Niedziela – jeden z najpoczytniejszych tygodników

Ogólnopolski Tygodnik Katolicki Niedziela jest jednym z największych i najchętniej kupowanych tygodników opinii w naszym kraju. Ten największy tygodnik katolicki w Polsce obchodzi w tym roku 80-lecie swojego istnienia.

Przez ten czas na stałe wrósł w krajobraz polskiego Kościoła, jak również ogólnokrajową medialną rzeczywistość. Jest chętnie czytany zarówno w kraju jak i zagranicą. Obecnie „Niedziela” sprzedaje się w ok. 140 tys. egzemplarzy. Często lepiej niż Newsweek, na podobnym poziomie jak Wprost i Gość Niedzielny.
„Okno na Kościół powszechny”, „most łączący naród z Jasną Górą, duchową stolicą Polski”, „przestrzeń spotkania Polonii z Ojczyzną” – tak „Niedziela” jest określana przez jej oddanych czytelników z całego świata, którzy przysyłają listy gratulacyjne do redakcji z okazji jubileuszu 80-lecia. – Takie pismo, które wychodzi co tydzień rodzi nadzieję, że głos Kościoła będzie bardziej słuchany. Jego czytanie zarówno umacnia wiarę jak i rozszerza horyzonty wśród wiernych – podkreślił Prymas Polski kard. Józef Glemp podczas uroczystości otwarcia „Niedzieli w Warszawie”.
– Dziś można powiedzieć, że redaktor naczelny „Niedzieli” ks. inf. Ireneusz Skubiś wyprowadził pismo z „piwnicy studenckiej”, gdzie na przełomie lat 70. i 80., jako ówczesny duszpasterz akademicki, „łowił” redaktorów i autorów dla przyszłej „Niedzieli” i posłał ten tygodnik wychodzący u stóp Jasnej Góry do Polaków mieszkających w kraju i za granicą – podkreśla red. Lidia Dudkiewicz, zastępca redaktora naczelnego, która pracuje w tygodniku od początku jego reaktywacji w 1981 roku.

*Tradycja i nowoczesność*
Po 80 latach od ukazania się pierwszego numeru Niedzieli, 16 października 2006 roku, do kiosków, kościołów oraz księgarni tygodnik dotarł w odmienionej i odmłodzonej formie i szacie graficznej. Pismo zmniejszyło format, ma lepszy papier, zwiększyło ilość stron oraz w większym stopniu niż przedtem postawiło na dobre fotografie. – Postawiliśmy na atrakcyjność szaty graficznej – podkreśla ks. infułat Ireneusz Skubiś, redaktor naczelny „Niedzieli”. Dajemy więcej zdjęć, co czyni nasz tygodnik bardziej kolorowym. Piszemy też krótsze, ale bardziej ciekawe i równie bogate treściowo teksty – dodaje. Z jednej strony jest to ukłon w stronę tych osób, które narzekały na nieporęczność formatu czasopisma. Z drugiej zaś strony realizacja misyjnej funkcji tygodnika, która skłania redakcję do bezustannego szukania nowych i młodszych odbiorców. A niektóre elementy tej misji mogą być zrealizowane tylko wówczas, gdy tygodnik katolicki będzie miał nowoczesną i ciekawą formę.
Dlatego też pod względem edytorskim nie może ustępować innym świeckim gazetom. Musi być dla nich konkurencyjny również pod względem estetycznym. – Nadeszły nowe czasy, a wraz z nimi nowe wyzwania – podkreśla ks. dr Ireneusz Skubiś. – Od dłuższego czasu dochodziły do mnie głosy zarówno świeckich, jak i duchownych, że lepiej by było, gdyby „Niedziela” miała mniejszy, bardziej poręczny format. Młodzi czytelnicy domagają się, by pismo miało nowoczesną szatę graficzną – dodaje. Jednak nowa „Niedziela” w żadnym wypadku nie zrywa ze sprawdzoną przez wiele lat tradycją. Jej redaktorzy na łamach poruszają te same, co przedtem istotne dla Kościoła i Polski problemy. – Formuła pisma generalnie pozostaje taka sama, by nie zrazić tych czytelników, którzy się do niej przyzwyczaili – wyjaśnia ks. Skubiś.

*Czytelnicy Niedzieli*
Z przeprowadzonych w tym roku badań Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego wynika, że po „Niedzielę” sięgają przede wszystkim ludzie z wyższym wykształceniem. Czterech na dziesięciu ankietowanych respondentów jest po studiach, a co trzeci legitymuje się wykształceniem średnim. Tylko niecałe pięć procent skończyło edukację na szkole podstawowej. Pismo należy też do ulubionych tygodników polskich kapłanów, co tydzień czyta go ponad połowa polskich proboszczów.
Według przeprowadzonych badań wynika, że co czwarty czytelnik mieszka w dużym mieście (100 – 500 tys.). Podobna ilość zamieszkuje wsie, choć rolnicy stanowią tylko trzy procent czytelników. Druga połowa pochodzi z pozostałych ośrodków urbanistycznych, małych miasteczek, średnich miast i największych aglomeracji.
Wśród czytelników „Niedzieli” przeważają ludzie starsi, po 60 roku życia (47,2 proc.). Można powiedzieć, że wraz z wiekiem odsetek czytelników tygodnika maleje pomiędzy 51-60 rokiem życia jest – 19, 9 proc; 36-50 16,2 proc.; 26-35, 6,9 proc. W niemal równym stopniu czytelnikami są mężczyźni, jak i kobiety.
Zdecydowana większość Czytelników „Niedzieli” biorąca udział w badaniu sięga po pismo regularnie. Najbardziej oczekuje na artykuły o nauczaniu Jana Pawła II (71,4 proc.) oraz na informacje z życia Kościoła w Polsce (72,4 proc.). Kupują „Niedzielę”, ponieważ chcą wiedzieć co się dzieje w Polsce (65,4), ich Kościele lokalnym (60,0) oraz ze względu na publicystykę (62,6). Wynika z tego, że czytelnicy „Niedzieli” są mocno osadzeni w kościelnej rzeczywistości. Typowy odbiorca tygodnika jest „człowiekiem Kościoła”, chcącym się wsłuchiwać w głos Ojca Świętego i nauczanie Kościoła. Dlatego też oczekuje od „Niedzieli” prezentacji tego nauczania i wierności Magisterium.
– Odnowiona „Niedziela” zamierza utrzymać dotychczasowego odbiorcę, oferując mu tego samego ducha pisma – podkreśla ks. inf. Skubiś. Jednocześnie nowoczesna szata graficzna, przez swoją atrakcyjność jest skierowana do czytelnika młodszego, który jest bardziej wrażliwy na obraz. Podkreśla to dobrze hasło reklamowe nowej Niedzieli: „Nowa szata, ale ten sam duch”.

*Między „Newsweekiem” a Polityką*
Do powszechnej opinii publicznej bardzo rzadko dociera, że wiodące tygodniki katolickie zajmują czołowe miejsca wśród innych tygodników opinii. Nakład Niedzieli wprawdzie jest nieco niższy od czołowych świeckich tygodników, to jednak jego sprzedaż jest o wiele bardziej efektywna. Mniej niesprzedanych gazet jest zwracanych do redakcji niż ma to miejsce w przypadku np. Polityki, Wprostu, czy Newsweeka. Zawdzięcza to w dużej mierze parafialnemu kolportażowi, który jest bardziej wydajny niż w zwykłych kioskach i salonach z prasą. Z kościołów jest o wiele mniej zwrotów niż z kiosków co wcale nie oznacza, że Niedziela nie sprzedaje się poza kościołami i parafialnymi sklepikami. Dość duży odsetek rozchodzi się w kioskach Ruchu oraz w księgarniach i sieciach Empik.
Sprzedaż „Niedzieli” oscyluje w granicach 140 tys. Średni nakład tygodnika waha się między 175, a 200 tys. egzemplarzy. Według danych sprzedaż tygodników z pierwszego półrocza pokazuje, że niedziela utrzymuje się pod względem sprzedaży na podobnym poziomie jak popularny Wprost, czy „Gość Niedzielny”. Jednocześnie ma o kilka tysięcy wyższą sprzedaż niż Newsweek, którego sprzedaż w pierwszym półroczu znacząco spadała poniżej 140 tys. egzemplarzy. Na rynku tygodników opinii znacząco wyższą sprzedaż odnotowuje jedynie Polityka, która jest w Polsce liderem pod tym względem. Jednocześnie dane statyczne mówią, że to właśnie Niedziela jest najchętniej czytanym polskim tygodnikiem katolickim w kraju i zagranicą. – Sądzę, że taką sytuację zawdzięczamy swojej jednoznaczności. Bardzo pilnujemy, by być blisko Kościoła i wyrażać jego stanowisko. Polacy tego potrzebują. Działamy w głębokiej jedności z polskimi biskupami, czego najlepszym dowodem jest fakt, że mamy swe edycje w 22 diecezjach – podkreśla ks. inf. Skubiś. W sumie cała Niedziela ogólna oraz wszystkie edycje to 250 stron gazety co tydzień. Tygodnik zatrudnia we wszystkich redakcjach, administracji oraz dziale technicznym i w kolportażu ok. 180 osób.

*Niedziele lokalne*
Potęga tygodnika w dużej mierze jest budowana również na jego diecezjalnych edycjach. Dzięki temu wierni mogą dowiedzieć się, co dzieje się w ich Kościele lokalnym, diecezji oraz parafii. Dlatego też powstanie edycji, a co za tym idzie również otworzenie redakcji, w każdej diecezjalnej stolicy, było ukłonem w stronę zwykłych ludzi. Wierni chcą więcej czytać o tym, co dzieje się zarówno na świecie, w Watykanie, w całej Polsce, jak również w swojej i sąsiedniej parafii. – Właśnie taka niejednokrotnie zwykła parafialna praca duszpasterska okazuje się bardzo ciekawa. Dzięki tym szczegółom możemy z bliska poznać bogactwo i piękno Kościoła powszechnego, ponieważ bardzo często piękno tkwi w szczegółach – podkreśla Milena Kindziuk, redaktor prowadzący warszawską edycję Niedzieli. Dlatego też na początku lat 90. powstała pierwsza edycja Niedzieli w Łodzi. Z biegiem lat tymi śladami poszły również inne diecezje. Obecnie wydawane są aż 22 edycje Niedzieli.
W tym na szczególną uwagę zasługuje chicagowska oraz amerykańska. Ksiądz Ireneusz Skubiś uważa to za wielkie osiągnięcie. – To bardzo ważne, że amerykańska Polonia może za pośrednictwem „Niedzieli” czerpać informacje o Kościele w Polsce – podkreśla. Z drugiej strony Polacy mieszkający w Ameryce w swoim dodatku mogą również czytać o wydarzeniach związanych z ich polonijną społecznością. – Dzięki temu mamy szanse, aby Polaków informować o tym, co się dzieje w naszej społeczności chicagowskiej – podkreśla ks. dr Adam Galek, redaktor odpowiedzialny za Niedzielę Chicagowską.
Dość istotną role odgrywają redakcje-filie Niedzieli w dużych polskich miastach. Szczególnie ważna jest Warszawa, siedziba Prymasa Polski, Episkopatu, wielu wyższych uczelni oraz wszystkich władz państwowych. Dlatego też właśnie warszawscy dziennikarze są często zobowiązani do pisania na łamach ogólnopolskich. – W Warszawie zbiega się wiele kościelnych i państwowych centrów życia społecznego naszego kraju. Dzięki temu możemy wykorzystać fakt, że mamy stosunkowo blisko do Sekretariatu Konferencji Episkopatu Polski, do wszystkich ministerstw, czy do parlamentu – podkreśla Milena Kindziuk.

*”Niedziela” – więcej niż tygodnik*
„Niedziela” to znacznie więcej niż sam tygodnik, który skierowany jest głównie do dorosłego czytelnika. „Niedziela” wydaje dwumiesięcznik dla dzieci „Moje Pismo Tęcza” z dodatkiem pedagogicznym, książkami i zeszytami. Wśród blisko 200 pozycji wydawniczych w Bibliotece „Niedzieli” znajdują się dysertacje naukowe, dokumenty Kościoła, a także książki popularnonaukowe oraz literatura piękna.
Ogromnym powodzeniem ciszą się specjalne dodatki, wydawane z okazji świąt i ważnych wydarzeń w Kościele, Polsce i świecie. Wśród nich warto wymienić bardzo chętnie kupowana „Kolekcję Papieską”, ukazującą się co miesiąc od czasu śmierci Ojca Świętego Jana Pawła II. Bogato ilustrowane dodatki w całości są poświęcone papieskiemu nauczaniu.
„Niedziela” jest również instytucją multimedialną. Jest nie tylko redakcją prasową, ale również radiową, telewizyjną i oczywiście internetową. Programy nagrywane przez Studio Radiowe „Niedzieli” emitowane są w kilkunastu innych katolickich rozgłośniach radiowych. Studio telewizyjne przygotowuje co tydzień prezentację najnowszego numeru „Niedzieli”, dla sieci telewizji kablowych w Polsce. Programy nagrywane przez nasze studio emitowane są również w programie katolickim Telewizji Polskiej i Telewizji Polonia.

*Wortal Niedzieli*
Tygodnik najprawdopodobniej był pierwszym w Polsce czasopismem katolickim obecnym w internecie. Strona www.niedziela.pl pojawiła się w 1997 roku, czyli niespełna rok po powstaniu pierwszego w naszym kraju katolickiego portalu mateusz.pl. Redakcja zawsze była otwarta i chętnie angażowała się w nowe technologie. Dziś strona niedzieli to coś więcej niż sam tygodnik. Wokół gazety powstał prawdziwy wortal internetowy, a obok tekstów można tam znaleźć filmy, audycje radiowe, galerie zdjęć jak również kupić książki z biblioteki Niedzieli. Istnieje również możliwość zakupienia z dowolnego miejsca na ziemi za pomocą sms-a tygodnika ze wszystkimi edycjami w formacie pdf w sumie jest to 250 stron.
Katolicką, a co za tym idzie misyjną funkcję pisma doskonale realizuje właśnie strona internetowa, gdzie obok tekstów po polsku, można znaleźć ich angielski (tytuł „Sunday”) i rosyjski (voskresenie) odpowiednik . – Dzięki temu możemy dotrzeć do młodzieży amerykańskiej, często polskiego pochodzenia, ale nie znających dobrze języka polskiego – podkreśla ks. Galek, redaktor odpowiedzialny za Niedzielę Chicagowską. Warta zaznaczenia jest również przygotowana przez studio radiowe Niedziela Audio, z której chętnie korzystają osoby niewidome i niedowidzące. Potencjał i bogactwo wortalu doceniają internauci, co sprawia, że adres www.niedziela.pl jest przez nich wpisywany w okno przeglądarki blisko 400 tys. raz miesięcznie. Niedziela w internecie należy więc do jednych z najchętniej odwiedzanych katolickich stron w Polsce.

*80-lat temu*
W ciągu osiemdziesięcioletniej historii „Niedziela” na trwałe wpisała się w dzieje nie tylko Częstochowy, ale i całego Kościoła w Polsce oraz Polaków na wszystkich kontynentach.
Pismo założył w 1926 r. pierwszy biskup częstochowski, Teodor Kubina, a jego zadaniem miało być m.in. „pielęgnowanie wszystkiego, co łączy społeczeństwo, budzi w nim radość i energię życia”. Ordynariusz podkreślał również często, że tygodnik powinien być „wikarym dla proboszcza, a sufraganem dla biskupa”.
Nakład w latach międzywojennych wynosił kilka tysięcy egzemplarzy. Tygodnik został zawieszony podczas II wojny światowej. Wkrótce po jej zakończeniu reaktywowane – m.in. dzięki pomocy pisarki, Zofii Kossak-Szczuckiej, stało się wówczas tygodnikiem ogólnopolskim, blisko o stutysięcznym nakładzie.
W 1953 r. władze zamknęły „Niedzielę”, tytuł powrócił na rynek dopiero w 1981 r. w wyniku przemian posierpniowych; pismo miało jednak kłopoty z cenzurą. Redaktorem naczelnym został ks. dr Ireneusz Skubiś, prowadzący gazetę do dziś. – Najnowsza historia 80-letniej „Niedzieli” dzieje się na naszych oczach. Od 25 lat redaktorem naczelnym tygodnika jest ks. dr Ireneusz Skubiś, który najpierw u władz komunistycznych wydeptał pozwolenie na wznowienie „Niedzieli” po 28 latach jej milczenia – podkreśla red. Lidia Dudkiewicz, zastępca redaktora naczelnego.
Ks. inf. Ireneusz Skubiś wspomina różne niejednokrotnie trudne czasy w swojej pracy. – Był nawet taki moment, kiedy poszedłem do mojego Biskupa i oznajmiłem mu, że odchodzę z redakcji, bo chcę być zwyczajnym księdzem, który wychodzi do ludzi i głosi kazania – wspomina ks. inf. Skubiś. – Wtedy Biskup spojrzał mi prosto w oczy i powiedział: „A kto głosi tyle kazań, ile ksiądz za pośrednictwem Niedzieli?”. Zrozumiałem wówczas, że dziennikarstwo w mediach katolickich jest również formą pracy duszpasterskiej. I to mnie zatrzymało w Niedzieli – wspomina redaktor naczelny. – Nie traktuję bowiem mojej pracy tylko jako dziennikarskiej. Jest to też praca kapłańska, pewna misja do spełnienia – dodaje.