Niesmak po wizycie gościa

Podczas zorganizowanej w Warszawie konferencji, Premier Izraela Benjamin Netanjahu udzielił dziennikarzom wypowiedzi, która wywołała nie tylko szereg kontrowersji medialnych, ale również silne reakcje dyplomatyczne oraz niepotrzebne napięcie w stosunkach Polski i Izraela. Nie tego spodziewałem się po wizycie premiera zaprzyjaźnionego państwa.   

Według najbardziej optymistycznej interpretacji wypowiedzi premiera Izraela z czwartku 14.02.2019, chodziło mu o podkreślenie, że w Polsce, mimo ustawy o IPN, funkcjonuje wolność słowa. Polacy kolaborowali z nazistami i nie znam nikogo, kto zostałby pozwany za takie stwierdzenie– miał według portalu Haaretz powiedzieć Netanjahu.

Natomiast opiniotwórczy „Jerusalem Post” znacząco zradykalizował sens wypowiedzi Netanjahu, uwypuklając fakt, że użył on określenia, iż Polacy „kolaborowali z nazistami”. Wkrótce dokonano na łamach dziennika stosownej poprawki. Niezależnie od tego pozostaną reperkusje dyplomatyczne, a także głęboki niesmak wywołany wypowiedzią szefa rządu zaprzyjaźnionego państwa. Czy było to potrzebne?

Przede wszystkim pragnę zwrócić uwagę na czas, w którym padły te przykre słowa. Dokonało się to w trakcie warszawskiej konferencji na temat budowania pokoju i bezpieczeństwa na Bliskim Wschodzie (13– 14.02.2019). Współorganizatorem konferencji był polski rząd i nie było to łatwe zadanie zarówno ze względów logistyki i bezpieczeństwa jak i z powodów dyplomatycznych. Przypomnę, że w związku z przygotowaniem konferencji chargé d’affaires RP w Iranie został wezwany, by wyjaśnić założenia konferencji, którą Teheran uznawał za wrogą wobec siebie.

Czy wydarzenie, poprzez które Polska w sposób zdecydowany wyraziła wsparcie dla sojuszników, było właściwym miejscem dla izraelskiego premiera, by budować niesmaczną kontrowersję i serwować mediom wieloznaczne stwierdzenia?

Drugi aspekt, który należy brać pod uwagę to miejsce. Trudno znaleźć miasto w Polsce, a pewnie i na świecie, które byłoby tak wyrazistszym symbolem walki narodu polskiego z niemieckim okupantem, płacąc zań najwyższą cenę. Miasto to było świadkiem niezliczonych aktów heroizmu, poprzez który Polacy, narażając się na śmierć, pomagali i ratowali Żydów podczas II Wojny Światowej. Wcześniej przez wiele wieków zgodnie z nimi współistnieli, żyli i pracowali. Jest to powód do podziękowań i wyrażenia wzajemnej solidarności i tego zabrakło.

Oczekiwałbym by Premier sojuszniczego państwa, który przyjeżdża do Polski na konferencję, odbywającą się w znacznej mierze w interesie tego państwa, okazał więcej uwagi i szacunku dla naszej wrażliwości. Miast zgłębiać i uwypuklać przypadki negatywne, powinien podziękować Polakom za wieki dobrego współistnienia i pomoc jakiej udzielali Żydom w czasie ostatniej wojny i w ten sposób pracować nad ociepleniem wzajemnych kontaktów. Jest zbyt doświadczonym politykiem, by tego nie rozumieć. Trwająca w Izraelu kampania wyborcza w żadnej mierze nie usprawiedliwia ani nie wyjaśnia tego błędu.

Antoni Szymański

polityk, socjolog, działacz katolicki i samorządowiec, poseł na Sejm III kadencji, senator VI i IX kadencji.