Noc Muzeów w muzeach diecezjalnych w Polsce

Muzea diecezjalne, seminaria duchowne i placówki prezentujące życie świętych także zapraszają do siebie na tegoroczną Noc Muzeów, która odbędzie się w sobotę 14 maja. Jest to okazja do bezpłatnego zwiedzania różnych instytucji kulturalnych o nietypowej porze. W całym kraju na tegoroczną edycję wydarzenia przygotowano mnóstwo propozycji.

WARSZAWA

Swoje drzwi dla zwiedzających otworzy m.in. Muzeum Archidiecezji Warszawskiej. Archidiecezjalna placówka kulturalna przy ul. Dziekania 1 będzie otwarta w godz. 19.30 – 24.00.

– Na Noc Muzeów udostępniamy część wystawy stałej. W podziemiach muzeum prezentowane są zbiory złotnictwa, bogaty zbiór ornatów, pamiątki związane z bł. Stefanem Wyszyńskim, obrazy i rzeźby o tematyce religijnej – wyjaśnia Iwona Gąsiorek, specjalistka ds. edukacji i marketingu.

Pierwsze piętro Muzeum ma charakter saloniku mieszczańskiego, gdzie uwagę zwraca kolekcja zegarów stojących, meble, żardiniery oraz obrazy i rzeźby świeckie.

Otwarta będzie także wystawa czasowa „Tylko nie udawaj… obrazy i ekfrazy”. Na ekspozycji znajduje się ponad czterdzieści dzieł malarstwa polskiego z XIX i XX w. Tworzą one wspólną przestrzeń znaczeń z towarzyszącymi im poetyckimi komentarzami – ekfrazami autorstwa Łukasza Kossowskiego. Odbijają się w niej wspólna wiara pokoleń Polaków, namysł nad historią i teraźniejszością, zachwyt pięknem krajobrazu, nadzieja ale także gorycz rozczarowania.

„Obrazy pokazane poza schematycznymi interpretacjami, w jakich często tkwią, ukazują nam prawdę, której czasem nie chcemy dostrzec. Nagrane ekfrazy w wykonaniu aktora Andrzeja Mastalerza można odsłuchać w czasie zwiedzania wystawy” – informuje Iwona Gąsiorek.

W czasie Nocy Muzeów odbędą się także dwie prelekcje. O godz. 20.00 wykład dr Łukasza Kossowskiego „Europa Jubilans, Józefa Mehoffera – pozornie scena rodzajowa…”, a o godz. 21.30 wykład dr Ewy Koprysz, kustosz Muzeum Archidiecezji Warszawskiej, pt. „Albrecht Dürer i jego drzeworyty w zbiorach MAW”. Wykład połączony będzie z prezentacją wybranych drzeworytów Dürera.

Mt 5,14

Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego w Warszawie, współprowadzone przez Archidiecezję Warszawską i Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, będzie dostępne w sobotę 14 maja już od godz. 12.00. „Przygotowaliśmy atrakcje, szczególnie dla najmłodszych, które uczynią tę Noc jeszcze bardziej wyjątkową” – zapowiadają pracownicy instytucji kulturalnej.

Muzeum działa w pierścieniu pod kopułą Świątyni Opatrzności Bożej. Umiejscowienie muzeum odpowiada wysokości VIII piętra, co przy niewysokiej zabudowie warszawskiego Wilanowa pozwala poczuć się bliżej tej rzeczywistości, do której odkrywania zachęcają patroni Muzeum, papież Jan Paweł II i prymas Stefan Wyszyński.

W programie m.in. w godz. 12.00 – 00.00 zwiedzanie wystawy stałej Mt 5,14. Nowoczesna ekspozycja przypomina losy tych dwóch wielkich postaci. Do zobaczenia są tutaj unikatowe eksponaty, m.in. bezcenna koralowo-perłowa sukienka Matki Bożej Częstochowskiej z Jasnej Góry, kopia papieskiej kapy milenijnej wykonana przez słynną włoską pracownię X Regio oraz kroplówka, podana Janowi Pawłowi II po zamachu w 1981 roku.

W tym samym czasie możliwe jest też zwiedzanie wystawy czasowej „JESTEM. Wejście w nieśmiertelność”.

W godz. 12.00, 13.00, 14.00 – dla najmłodszych przygotowano „Opowieści Wiewiórki Nasturcji”, przedstawienie kukiełkowe o życiu Stefka Wyszyńskiego, realizowane przez artystów z Teatru Lalka. Wiewiórka Nasturcja opowie dzieciom fascynującego historie z życia małego Stefka Wyszyńskiego.

W godz. 15.00 – 20.00 odbędą się warsztaty kreatywne „Czym są wartości?”. Ich uczestnicy wspólnie spróbują się zastanowić m.in. jak wygląda dobro i czy istnieje prawdziwa przyjaźń. Przy pomocy drewnianych elementów skonstruują symboliczne modele wartości.

Od godz. 15.00 do 21.00 dostępna też będzie prezentacja Warszawy Wojtyły – repliki auta bp. Karola Wojtyły. Przed Muzeum stanie replika historycznej warszawa M20, której właścicielem od 1958 r. był bp Karol Wojtyła. Co prawda nigdy nie miał prawa jazdy, ale z kierowcą dojeżdżał nim na wizytacje parafii oraz wykłady na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, a także na górskie wycieczki i spływy kajakowe. Replikę samochodu wykonał Adam Klimek (TVN Turbo) na zamówienie Mt 5,14. TVN Turbo wyemitowało odcinki specjalne programu „Samochód marzeń. Kup i zrób”, w którym pokazano, jak budowano replikę jedynego auta, którego właścicielem był Karol Wojtyła.

CMJPII

Centrum Myśli Jana Pawła II zaprasza na Noc Muzeów pod hasłem „Jeden człowiek, wiele wymiarów”. Kamienicę tej instytucji (ul. Foksal 11) poświęconej upamiętnianiu pontyfikatu papieża Polaka ożywi o godz. 19.00 obraz, muzyka i słowa. W programie od godz. 19.00 m.in. „Żywa Biblioteka”, czyli szansa na wypożyczenie książki i rozmowę z drugim człowiekiem.

Ponadto „Koncert balkonowy na trąbkę i duduk” – muzycy Olgierd Dokalski i Stanisław Matys zagrają utwory skomponowane przez dwóch wielkich kompozytorów ormiańskich Sayat-Novy i Komitasa. A w godz. 20.00-23.00 – wielkoformatowa instalacja wizualna na dziedzińcu Kamienicy Artystycznej. Tej nocy dziedziniec zostanie, jednorazowo, rozświetlony pracą Mariusza Libla oraz Zofii Kusch. Instalacja nawiązuje do hasła Nocy Muzeów w CMJPII „Jeden człowiek, wiele wymiarów”.

To nie wszystkie atrakcje w CMJPII. O 21.30 na dziedzińcu kamienicy przy Foksal II zabrzmi koncert Chóru Centrum Myśli Jana Pawła II. Publiczność usłyszy utwory J. Krutula “Cztery pieśni kurpiowskie”, “Sobótecka opolska”, M.Gałęskiego “Uwoz mamo roz” i N. Blachy “Modlitwa o pokój” w językach polskim i ukraińskim.

Przez cały wieczór na I piętrze kamienicy dostępna będzie także instalacja audio „Wsłuchaj się w myśl” – będzie można wysłuchać nauczania Jana Pawła II w kontekście wielokulturowości, dialogu, solidarności i szacunku wobec innego. Ponadto co godzinę w Sali Kominkowej wybrzmią fragmenty koncertów z Festiwalu Nowe Epifanie i Muzyka Wiary Muzyka Pokoju.

Muzeum Żołnierzy Wyklętych

W Noc Muzeów otwarte będzie też Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL mieszczące się w murach dawnego Aresztu Śledczego przy ul. Rakowieckiej 37. Jest miejscem szczególnym nie tylko w Warszawie, ale i Polsce. Podczas tegorocznej Nocy Muzeów będzie można zwiedzić cele, w których przebywali legendarni bohaterowie, karcery, gdzie byli torturowani i zobaczyć ślady po pociskach na Ścianie śmierci. Otwarty zostanie również niedostępny dla zwiedzających XII Pawilon, gdzie będzie galeria plakatów z muzealnych zbiorów. Do kupienia będą również książki, gry i albumy wydane przez Instytut Pamięci Narodowej.

Na Rakowieckiej 37 w czasach stalinowskich więzieni byli żołnierze antykomunistycznego podziemia i tutaj wielu z nich oddało swoje życie. Podczas „Nocy Muzeów” na X Pawilonie będzie można zobaczyć cele, w których przetrzymywani byli m.in. rtm. Witold Pilecki, gen. August Emil Fieldorf czy abp Antoni Baraniak.

Państwowe Muzeum Etnograficzne

W Państwowym Muzeum Etnograficznym można obejrzeć wystawę stałą „Biblia pauperum”, ukazującą chłopską interpretację Biblii w połączeniu z ludowym pojmowaniem świata, co daje niezwykle kreatywne wyobrażenia. Na wystawie widzowie dowiedzą się, dlaczego pada deszcz, gdy zabije się pająka, czemu jaskółka ma czerwone piórka na główce, a bocian zjada żaby. Odbiciem tych wierzeń, jak również praktyk religijnych jest barwna, ale prosta w formie sztuka nieprofesjonalna, ludowa i art-brut.

Muzeum prezentuje też m.in. wystawę stałą „Czas świętowania”, będącą opowieścią o rytuałach, obyczajach i świątecznych przedmiotach różnych tradycji i obrządków religijnych w Polsce i Europie, która toczy się na powierzchni ponad 850 m² przy pomocy tysięcy eksponatów.

POZNAŃ

Poznańskie Muzeum Archidiecezjalne zaprasza w Noc Muzeów w godzinach 17.00-24.00. Dostępne będzie m.in. zwiedzanie wystawy czasowej „Wyszyński – Pater Patriae”, która jest artystycznym świętowaniem beatyfikacji Prymasa Tysiąclecia. Na wystawie zgromadzonych zostało ponad sto prac w różnorodnych technikach artystycznych (malarstwo, grafika, rzeźba, rysunek, multimedia). W projekcie bierze udział 85 twórców z różnych regionów Polski.

W ramach wystawy na Dziedzińcu Akademii Lubrańskiego prezentowany będzie wideo-art Piotra Zaporowicza Pater Noster (2022).

O godz. 20.00 wystąpi Chór Kameralny Akademii Lubrańskiego oraz muzycy Akademii Muzycznej w Poznaniu.

Muzeum zaprasza ponadto do zwiedzania wystawy stałej, w tym galerii sztuki średniowiecznej, galerii nowożytnej i galerii portretów, Ołtarza z Przyczyny Górnej, Miecza świętego Piotra, Pastorału z Limoges czy Złotego kielicha biskupa Todlibowskiego.

GNIEZNO

W godzinach 15.00-23.00 udostępnione zostanie bezpłatne zwiedzanie Muzeum Archidiecezji Gnieźnieńskiej (z audioprzewodnikiem). W tych samym godzinach będzie można również zwiedzić podziemia katedry gnieźnieńskiej. Wejście co 30 minut z przewodnikiem z wyjątkiem przerwy w godzinach 17.30-19.00 kiedy sprawowana jest liturgia. Po zmroku będzie można zwiedzić także gnieźnieńskie Wzgórze Lecha.

WŁOCŁAWEK

Na Noc Muzeów zapraszają Muzeum Diecezjalne we Włocławku oraz Wyższe Seminarium Duchowne we Włocławku. Z tej okazji przygotowano specjalną ofertę umożliwiającą zwiedzanie tych dwóch miejsc.

Muzeum Diecezjalne otworzy się dla zainteresowanych o godz. 19.00, gdy rozpocznie się koncert „Serce kobiety”. Podczas wieczoru będzie można usłyszeć pieśni polskich i zagranicznych twórców, w których uchwycone zostały różne oblicza kobiecości – kobiety dobrej i groźnej, pełnej miłości i pełnej smutku, radosnej i zakochanej. Będzie to swoista podróż „po meandrach kobiecego serca, razem ze Stanisławem Moniuszką, Robertem Schumannem, Manuelem de Fallą oraz innymi znanymi kompozytorami”, na którą zaprasza włocławskie muzeum.

Podczas koncertu jest gwarancja miejsc siedzących dla osób posiadających darmowe bilety, które będzie można odbierać w muzeum od 10 maja.

Z kolei od godz. 20.30 do 23.00 będzie można zwiedzać wystawę stałą Muzeum Diecezjalnego, w tym sztukę sakralną, od X do XIX w. oraz ekspozycje poświęcone bł. bp. Michałowi Kozalowi i bł. kard. Stefanowi Wyszyńskiemu, a także wystawę eksponatów misyjnych.

Z kolei Wyższe Seminarium Duchowne we Włocławku zaprasza w godz. 20.30 – 22.30. Będzie możliwość zwiedzania WSD z przewodnikiem (początek na furcie seminaryjnej. Kolejne grupy będą wpuszczane o godz. 20.30; 21.00; 21.30; 22.00 i 22.30.

RZESZÓW

Do zwiedzania zaprasza również Muzeum Diecezjalne w Rzeszowie, które 14 maja będzie otwarte od godz. 19.00 do północy.

Wystawa stała rzeszowskiej placówki prezentuje przede wszystkim chrześcijańską sztukę sakralną. Zbiory są jednak dosyć różnorodne: obrazy i rzeźby, szaty i naczynia liturgiczne, księgi i meble kościelne, a także ryciny i numizmaty. Przekrój czasowy jest również dość spory: pochodzenie najstarszego prezentowanego obecnie obiektu szacowane jest na X wiek.

Zdecydowana większość zabytków znajdujących się w ekspozycji to jednak sztuka nowożytna, szczególnie barokowa. Obejrzeć też można zabytki sztuki cerkiewnej, a także małą kolekcję sztuki najnowszej, która jest pokłosiem wystaw czasowych organizowanych od lat w Muzeum przy współudziale z rzeszowskimi artystami, prof. Stanisławem Białogłowiczem oraz Łukaszem Gilem i Tomaszem Baranem, długoletnimi przyjaciółmi placówki.

Większość eksponatów pochodzi z parafii z terenów diecezji rzeszowskiej i była gromadzona przez pierwszego dyrektora ks. Franciszka Dziedzica jeszcze przed oficjalnym powołaniem placówki w 1997 r. Duża część zbiorów to dary biskupów rzeszowskich: Kazimierza Górnego, Jana Wątroby i Edwarda Białogłowskiego.

W czasie Nocy Muzeów dostępna będzie też otwarta kilka dni wcześniej wystawa prac Małgorzaty Dawidziuk „Epifania światła”, inspirującej się malarstwem ikonowym, autorki wielu dzieł sakralnych w postaci ikon, ikonostasów, polichromii.

PŁOCK

Kaplicę Królewską w katedrze, fundamenty średniowiecznej Kolegiaty Św. Michała Archanioła w Liceum Ogólnokształcącym im. Marsz. S. Małachowskiego, zabytkowy cmentarz ewangelicko-augsburski i katakumby w świątyni mariawickiej będzie można zobaczyć w Płocku. Wstęp do wszystkich miejsc jest bezpłatny.

W tym roku Noc Muzeów w Płocku zaplanowano w sobotę 14 maja w godz. 15.00-24.00. Na mapie zwiedzania znalazły się także obiekty sakralne. I tak na przykład bazylika katedralna (ul. Tumska 2) będzie otwarta dla zwiedzających w godz. 18.30- 22.00. Oprowadzanie po katedrze (20 min) nastąpi o pełnych godzinach 19.00, 20.00, 21.00, 22.00. Bazylika katedralna w Płocku pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, to jedna z pięciu najstarszych bazylik w kraju i największa nekropola Piastów mazowieckich na ziemiach polskich. Powstała w XII wieku w mieście, które czasach panowania Władysława I Hermana i Bolesława III Krzywoustego, a więc na przełomie XI i XII wieku, było nie tylko siedzibą biskupa, ale też stolicą kraju. „Serce” katedry stanowi Kaplica Królewska, tam znajdują się szczątki siedemnastu Piastów.

Z kolei katedrę Kościoła Starokatolickiego Mariawitów w sobotę 14 maja (ul. Kazimierza Wielkiego 27A) z przewodnikiem będzie można zwiedzić o godz. 18.00, 19.00, 20.00, 21.00 i 22.00: katedra i katakumby, prelekcje na temat historii mariawityzmu i Świątyni Miłosierdzia i Miłości, występy Chóru Młodzieżowego Kościoła Starokatolickiego Mariawitów, galeria zdjęć archiwalnych, wystawa obrazów haftowanych przez Siostry Mariawitki. Będzie też degustacja chleba i ciasta drożdżowego według receptury sióstr mariawitek.

Parafia ewangelicko-augsburska (ul. Kazimierza Wielkiego 39) zaprasza na zwiedzanie kościoła i zabytkowego cmentarza ewangelickiego (w godz. 16.00-20.00). Gospodarze opowiedzą o historii, tradycjach i duchowności luterańskiej.

WROCŁAW

Muzeum Archidiecezjalne we Wrocławiu pozostaje do odwołania zamknięte z powodu prac remontowych, ale w stolicy Dolnego Śląska nie zabraknie ciekawych miejsc do zwiedzenia w Noc Muzeów. Jednym z nich jest Dom Edyty Stein. Utworzona w nim ekspozycja stała prezentuje historię świętej i jej rodziny. Zgromadzono na niej ciekawe eksponaty a barwna opowieść o życiu filozofki pokazuje tragiczne skutki polityki nazistowskich Niemiec i jej wpływ na losy poszczególnych członków tej wielopokoleniowej rodziny. Ostatnia część wystawy otwarta jesienią 2021 r. to zapis dziejów ocalałej z Holokaustu Eriki Stein, siostrzenicy Edyty.

SANDOMIERZ

Wystawa dzieł artystów Młodej Polski w Muzeum Diecezjalnym, „Poszukiwanie Skarbu” w Zamku Królewskim, „Celtycka Noc Muzeów w Rezerwacie Krzemionki, koncert Reni Jusis i „Spacer po przedwojennych ulicach” w Stalowej Woli – to tylko niektóre atrakcje przygotowane w diecezji sandomierskiej.

Sandomierskie Muzeum Diecezjalne w godzinach 19 – 23 zaprezentuje kolekcję odcisków lakowych pieczęci cechów rzemieślniczych, działających w Sandomierzu od XVII do XIX w. – Pokażemy unikatowe obesłanie cechu szewców sandomierskich z 1698 r. Odpowiemy, czym jest konwisarstwo, a czym snycerstwo. Opowiemy o pracowni hafciarskiej w dawnym klasztorze sióstr Benedyktynek. Pokażemy, czym jest bajorek, a czym pasamony oraz jak wygląda nić metalowa z tzw. duszą – zapowiada kustosz dr Urszula Stępień.

Ponadto będzie można zobaczyć dzieła znakomitych artystów Młodej Polski: Jacka Malczewskiego, Jana Stanisławskiego, Józefa Mehoffera, Teodora Axentowicza oraz cykl obrazów Joanny Gałeckiej Kijów i Czernihów. Dla walczącej Ukrainy oraz akwaforty Ryszarda Gancarza poświęcone Muzeum Diecezjalnemu.

Muzeum Regionalne w Stalowej przygotowało specjalny program muzyczny. – Gwiazdą będzie Reni Jusis z klimatycznym repertuarem pt. „Je suis Reni”, a więc będzie to gratka dla miłośników piosenki francuskiej – zapowiada Magdalena Wielgocka. W programie jest także wycieczka po mieście. Tym razem będzie to piesza wędrówka po osiedlu urzędniczym pt. „Spacer po przedwojennych ulicach Stalowej Woli” .

Muzeum Jana Pawła II zaprezentuje wystawę pt. „A jutro jest nieznane… Podziemna Solidarność w Stalowej Woli” po której oprowadzać będzie Ewa Kuberna.

Muzeum Historyczne Miasta Tarnobrzega zaprasza na zwiedzanie swoich ekspozycji w godzinach 18 – 23. Wejście będzie kosztowało 2 zł od osoby. Jak podkreślają organizatorzy, dochód w całości zostanie przeznaczony na renowację XIX-wiecznej grafiki – „Lisowczyk”. Zainspirowana ona jest słynnym obrazem Rembrandta van Rijn pt. „Jeździec polski”, który obecnie jest wystawiony w Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie.

PELPLIN

Sporo atrakcji zaplanowano 14 maja na terenie dawnego opactwa cysterskiego w Pelplinie zaplanowano sporo atrakcji.
Program cyklu imprez i propozycji dla odwiedzających w sobotni wieczór tworzony od XIII wieku kompleks, który został wpisany na prezydencką listę Pomników Historii jest bardzo atrakcyjny. Zaplanowano zwiedzanie z przewodnikiem licznych doskonale zachowanych obiektów, w tym katedry, dawnego klasztoru, parku i muzeum.

Poza tym zaplanowano warsztaty klasztorne, warsztaty plastyczne dla dzieci. Koncert zespołu „Na cały głos”, rozgrywki Petanque i questy cysterskie dla dzieci zapewnią odbiorcom emocje artystyczne i dobrą zabawę.

Noc Muzeów w Pelplinie będzie trwała w godzinach od 20 – 24. Przez cały czas czynne będą punkty gastronomiczne, w tym kawiarnia cysterska w parku.

***

Pierwsza Noc Muzeów odbyła się w Berlinie w roku 1997. W 2001 r. przekształciła się w imprezę o zasięgu ogólnoeuropejskim, w której udział bierze obecnie około 120 miast Europy. W Polsce impreza ta odbywa się od 2003 r. i z roku na rok cieszy się zainteresowaniem kolejnych miast.