Najwspanialsza z Polek – prezes Fundacji Ave w rocznicę śmierci m. Getter

– Matka Matylda Getter to jedna z najwspanialszych Polek – mówi Bartłomiej Włodkowski, prezes Fundacji Ave, inicjator oratorium „Sprawiedliwe” i wycieczek śladami zakonnicy, która organizowała dziesiątki domów dla sierot, a w czasie okupacji niemieckiej wraz z współsiotrami uratowała kilkuset Żydów – dorosłych i dzieci. Dziś upływają 54 lata od śmierci legendarnej zakonnicy ze Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek Rodziny Maryi.

Bartłomiej Włodkowski zamieszkał na Białołęce dwadzieścia sześć lat temu i tu poznał historię dzielnicy, zetknął się też z dorobkiem m. Matyldy Getter, która założyła sierocińce w Płudach i Białołęce Dworskiej. Fascynacja niezłomną zakonnicą, która, zgodnie z charyzmatem założonego w połowie XIX w. przez ks. Zygmunta Szczęsnego Felińskiego Zgromadzenia opiekowała się sierotami i seniorami, zaowocowała kilkoma dziełami. Prezes Fundacji Ave zainspirował powstanie oratorium „Sprawiedliwe”. Muzykę do tekstów poetki Aldony Kraus skomponował znany kompozytor Jerzy Cembrzyński. W 150. Rocznicę narodzin m. Getter oratorium, z udziałem chóru mieszanego, przy akompaniamencie siedmiu instrumentów i z partiami solowymi, został wykonany po raz pierwszy. Od tej pory był wielokrotnie wykonywany, a w zeszłym roku ukazał się na płycie.

Fundacja Ave organizuje też od 2020 r. wycieczki śladami matki Matyldy. Są one adresowane do uczniów ze starszych klas podstawówek i licealistów, trwa cztery godziny, uczestnicy odwiedzają miejsca, związane z m. Getter. Są to ul. Krochmalna, gdzie mieścił się jej dom rodzinny, kościół św. Antoniego, w którym spowiednik kazał jej wstąpić do ukrytego przed rosyjskimi władzami Zgromadzenia Rodziny Maryi, klasztory przy Żelaznej, Hożej, na Białołęce Dworskiej i Płudach. Te ostatnie placówki w okresie międzywojennym zakładała m. Matylda, a w czasie okupacji niemieckiej wraz z współsiotrami uratowała tu przed zagładą ok. 200 żydowskich dzieci. – Młodzież, która „siedzi” w mediach społecznościowych, reaguje fantastycznie na opowieść o m. Matyldzie – mówi KAI Bartłomiej Włodkowski. – Reagują niesamowicie, zazwyczaj niechętni problematyce kościelnej, a tymczasem postać Matki spotyka się z ogromnym zainteresowanie. Mówią, że to jedna z największych Polek w historii i zaczynają patrzeć na Kościół poprzez jego ewangeliczną posługę.

To nie koniec inicjatyw, związanych z m. Getter – w październiku zostanie odsłonięta wystawa plenerowa, poświęcona zakładom w Płudach i Białołęce Dworskiej. W przyszłym roku, wraz z s. dr Antoniettą Frącek Bartłomiej Włodkowski wyda monografię obu placówek.

Matylda Getter urodziła się w 1870 r. w Warszawie. W wieku 17 lat wstąpiła do Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek Rodziny Maryi założonego przez ks. Zygmunta Szczęsnego Felińskiego, późniejszego metropolity warszawskiego, w 1857 r. w Petersburgu. Jego celem była opieka nad sierotami i starcami. Siostra Matylda pracowała w Odessie i Petersburgu. Po powrocie do Polski niemal po ćwierćwieczu pracy w Rosji, zakładała placówki opiekuńcze, działała też społecznie, była animatorką licznych inicjatyw charytatywnych i edukacyjnych dla najuboższych grup społecznych. Prawdziwym czasem próby była niemiecka okupacja, w trakcie której (pełniła wówczas funkcję przełożonej prowincji warszawskiej Zgromadzenia) wraz z siostrami Rodziny Maryi ratowała polskie sieroty, współpracowała z podziemiem, opiekowała się więźniami, ratowała zagrożonych Żydów. Szacuje się, że w domach Zgromadzenia siostrom udało się ukryć ok. 750 Żydów – dorosłych i dzieci i wszyscy doczekali zakończenia wojny. „Ktokolwiek przychodzi na nasze podwórko i prosi o pomoc, w imię Jezusa nie wolno mu odmówić” – mówiła. Wszyscy proszący o ratunek zostali objęci opieką. Zmarła 8 sierpnia 1968 r. w Płudach.

M. Matylda Getter otrzymała Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1925), Złoty Krzyż Zasługi (1931), Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami (1944), Medal Sprawiedliwy wśród Narodów Świata (1985) – medal ten otrzymało również 15 sióstr z jej Zgromadzenia, kolejne kandydatury są zgłoszone – oraz Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski (2018).

***

Celem założonej w 2005 r. Fundacji Ave jest działalność artystyczna, edukacyjna, wychowawcza, turystyczna, aktywizacja dzieci, młodzieży, seniorów i osób niepełnosprawnych oraz integracja międzypokoleniowa.
Przy Fundacji działają amatorskie chóry: Aveciątka, Avetki, Ave Men, Gold Old Ave. Od 10 lat Fundacja organizuje ogólnopolski teatralno-muzyczny festiwal bożonarodzeniowy Betlejem u Avetek, a także m.in. Międzynarodowe Juwenalia III Wieku, Międzynarodowy Festiwal Garażowych Zespołów Rockowych „Dobra strona rocka”, Ogólnopolski Konkurs Recytatorski i Literacki ks. Twardowskiego i in. Przy Fundacji działa także klub kajakowy, realizujący edukacyjne, projekt ekologiczny „Kajakowe Pogotowie Recyklingowe”, projekt spływów dla osób niepełnosprawnych „RAZEM wypłyńmy na głębie” i in.). Fundacja AVE uruchomiła Wirtualne Muzeum Białołęki, prowadzi program stypendialny „Dla Edukacji”. Prowadzi również m.in. Klub Poszukiwaczy Historii oraz coroczną ogólnopolską imprezę, upamiętniającą Powstańców Warszawy – spływ Wisłą przez Miasto Nieujarzmione organizowany 1 VIII. Wydawany jest młodzieżowy miesięcznik „Aveciarz” (nakład 20 000 egz.), w całości tworzony przez młodych ludzi. W Fundacji działa 120 wolontariuszy, w kilkudziesięciu jej projektach uczestniczy ponad 12 tys. osób.