Nowy luterański biskup Marian Niemiec: parafia nie musi się zajmować wszystkim

Zaangażowanie osób świeckich w przygotowanie obchodów 500-lecia Reformacji, odwiedzanie rodzin pastorskich oraz wiernych, rozwój działalności charytatywnej i pomocowej oraz zintensyfikowanie współpracy między parafiami – to najważniejsze zadania, jakie stawia przed sobą bp dr Marian Niemiec – nowy luterański Biskup Diecezji Katowickiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP. W niedzielę w Katowicach odbyła się uroczystość wprowadzenia 53-letniego duchownego w urząd biskupa Diecezji Katowickiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP.

Ks. Wojciech Pracki: Przez szereg lat pełnił Ksiądz Biskup funkcję radcy diecezjalnego, czyli zastępcy Biskupa Diecezji Katowickiej. Od kilku lat zasiada Ksiądz też w Konsystorzu Kościoła. Z pewnością był to czas zbierania licznych doświadczeń. W jaki sposób zamierza Ksiądz Biskup wykorzystać je w nowym obszarze służby?

Bp Marian Niemiec: Dzięki dwóm pięcioletnim kadencjom w Radzie Diecezjalnej (Rada reprezentuje Synod Diecezji – jej najwyższą władzę w okresie między posiedzeniami – przyp. red.), razem z bpem Szurmanem zwizytowałem chyba wszystkie Parafie. Zastępowałem bpa Szurmana przy wyborach Rad Diecezjalnych, wprowadzałem Rady w urzędowanie. Oprócz tego pochodzę z tej diecezji. To wszystko składa się na to, iż mogę powiedzieć, że znam Diecezją Katowicką. Pokrótce mógłbym scharakteryzować każdą parafię. Ta wiedza, mam nadzieję, ułatwi mi administrowanie diecezją na ile jest to przypisane biskupowi diecezjalnemu i radzie diecezjalnej.

Kilkuletnia obecność w Konsystorzu nauczyła mnie patrzenia na sprawy, problemy z innej – wyższej i szerszej – perspektywy. Doświadczenie to każe pamiętać choćby o właściwej drodze przesyłania dokumentów kościelnych. Będę uczulał księży i parafie na niepopełnianie błędów w pisaniu próśb do Konsystorza. Jest też druga strona medalu. Poznałem, że nie zawsze sposób konsystorskiego spoglądania z góry pozwala dostrzec wszystkie niuanse, problemy, z którymi borykają się parafie. Opiniując pisma płynące z diecezji będę się starał zwracać uwagę na te „drobnostki”, które bywają istotne przy podejmowaniu decyzji.

Ks. WP: Objęcie odpowiedzialności za drugą co do liczebności diecezję Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce wiąże się pośrednio z przeprowadzką z Opola do Katowic. Oprócz obowiązków biskupa diecezjalnego został Ksiądz także wybrany w tym samym czasie na urząd proboszcza parafii ewangelicko-augsburskiej w Katowicach. Czy w związku z tym ma Ksiądz już plany działania dla obydwu przestrzeni?

– Nowa parafia i duża diecezja to rzeczywiście wyzwanie. Rada Parafialna zgadza się na obecność wikariusza – to duża pomoc. Mam pewne plany dotyczące funkcjonowania parafii i diecezji pod względem biurowo-administracyjnym. Na pewno środa będzie dniem diecezji. Plany mam ambitne, np. żeby odwiedzać domy pastorskie – odwiedzać, a nie wizytować. Wydaje się, że pod tym względem jest też duże oczekiwanie katowickich parafian. Pod nieobecność Biskupa bardzo dobrze funkcjonowała Rada Diecezjalna. To wielki plus i z pewnością wielka pomoc dla nowego Biskupa.

Ks. WP: Świat luterański zbliża się wielkimi krokami do okrągłego jubileuszu Reformacji. W jaki sposób Diecezja Katowicka włącza się w obchody 500-lecia?

– Niestety, w związku z postępującą chorobą, a następnie śmiercią bpa Szurmana, mniej koncentrowaliśmy się w diecezji na zbliżającym się jubileuszu i trwającej Dekadzie Reformacji. Prosiłem księży, żeby zastanawiali się z radami parafialnymi jak każda parafia chce obchodzić jubileusz. Prosiłem również o propozycje dla całej diecezji. Listopadowa konferencja duchownych będzie poświęcona tej sprawie. Po 14. września poproszę wszystkie komisje diecezjalne (Komisje wchodzą w skład najwyższej władzy diecezjalnej – Synodu, składającego się z świeckich i duchownych – przyp. red.) o przygotowanie propozycji obchodów zgodnych z kompetencjami każdej Komisji. Rada diecezjalna zobowiąże przewodniczących Komisji do ich częstszych spotkań oraz do intensywniejszej pracy.

Ks. WP: Podczas wiosennej sesji Synodu Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP jego zwierzchnik – bp Jerzy Samiec przedstawił obszary pracy, na których Kościół winien szczególnie skupić się w najbliższych latach. Są to: wspomniane obchody, praca ze starszą młodzieżą, dyskusja na temat ordynacji kobiet, przepracowanie prawa kościelnego, rozwój Diakonii (Organizacja charytatywna i pomocowa Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego – przyp. red.). W ślad za teoretyczną debatą powinny iść praktyczne działania. Czy istnieją już gotowe pomysły dla diecezji oraz Kościoła?

– Do wizji Biskupa Kościoła odnosiłem się już w wystąpieniu na wyborczej sesji naszego Synodu Diecezjalnego. Uważam, że każda Diecezja winna prowadzić konkretne działania, czyli wypełniać wizję treścią. Przed chwilą wspomniałem o roli komisji diecezjalnych jak i rad parafialnych
w kontekście obchodzenia Dekady Reformacji. Zbliżający się Jubileusz Reformacji może dopomóc
w aktywizowaniu świeckich.

Ważnym tematem jest Diakonia. Będę podejmował rozmowy i działania by Diakonia Diecezjalna uzyskała osobowość prawną i pomagała, a nawet wyręczała Parafie w zakresie działań pomocowych. Diakonia diecezjalna w swoich działaniach mogłaby przejąć kompetencje Parafii w ramach działalności wykraczającej poza ich obszar.

Chciałbym też jeszcze bardziej ożywić współpracę międzyparafialną. Parafia nie musi się wszystkim zajmować. Nie trzeba czegoś tworzyć na siłę. Podam przykład: od wielu lat w Opolu działa wypożyczalnia sprzętu dla chorych. Parafia posiada samochód dostawczy i może „obsłużyć” całą Opolszczyznę. Parafia w Lubienii ma warunki do organizowania pikników, spotkań plenerowych – nawet z noclegiem. Parafia w miejscowości Pokój dysponuje pięknym, zabytkowym kościołem, gdzie winny odbywać się liczne koncerty. Opolanie chętnie uczestniczą w odbywającym się Festiwalu Weberowskim w Pokoju. Chciałbym, żeby parafie dzieliły się swoimi sukcesami, planami, uczyły się od siebie pozyskiwania środków finansowych.

Z zupełnie innej strony – chciałbym zauważyć, że nasza diecezja rozpoczęła pracę ze starszą młodzieżą: wczasy dla singli, w tych dniach Lubienalia dla studentów w Lubieni. Prawdopodobnie sami będziemy organizować obozy dla starszej młodzieży i zapraszać młodzież spoza diecezji. Kilkakrotnie zresztą już wspominałem, że praca młodzieżowa w naszym Kościele potrzebuje „przemeblowania”.

Co do pozostałych działań, należy wspomnieć, że od kilku lat mamy bardzo udane spotkania diecezjalne: konfirmantów (młodzież przygotowująca się do uroczystego potwierdzenia swej wiary
– przyp. red.), z okazji pożegnania wakacji, spotkania dla: chórów, nauczycieli, pracowników służby zdrowia. To musi być kontynuowane, podobnie jak nagroda Roża Lutra i Śląski Szmaragd.

Ks. WP: Kościół luterański w Polsce nie jest liczny – około 71 tys. wiernych. Z jednej strony może pozostać niezauważony, ale z innej – wręcz skazany jest na podejmowanie ekumenicznych inicjatyw. Czy wobec tego ma Ksiądz Biskup już konkretne plany w tym obszarze?

– Podejmowanie ekumenicznych inicjatyw w naszych czasach nie może wynikać z liczebności wiernych, lecz jest znakiem czasu, winno być „imperatywem chrześcijańskiego sumienia” jak napisał w encyklice Ut unum sint papież Jan Paweł II. Otwartości ekumenicznej uczyłem się od abpa Alfonsa Nossola i profesorów Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego. Tam też, po obronieniu pracy „Nauka o usprawiedliwieniu w dokumentach dialogu luterańsko-rzymskokatolickiego na forum światowym” otrzymałem tytuł doktora teologii ekumenicznej.

W Opolu, gdzie byłem przez 24 lata, stosunki ekumeniczne, współpraca między parafią luterańską, a diecezją opolską i parafiami rzymskokatolickimi była bardzo dobra. Podam tylko dwa przykłady: od początku działalności jesteśmy jako ewangelicy obecni na antenie radia diecezjalnego i raz w tygodniu mamy 30 minutową audycję „Echo Ewangelickie”, w kościele franciszkańskim w Opolu odbywają się nie tylko ekumeniczne wieczory kolęd i pieśni pasyjnej ale w październiku także Koncerty Reformacyjne
z okazji Dekady Reformacji. Dzisiaj nie można rywalizować i walczyć o „dusze”. Dzisiaj trzeba się cieszyć, gdy zagubiona owca znajdzie swoje miejsce w społeczności Kościoła.

W ekumenii nie trzeba robić konkretnych planów, trzeba starać się zrozumieć drugiego i gdzie tylko to jest możliwe, współpracować.

Ks. WP: To wszystko brzmi imponująco. Pozostaje mi tylko życzyć Bożego błogosławieństwa w realizacji wymienionych przedsięwzięć i oczywiście siły.

– Dziękuję.

Rozmawiał ks. Wojciech Pracki, rzecznik prasowy Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP

***

Ks. dr Marian Niemiec urodził się 17 lutego 1961 r. w Kobielicach koło Pszczyny. W latach 1979– 1984 studiował w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie. Tytuł magistra teologii ewangelickiej otrzymał w 1984r. na podstawie pracy magisterskiej „Analiza kazań ks. seniora Edwarda Wendego”. Praktykę kandydacką do służby duchowego odbył w parafiach ewangelicko-augsburskich w Kaliszu i Starym Bielsku.

Został ordynowany na księdza Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP, w Mikołowie dnia 24. listopada 1985r. przez ówczesnego zwierzchnika Kościoła bpa Janusza Narzyńskiego. Po ordynacji pełnił funkcję wikariusza parafii ewangelicko-augsburskiej w Starym Bielsku, a następnie w Opolu. W 1990 roku objął obowiązki proboszcza administratora tej ostatniej, a z dniem 23 marca 1993r. został wybrany jej proboszczem. Z kolei wiosną br. został wybrany na urząd proboszcza parafii ewangelicko-augsburskiej w Katowicach. Objęcie tej funkcji miało miejsce 7 września br.

Jest organizatorem licznych spotkań i modlitw o charakterze ekumenicznym oraz współorganizatorem Ekumenicznej Modlitwy Młodych w Opolu. W latach 2002-2012 pełnił obowiązki radcy Rady Diecezjalnego Diecezji Katowickiej (zastępcy biskupa diecezjalnego).

Studia doktoranckie na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Opolskiego odbył w latach 1998-2001. W 2007 r. otrzymał tytuł doktora teologii ekumenicznej na podstawie rozprawy doktorskiej „Problem nauki
o usprawiedliwieniu w dokumentach dialogu luterańsko-rzymskokatolickiego na forum światowym”.

Od 2004 jest prezesem Stowarzyszenia Hospicjum Opolskie. Natomiast w 2009 r. otrzymał Srebrny Laur Umiejętności i Kompetencji za działalność pro publico bono. Był przewodniczącym Komisji Rewizyjnej Kościoła. W 2011 roku został wybrany na urząd Radcy Konsystorza Kościoła. Ks. Niemiec regularnie uczestniczy w audycjach ekumenicznych w Radio Opole oraz Radio Doxa. Jest żonaty, ma córkę i syna.

Diecezja katowicka liczy 41 parafii z 14 tys. wiernych oraz 31 duchownych. Po diecezji cieszyńskiej jest drugą co do liczebności diecezją Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego. Jej zasięg obejmuje południową część Polski. W linii północ–południe – od Częstochowy po Żory; w linii wschód-zachód – od Opola po Kraków. Siedzibą diecezji jest parafia, której proboszcz pełni jednocześnie funkcję jej zwierzchnika. W ostatnich latach były nią Katowice.

Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP należy do rodziny kościołów luterańskich zrzeszonych w Światowej Federacji Luterańskiej. Składa się z sześciu diecezji i liczy 134 parafie na terenie całego kraju. Służy w nim 163 duchownych. Liczy ponad 70 tys. wiernych, z których ponad połowa zamieszkuje na Śląsku Cieszyńskim.