NSA odmówił podjęcia uchwały ws. kompetencji GIODO wobec apostatów

Naczelny Sąd Administracyjny odmówił podjęcia uchwały na temat kompetencji Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych w sprawach dotyczących danych osobowych przetwarzanych przez Kościoły i związki wyznaniowe. GIODO nie ma prawa badania przepisów wewnętrznych Kościoła katolickiego, a jedynym dokumentem potwierdzającym wystąpienie z Kościoła może być odpis aktu chrztu z adnotacją o wystąpieniu – wynika z decyzji NSA. O wydanie takiej uchwały wnioskował Rzecznik Praw Obywatelskich.

19 października 2017 r. RPO skierował do NSA wniosek, w którym wyliczał orzeczenia sądów administracyjnych interpretujące na trzy sposoby to, jak GIODO ma ustalać czy skarżący w postępowaniu jest, czy też nie jest, członkiem Kościoła. Od jednoznacznego ustalenia tego faktu zależy zakres kompetencji GIODO wobec danego kościoła czy związku wyznaniowego.

W poniedziałek NSA postanowił, że nie zostały spełnione przesłanki wymagane do podjęcia uchwały. W ocenie Sądu nie zaistniały bowiem rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych, które uzasadniałyby przyjęcie takiej uchwały.

Odmawiając podjęcia uchwały, NSA wskazał jednocześnie, że wszelkie dotychczasowe wątpliwości w kwestii interpretacji tych przepisów zostały jednolicie wyjaśnione przez składy NSA w serii wyroków z lutego 2016 r.

Naczelny Sąd Administracyjny oddalił wtedy sześć skarg kasacyjnych Głównego Inspektora Ochrony Danych Osobowych przeciwko proboszczom w sprawie odmowy odnotowania w księgach chrztu wystąpienia z Kościoła katolickiego. Tym samym NSA uznał, że apostazji można dokonać jedynie według kościelnych procedur.

Jak chronić dane osobowe? – powstał kościelny poradnik

– Mamy do czynienia z konstytucyjnym prawem do wyznania, GIODO nie może oceniać, jakie jest nasze wyznanie – wyjaśniała wyrok sędzia Joanna Rudnicka. – Z drugiej strony Kościół ma zagwarantowane prawa w Konstytucji RP i Konkordacie ze Stolicą Apostolską. Z tych regulacji wynika rozdział Kościoła od państwa – dodała sędzia Rudnicka.

NSA podkreślił w 2016 r., że nawet, gdyby nakazać proboszczom uaktualnienie wpisów w księgach chrztu, to nie ma pewności, że oni to wykonają. Jak sąd może przymusić proboszcza do wykonania decyzji Inspektora Ochrony Danych?

Przede wszystkim jednak Konstytucja RP przewiduje, że Kościół może wewnętrznymi regulacjami określać zasady przynależności do niego.

GIODO, kierując się przepisami ustawy o ochronie danych osobowych, nie ma zatem prawa badania przepisów wewnętrznych Kościoła katolickiego, a jedynym dokumentem potwierdzającym fakt wystąpienia z Kościoła może być odpis aktu chrztu z adnotacją o wystąpieniu.

Od 25 maja zaczną obowiązywać przepisy rozporządzenia ogólnego o ochronie danych osobowych (RODO). Zgodnie z art. 91 ust. 1 RODO, jeżeli w państwie członkowskim Kościoły i związki wyznaniowe stosują szczegółowe zasady ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych, zasady takie mogą być nadal stosowane, pod warunkiem, że zostaną dostosowane do RODO.

Według tego przepisu Kościoły i związki wyznaniowe mogą powołać instytucję ds. ochrony danych osobowych wiernych. Jeśli tego nie uczynią, będą podlegały państwowemu organowi nadzorującemu.

W kwietniu br. Konferencja Episkopatu Polski powołała, jako organ kontroli, Kościelnego Inspektora Ochrony Danych.