Niemcy – kolejne kroki w debacie na temat reform w Kościele

W Moguncji obradowała w dniach 14-15 czerwca Komisja Synodalna, która wyznaczyła kierunki działania dla kontynuacji debaty dotyczącej reform w Kościele katolickim w Niemczech. Na zakończenie posiedzenia wybrano trzy komisje.

Pierwsza z nich ma za zadanie prowadzić prace przygotowawcze do powołania Rady Synodalnej. Druga komisja ma ocenić realizację ustaleń podjętych w ramach rozpoczętego w 2019 r. procesu Drogi Synodalnej. Zadaniem trzeciej jest dalszy rozwój inicjatyw, które nie zostały jeszcze w pełni przedyskutowane na Drodze Synodalnej. Każda komisja składa się z dziesięciu członków Komisji Synodalnej.

W przeszłości poważne zastrzeżenia Stolicy Apostolskiej budziło w szczególności utworzenie Rady Synodalnej, w ramach której biskupi i świeccy mają wspólnie omawiać i podejmować decyzje. Na spotkaniu w marcu przedstawiciele Konferencji Episkopatu i Stolicy Apostolskiej zgodzili się, że decyzje podjęte w Komisji Synodalnej będą zatwierdzane w Rzymie. Najbliższe spotkanie w Watykanie odbędzie się prawdopodobnie jeszcze w tym miesiącu.

Przewodniczący Konferencji Biskupów Niemiec bp Georg Bätzing jest zadowolony z przebiegu dyskusji. „Idziemy naprzód drogą synodalną, bardzo świadomie w powiązaniu z drogą Kościoła powszechnego. Kiedy synod powszechny zbierze się ponownie w Rzymie jesienią, również i my przedstawimy nasze interesy” – zapowiedział hierarcha. Delegacja niemieckich biskupów „w najbliższej przyszłości ponownie uda się do Watykanu na rozmowy” – potwierdził bp Bätzing i podkreślił, że jest to ważne, aby konkretne zmiany były widoczne: „Ludzie muszą widzieć, że działanie Kościoła na miejscu się zmienia”.

Komisja Synodalna jest efektem rozpoczętej w 2019 roku przez Konferencję Biskupów Niemiec i Centralny Komitet Katolików Niemieckich (ZdK) Drogi Synodalnej – procesu reform w Kościele w Niemczech. Komisja ma między innymi przygotować najpóźniej do marca 2026 roku Radę Synodalną, w której biskupi i świeccy w Niemczech będą kontynuować dyskusje na temat ewentualnych reform w Kościele.

Nominalnie Komisja liczy 74 członków: 27 biskupów lokalnych, 27 przedstawicieli Centralnego Komitetu Katolików Niemieckich (ZdK) i kolejnych 20 członków wybranych przez zgromadzenie ogólne „Drogi Synodalnej”. W skład prezydium wchodzą prezes ZdK Irme Stetter-Karp i przewodniczący Konferencji Episkopatu Niemiec bp Georg Bätzing, a także dwaj wiceprzewodniczący, biskup Moguncji Peter Kohlgraf i Mara Klein.

W praktyce Komisja liczy obecnie 70 członków, gdyż uczestnictwu w niej sprzeciwiło się czterech biskupów diecezjalnych. W swoim oświadczeniu biskupi: Gregor Maria Hanke z Eichstätt, Stefan Oster z Pasawy, Rudolf Voderholzer z Ratyzbony i kard. Rainer Maria Woelki z Kolonii podkreślili, że projekt budzi poważne zastrzeżenia Stolicy Apostolskiej. „Z zastrzeżeń Rzymu dotyczących Drogi Synodalnej w Niemczech jasno wynika, że Rada Synodalna – jak to przewidziano i zostało sformułowane w postanowieniach Drogi Synodalnej – jest niezgodna z sakramentalną konstytucją Kościoła” – wyjaśnili czterej biskupi.

Komisja Synodalna spotkała się po raz pierwszy 10 i 11 listopada 2023 roku w Essen. Drugie spotkanie odbyło się 14 i 15 czerwca w Moguncji. Następne zaplanowano na połowę grudnia w Wiesbaden-Naurod.

Przedstawiciele Stolicy Apostolskiej wielokrotnie podkreślali, że Kościół katolicki w Niemczech nie jest upoważniony do ustanawiania wspólnego organu zarządzającego złożonego ze świeckich i duchownych. Rzecz w tym, że zgodnie z obecnym planem Rada Synodalna powinna nie tylko wspólnie doradzać, ale także wspólnie podejmować decyzje. Konkretna kontynuacja dialogu na temat reform Kościoła katolickiego w Niemczech jest częściowo niejasna. W marcu osiągnięto porozumienie ze Stolicą Apostolską, zgodnie z którym Komisja Synodalna i wszystkie inne „formy synodalności” muszą zostać przedłożone Stolicy Apostolskiej do zatwierdzenia. Stąd też jeszcze w tym miesiącu planowane są rozmowy przedstawicieli Komisji Synodalnej w Watykanie.