była sesja naukowa, którą poprowadził ks. kan. dr Jacek Szymański – rektor WSD we Włocławku i członek redakcji „Ateneum”. Po niej okolicznościowe przemówienia wygłosili żyjący redaktorzy naczelni periodyku. Ks. prof. dr hab. Jerzy Bagrowicz nawiązał do początków „Ateneum”, wspominając zmarłych kapłanów, zaangażowanych w jego redakcję, a ks. dr hab. Wojciech Hanc zwrócił uwagę słuchaczy na rolę tego pisma w formowaniu kapłanów, począwszy od lat seminaryjnych. Wspominano trudności, na jakie przez lata napotykało wydawanie „Ateneum”. „Dla ‘Ateneum Kapłańskiego’ czasy zawsze były trudne” – stwierdził ks. Hanc, ale dodał, że jednocześnie spotykał się ze znakami umiłowania tego pisma. Wspomniał przy tej okazji wzruszenie Prymasa Tysiąclecia, który z życzliwością interesował się i pomagał do ostatnich dni życia w pokonywaniu przeszkód narzucanych pismu przez cenzurę, jak też błogosławieństwo Jana Pawła II udzielone podczas audiencji w 2000 roku, który dziękował za istnienie i służbę „Ateneum Kapłańskiego” dla Kościoła w Polsce.

Abp Henryk Muszyński wyznał, że „Ateneum” odegrało w jego życiu kapłańskim ważną rolę formacyjną. Wspomniał też swój udział w Synodzie Biskupów poświęconym formacji kapłańskiej, na którym pełnił funkcję sekretarza generalnego. Śladem tego wydarzenia były dwa zeszyty „Ateneum Kapłańskiego” omawiające wypracowane przez Synod ustalenia.

Kanclerz kurii ks. dr Artur Niemira odczytał list Benedykta XVI dla uczestników jubileuszu. Papież wyraził w nim uznanie dla środowiska Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku, z którym czasopismo jest związane od początku swej działalności, jak też zapewnił o łączności z uczestnikami jubileuszu. Wspominając wśród grona autorów „Ateneum” kard. Karola Wojtyłę, kard. Stefana Wyszyńskiego i abp. Kazimierza Majdańskiego, Papież życzył, by wiedza teologiczna przekazywana na łamach czasopisma inspirowała młodych teologów do dalszych badań. Benedykt XVI nazwał „Ateneum Kapłańskie” znanym i ceniony czasopismem upowszechniającym wiedzę katolicką tak w Polsce, jak i za granicą. Ojciec Święty stwierdził, że „Ateneum Kapłańskie” jest „bogactwem Kościoła w Polsce”.

Na zakończenie głos zabrał bp Wiesław Mering, wyrażając swoje uznanie dla byłych i obecnych członków redakcji „Ateneum” i podkreślił, że zadania pisma są zawsze ważne i zawsze aktualne.

Pismo niezmiennie utrzymuje kontakty z różnymi ośrodkami myśli teologicznej w Polsce i za granicą. Skutkiem współpracy jest blisko 600 zeszytów w numeracji ciągłej. Obecnie periodyk dociera do niemal wszystkich polskich uczelni teologicznych, do licznych seminariów duchownych w kraju i za granicą, do osób duchownych i świeckich.