Nie ma gwałtownej sekularyzacji w Polsce

Wyniki analizy badań CBOS od 1992 roku do teraz nie pozwalają na stwierdzenie, że w Polsce zachodzi gwałtowna sekularyzacja – podkreśliła w rozmowie z KAI prof. Mirosława Grabowska.

Z ogłoszonego właśnie raportu Centrum wynika, że deklarowana wiara społeczeństwa polskiego utrzymuje się na wysokim poziomie, ale w ostatnich latach o niemal 20 proc. spadły praktyki religijne wśród osób młodych – między 18 a 24 rokiem życia (z 63 proc. do 45 proc.). Odnotowano też nieznaczny, kilku procentowy spadek praktyk religijnych wśród osób wykształconych i z dużych miast.

Dyrektor naczelna Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS) podkreśla, że nadal – w porównaniu z krajami chrześcijańskimi Europy, a nawet świata – religijność społeczeństwa polskiego od 1992 roku jest na bardzo wysokim poziomie – od 93 do 97 proc. Jako całkowicie niewierzący określa siebie od 3 do 7 proc. respondentów.

Wyraźny spadek widać w praktykach religijnych młodzieży – w przedziale wiekowym od 18 do 24 lat. Stale jednak ok. 90 proc. młodych określa się jako wierzący. Od początku lat 90. odsetek respondentów głęboko wierzących zmniejszył się niemal o połowę – z 9 do ok. 5 proc. Prawie nie zmieniła się natomiast w tym czasie liczba osób określających się jako niewierzący – ok. 10 proc.

Zdaniem socjolożki, zmiany, jakie zachodzą w praktykach religijnych wśród młodzieży i osób z wyższym wykształceniem i z dużych miast, obserwowane były wcześniej w takich katolickich krajach jak Hiszpania i Irlandia, ale przebiegały w bardziej gwałtowny sposób. Mogły się na to złożyć m.in. skandale w Kościele. Polska, zdaniem szefowej CBOS, jest jednak nadal krajem stabilnym jeśli chodzi o religijność.

– Na pewno tych wyników nie można skwitować stwierdzeniem, że w Polsce występuje gwałtowna sekularyzacja – podkreśliła prof. Grabowska. Zwróciła też uwagę, że w 2005 roku – po chorobie i śmierci Jana Pawła II – nastąpił wzrost religijności i praktyk religijnych wśród Polaków. – Być może spadki, które obecnie obserwujemy, są powrotem do naszej „normy” z lat 90. – sugeruje dyrektorka CBOS.