Naukowa prezentacja frankistów w ramach cyklu „Jesień z historią i kulturą Żydów”

Frankiści – członkowie odszczepieńczej żydowskiej grupy religijnej zgrupowanej wokół Jakuba Franka w XVII i XVIII w. byli tematem dzisiejszego spotkania w Muzeum Historii Kielc, z dr. hab. prof. UJ Michałem Galasem – wykładowcą Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Muzeum Historii Kielc wraz z Uniwersytetem Jana Kochanowskiego w Kielcach zorganizowały to wydarzenie w ramach cyklu „Jesień z historią i kulturą Żydów” towarzyszące wystawie czasowej „Kielce-Keltz. Historia społeczności żydowskiej”.

Tematem wykładu byli frankiści – członkowie żydowskiej sekty religijnej zgrupowanej wokół Jakuba Franka, działającej od połowy XVII do pierwszego dwudziestolecia XIX wieku. Ta religijno-polityczna grupa opierała się na sabatanizmie i mesjanizmie żydowskim XVII i XVIII wieku, odrzucała Prawo Mojżeszowe i Talmud na rzecz kabalistycznej księgi Zohar. Charakterystycznym dla tego wyznania była asymilacja z religią katolicką. Warto dodać, że historia frankistów stała się głównym wątkiem powieści „Księgi Jakubowe” Olgi Tokarczuk.

Prof. Michał Galas wyszedł od związków pomiędzy Sabatajem Cwi, Natanem z Gazy i Jakubem Frankiem, przedstawił koncepcję mesjanizmu Franka, omówił debaty między tzw. „talmudystami” (Żydami tradycyjnymi) i „kontrtalmudystami” (odrzucającymi Talmud), wreszcie historyczny fakt przyjęcia chrztu przez frankistów i dopuszczanie ich do herbów przez polską szlachtę. Była także mowa o wpływie mesjanizmu i frankizmu na literaturę romantyczną, w tym na Adama Mickiewicza.

Spotkanie prowadził Krzysztof Myśliński, kierownik działu edukacji w Muzeum Historii Kielc. Padały pytania o miejsce frankizmu we współczesnej historiografii żydowskiej oraz o jego miejsce w katolicyzmie, a także o naukowe inspiracje Olgi Tokarczuk.

Dr hab. prof. UJ Michał Galas jest wykładowcą Uniwersytetu Jagiellońskiego, badaczem dziejów Żydów, chasydyzmu i żydowskich ruchów religijnych, autorem publikacji z zakresu historii religii Żydów, a także redaktorem „Polin. Studies in Polish Jewry” i „Scripta Judaica Cracoviensia”.

Wcześniej podobnego wykładu prof. Galasa wysłuchali studenci i młodzież szkół średnich w Auli im. Czesława Miłosza na Wydziale Humanistycznym UJK.