Najważniejsze pisma św. Augustyna tematem katechezy Benedykta XVI

Przegląd podstawowych pism św. Augustyna z Hippony był tematem katechezy Benedykta XVI w czasie audiencji ogólnej 20 lutego w Watykanie.

Papież powrócił więc, tak jak wcześniej zapowiadał, do nauczania o tym wielkim afrykańskim Ojcu Kościoła, poświęcając mu już czwartą katechezę. Podkreślił, że pisma te wywarły ogromny wpływ nie tylko na całą myśl chrześcijańską, ale także na kulturę świata, i dodał, że jest ich bardzo dużo i np. samych homilii tego świętego mogło być nawet 3-4 tys. „Były one owocem 40 lat przepowiadania” tego wielkiego pasterza – podkreślił Ojciec Święty.

Ze względu na dużą liczbę pielgrzymów, dzisiejsze ich spotkanie z biskupem Rzymu składało się z dwóch części. Najpierw w bazylice św. Piotra pozdrowił on przybyłych tam wiernych w kilku językach. Wezwał chrześcijan, by niestrudzenie świadczyli o miłości, która powinna być „stylem życia, który wyróżnia wierzących”. Następnie, po odśpiewaniu Modlitwy Pańskiej i udzieleniu błogosławieństwa apostolskiego, Ojciec Święty przeszedł do Auli Pawła VI, gdzie oczekiwało na niego 5 tys. wiernych. Kontynuował tam swe nauczanie o św. Augustynie, mówiąc o najważniejszych jego pismach.

Na pierwszym miejscu Papież wymienił „Confessiones” – „Wyznania”. Ta „napisana na chwałę Boga” autobiografia, mająca postać rozmowy z Bogiem, była najoryginalniejszym pismem biskupa Hippony. W wiele lat po jej napisaniu św. Augustyn wspominał, że „liczni bracia mówią, iż księga ta przynosi im pożytek i bardzo się im podoba”. „Muszę wyznać, że ja sam należę do tych braci” – przyznał Benedykt XVI, czym wzbudził oklaski wśród wiernych.

Przypomniał też jedno z ostatnich dzieł św. Augustyna – „Retractationes”, czyli „Sprostowania”. Napisane na kilka lat przed śmiercią zawiera ono krytyczny przegląd i wyjaśnienia własnych pism tego Ojca Kościoła. Do dziś są one świadectwem „intelektualnej pokory” – podkreślił Papież.

Przypomniał także księgę „O Państwie Bożym”, dzieło napisane po spustoszeniu Rzymu, odpowiadające na zarzuty pogan, iż Bóg nie ochronił tej Stolicy Świata. Augustyn ukazał tam interpretację historii świata, tłumacząc jednocześnie, czym jest świeckość państwa. Przesłanie to pozostaje aktualne do dziś – zaznaczył Ojciec Święty. Wśród innych najważniejszych pism Augustyna wymienił „O Trójcy Świętej”, „O nauczaniu chrześcijańskim”, a także „Przeciw donatystom”.

Benedykt XVI podkreślił, że Augustyn nie chciał pisać wyłącznie rozległych rozpraw teologicznych i filozoficznych. Nie wahał się zarzucić pisania wielkiego dzieła „De Trinitate”, gdy bardziej było trzeba umacniać wiarę prostych ludzi. Ojciec Święty zauważył, że biskup Hippony pisał również prostą łaciną, wtedy, gdy zwracał się do ludu chrześcijańskiego.

Swoją katechezę Papież zakończył przypomnieniem słów bp Possydiusza, który mówił o wielkim znaczeniu pism św. Augustyna. Zdaniem tego przyjaciela biskupa z Hippony, jeszcze większe wrażenie sprawiało jednak słuchanie i obserwowanie św. Augustyna, gdy nauczał na żywo – „to było umocnienie wiary”. Augustyn jest żywy w swoich i pismach. „Z pewnością i dla nas byłoby to niezwykłe świadectwo” – stwierdził na koniec Ojciec Święty.

Po tym wysłuchano streszczenia nauczania papieskiego w językach narodowych. Papież pozdrawiał przybyłych w ich ojczystych mowach. Wśród nich znalazła się liczna grupa francuskich licealistów, których Benedykt XVI zachęcił do poznawania pism św. Augustyna, gdyż one „umacniają wiarę”.

Do Polaków Papież powiedział: „Witam pielgrzymów przybyłych z Polski i z innych stron świata. Wielki Post, jaki przeżywamy, jest czasem przemiany serc, rekolekcji i powrotu człowieka do Boga. Niech naszą modlitwę i dobre postanowienia ożywia zawołanie św. Augustyna: «Niespokojne jest serce nasze, dopóki nie spocznie w Bogu». Na ten czas odnowy ducha serdecznie błogosławię wam tu obecnym i waszym bliskim”.

Wśród przybyłych z Polski byli m.in. biskup tarnowski Wiktor Skworc i konsekrowany w ubiegłą sobotę jego biskup pomocniczy Wiesław Lechowicz. Grupa pielgrzymów z ośrodka dla osób niesłyszących z Warszawy pozdrowiła Ojca Świętego w języku migowym.

Na zakończenie odśpiewano po łacinie Modlitwę Pańską, a Papież udzielił wszystkim błogosławieństwa apostolskiego.