Nowe przepisy. Jak Kościół pomoże przyszłym małżonkom?

Kościół pomóc przyszłym małżonkom – podkreślił bp Ryszard Kasyna, przewodniczący Rady Prawnej KEP, podczas briefingu prasowego nt. Dekretu ogólnego Konferencji Episkopatu Polski o przeprowadzaniu rozmów kanoniczno-duszpasterskich z narzeczonymi przed zawarciem małżeństwa kanonicznego. Nowe przepisy w tym obszarze wejdą w życie 1 czerwca 2020 roku w Kościele katolickim na terenie Polski.

Na wstępie bp Ryszard Kasyna, przewodniczący Rady Prawnej KEP podkreślił, że nowe wytyczne nie wprowadzają żadnych rewolucyjnych zmian do istniejących już przepisów. – Kościół pragnie jedynie pomóc młodym i być przy nich blisko, by ten sakrament był zawarty w sposób ważny i godziwy – powiedział duchowny.

Nowości w protokole, jak tłumaczy kapłan, polegają również na wprowadzeniu obowiązku rozpoczęcia spisywania protokołu od wspólnej modlitwy. Narzeczeni muszą też złożyć przysięgę mówienia prawdy. – Ma to na celu podkreślenie znaczenia tego aktu. Chodzi też o to, by spisanie protokołu nie było traktowane jako czynność wyłącznie biurokratyczna i mechaniczna. Ksiądz musi poświęcić odpowiedni czas na rozmowę, osobno z narzeczonym, osobno z narzeczoną – tłumaczy profesor prawa kanonicznego.

W dokumencie pojawiły się też szczegółowe wytyczne na temat procedury postępowania w sytuacjach nietypowych. – Wśród nich jest np. ślub z osobą innego wyznania, ślub z osobą niewierzącą, a także zasady jak postępować w przypadku kiedy któreś z narzeczonych było już wcześniej w związku z inną osobą, np. w małżeństwie cywilnym lub w konkubinacie– wyjaśnił ks. Majer.

Dodał również, że nowością jest wprowadzenie przepisu dotyczącego obowiązku spisania protokołu w parafii, w której para bierze ślub.

Ks. Leszek Adamowicz, prof. KUL-u, wyjaśnił, że w „Aktach Konferencji Episkopatu Polski” dnia 26 listopada 2019 r. został opublikowany Dekret ogólny Konferencji Episkopatu Polski o przeprowadzaniu rozmów kanoniczno-duszpasterskich z narzeczonymi przed zawarciem małżeństwa kanonicznego. Dekret ten, wydany na podstawie i w zgodności z przepisami Kodeksu Prawa Kanonicznego i sprawdzeniu przez watykańską Kongregację do Spraw Biskupów, zawiera znowelizowane przepisy kościelnego prawa małżeńskiego, które jako wyjaśnienie i uzupełnienie przepisów KPK będą obowiązywały od dnia 1 czerwca 2020 roku w Kościele katolickim na terenie Polski. Zastąpią one, obwiązujące od trzydziestu lat, przepisy zawarte w Instrukcji KEP o przygotowaniu do małżeństwa w Kościele katolickim w części dotyczącej kanoniczno-prawnego aspektu przygotowania narzeczonych, natomiast kwestie doktrynalne i dotyczące przygotowania duszpasterskiego zawierają inne dokumenty KEP, m.in. Dyrektorium duszpasterstwa rodzin z 2003 r. i dokument przygotowany w 2009 roku przez Radę do Spraw Rodziny pt. Służyć prawdzie o małżeństwie i rodzinie.

Jak dodał, celem nowej regulacji jest dostosowanie przepisów prawa partykularnego do nowych wyzwań, z którymi narzeczeni i duszpasterze stykają się w zmieniającej się sytuacji religijnej, społecznej i cywilnoprawnej, z uwzględnieniem m.in. możliwości zawarcia małżeństwa wyznaniowego ze skutkami cywilnymi i nowych przepisów o ochronie osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych, jak również owoców obrad Synodu Biskupów na temat małżeństwa i rodziny oraz adhortacji papieża Franciszka Amoris laetitia.

Dekret uwzględnia nowe wyzwania duszpasterskie Kościoła w Polsce. W ostatnich dziesięcioleciach w sposób znaczący wzrosła liczba małżeństw zawieranych przez katolików z osobami należącymi do innych wyznań i religii, a także z osobami, które nie identyfikują się z żadną wspólnotą religijną. Nowe przepisy uzasadnione są także koniecznością uregulowania sytuacji wynikających z łatwości przemieszczania się osób, czasowymi wyjazdami za granicę, możliwości zawierania małżeństwa w miejscach pielgrzymkowych w kraju i poza jego granicami.

Kapłan zaakcentował, że nowe przepisy będą stosowane w parafiach, w których odbywa się przygotowanie narzeczonych do zawarcia małżeństwa i mają charakter pastoralny, ponieważ spotkania proboszcza z narzeczonymi zawsze mają charakter zarówno prawny, jak i duszpasterski – obu tych aspektów nie można od siebie oddzielać ani przeciwstawiać. Dopełnienie formalno-kanonicznych wymogów jest prawdziwą powinnością duszpasterzy, którzy do tej troski są zobowiązani ze sprawiedliwości. Kapłan przygotowujący i dopuszczający narzeczonych do małżeństwa winien mieć moralną pewność, że będzie ono zawarte ważnie i godziwie. Wymaga tego szacunek dla świętości małżeństwa, które w przypadku zawierania go przez dwoje ochrzczonych posiada rangę sakramentalną.