Nowa rosyjska katedra prawosławna w Paryżu

Patriarcha moskiewski i całej Rusi Cyryl poświęcił 4 grudnia w Paryżu katedrę Trójcy Świętej Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego (RKP). Stanowi ona największą i najważniejszą część Rosyjskiego Ośrodka Duchowego i Kulturalnego, otwartego oficjalnie 19 października.

W przededniu tej uroczystości zwierzchnik RKP zaznaczył, że nowa placówka jest ważna nie tylko dla Rosji, ale także dla religijnego i kulturalnego życia Francji.

Uroczystość rozpoczęła się błogosławieństwem i obrzędami konsekracji, po czym patriarcha przewodniczył liturgii, sprawowanej w języku starocerkiewnosłowiańskim, z kilkoma śpiewami i modlitwami po francusku, m.in. „Ojcze nasz”. Towarzyszyło mu 12 hierarchów, w tym biskup Chariupolis – Jan (Jean Renneteau), stojący na czele rosyjskiego Egzarchatu Zachodnioeuropejskiego, podlegającego Patriarchatowi Konstantynopolskiemu. Stosunki między obu rosyjskimi wspólnotami prawosławnymi od dawna są napięte, gdyż Konstantynopol zarzuca Moskwie dążenia ekspansjonistyczne. Obecny był także nuncjusz apostolski we Francji abp Luigi Ventura.

Ponadto w obrzędach uczestniczyły burmistrz stolicy Francji Anne Hidalgo i żona premiera Rosji Swietłana Miedwiediewa, a także wiele osobistości życia duchowego, kulturalnego i intelektualnego z Rosji i Francji, w tym aktor Robert Hossein i piosenkarka Mireille Mathieu. Prawie wszystkie kobiety miały na głowach chusty.

Nowa świątynia jest stosunkowo skromnym budynkiem o powierzchni ok. 450 metrów kwadratowych, ale za to bardzo wysokim – jej najwyższa wieża mierzy 36 metrów, wyraźnie górując nad otoczeniem. Z zewnątrz pokrywa ją 5 kopuł, z których najwyższa poświęcona jest Chrystusowi, a cztery pozostałe – czterem Ewangelistom. W środku znajduje się tymczasowy ikonostas, który w najbliższym czasie ma zostać zastąpiony stałą konstrukcją z marmuru, na murach zaś, które na razie są białe, pojawia się z czasem freski i mozaiki.

„Przeżywaliśmy dzisiaj radość rozważania obrazu jedności prawosławnej” – powiedział, nawiązując do obecności przedstawicieli różnych jurysdykcji, zwierzchnik RKP po zakończeniu uroczystości. Podziękował również władzom Francji i Paryża za wydanie zezwolenia na budowę ośrodka „w tak wspaniałym miejscu”. Cerkiew i całe centrum znajdują się w samym centrum miasta, w bliskim sąsiedztwie Wieży Eiffla.

Cyryl przebywa we Francji w dniach 3-7 grudnia i jest to druga oficjalna wizyta głowy RKP w tym kraju – poprzednio gościł tam w październiku 2007 jego poprzednik na tym stanowisku Aleksy II.
W wywiadzie dla paryskiego dziennika „Le Figaro” wyraził on przekonanie, że wzniesienie cerkwi Trójcy Świętej „jest [ważnym] wydarzeniem w kulturalnym życiu Francuzów, którzy zawsze interesowali się kulturą rosyjską, m.in. tworzeniem ikon, architekturą sakralną i śpiewem kościelnym”. Pod tym względem zarówno świątynia, jak i ośrodek rosyjski „są nie tylko pomieszczeniami dla modlitwy, ale również miejscem wymiany międzykulturowej w najszerszym zakresie zagadnień” – powiedział zwierzchnik RKP. Według niego takie kontakty mogą być prostsze i bardziej otwarte nie działania podejmowane przez polityków.

Zaznaczył ponadto, że dla zeświecczonego Zachodu może być cenne i aktualne odrodzenie duchowe, jakie – jego zdaniem – przeżywa obecnie Rosja. Symbolizuje ono „wolne odrzucenie światopoglądu ateistycznego, który przez całe dziesięciolecia zatruwał życie narodu”. Doświadczenie to jest ważne „nie tylko dla Rosji, ale także dla wszystkich państw, usiłujących w naszych czasach zrewidować spuściznę chrześcijańską, stworzyć nowego człowieka, pozbawionego rzekomo przesądów religijnych” – oświadczył Cyryl.

Podkreślił, że „cywilizacji chrześcijańskiej, czyli duszy Europy, zagrażają wspólne wyzwania radykalnego sekularyzmu, gdy centrum życia ludzkiego przesuwa się z kościoła do supermarketu i gdy podważa się idee tradycyjnej rodziny i moralności ewangelicznej”.

Cyryl przypomniał przy okazji, że w ciągu ostatnich 25 lat Patriarchat Moskiewski otworzył prawie 30 tys. świątyń, a tylko w ostatnim pięcioleciu – prawie 5 tysięcy. Jednocześnie przyznał, że spuścizna ateizmu nadal daje o sobie znać w działaniach pojedynczych ludzi czy grup społecznych. „Jest to strach przed Kościołem i chrześcijaństwem, rodzaj fobii, wywodzący się z czasów sowieckich, gdy przez całe dziesięciolecia piętnowano wierzących, pozbawiając ich głosu i wypędzając z przestrzeni publicznej” – dodał patriarcha.