O. Adam Żak: Kościół już wdraża standardy ochrony dzieci przed krzywdzeniem

W większości Kościół już wdraża standardy ochrony dzieci przed krzywdzeniem – podkreślił o. Adam Żak SJ, dyrektor Centrum Ochrony Dziecka. W rozmowie z KAI wyjaśnił, że potrzebne szkolenia przeprowadzono już na terenie całego kraju. – Natomiast jeżeli ktoś nie skorzystał, to jest zwyczajnie jego zaniedbanie – podsumował koordynator episkopatu ds. ochrony dzieci i młodzieży. Wdrożenie standardów ochrony dzieci przed krzywdzeniem jest konsekwencją wprowadzenia w życie tzw. „Ustawy Kamilka”. Obowiązek wprowadzenia standardów musi być zrealizowany do 15 sierpnia 2024 r.

Uchwalona w ubiegłym roku tzw. Ustawa Kamilka, której celem jest wzmocnienie prawnej ochrony dzieci przed przemocą, wprowadza m.in. Krajowy Plan Działania na rzecz ochrony dzieci przed przemocą i przestępstwami na tle seksualnym. Dotyczy ona wszystkich instytucji pracujących z dziećmi, w tym także kościelnych.

Opracowaniem standardów ochrony małoletnich i bezbronnych, w instytucjach prowadzonych przez podmioty kościelne, zajęło się Centrum Ochrony Dziecka pod kierunkiem dr Ewy Kusz, koordynującej te projekty. Księża, liderzy placówek, przedstawiciele instytucji, duszpasterstw i organizacji kościelnych oraz inne osoby zaangażowane w pracę z małoletnimi miały możliwość zapoznania się z funkcjonowaniem standardów i procedur związanych z ochroną małoletnich oraz szeroko pojętymi działaniami prewencyjnymi.

– W większości Kościół już wdraża standardy ochrony dzieci przed krzywdzeniem. Szkolenia były już przeprowadzone we wszystkich kuriach, wydziałach duszpasterskich, przykościelnych stowarzyszenia itp. Wszędzie była możliwość uczestniczenia w szkoleniach, są one już właściwie zakończone, chodź jeszcze zdarzają się ośrodki specjalistyczne, które proszą o doszkolenie personelu. Natomiast jeżeli ktoś nie skorzystał, to jest zwyczajnie jego zaniedbanie. Wiele wskazuje na to, że jesteśmy gotowi – podkreślił duchowny.

Koordynator episkopatu ds. ochrony dzieci i młodzieży dodał, że liczy się z tym, że przez pewien czas potrzebne będą kursy doszkalające dla osób, do których informacja o szkoleniach nie dotarła. Zapewnił, że ze strony Centrum Ochrony Dziecka wszelkie formalności zostały dopełnione, a wiele innych środowisk może w tym zakresie brać przykład z Kościoła, który dołożył wszelkich starań, by powierzone mu zadanie zostało wykonane na najwyższym poziomie.

– Wykonanie tej pracy nie byłoby możliwe bez pomocy wykształconych fachowców, posiadających wiedzę na najwyższym poziomie, z zakresu profilaktyki przemocy seksualnej. Bardzo im dziękuję. Wciąż można się rekrutować na studia podyplomowe z tego zakresu, by wesprzeć nasze działania – zachęcił o. Adam Żak. (Szczegóły dotyczące zapisów na można znaleźć na stronie:  https://www.ignatianum.edu.pl)

Jak zapewnił Prymas Polski, abp. Wojciech Polak, o opracowanie ogólnonarodowej strategii ochrony dzieci w Polsce, Konferencja Episkopatu Polski upominała się już od dawna. – Standardy te mają być rzeczywistym narzędziem budowania bezpiecznych środowisk wszędzie tam, gdzie przebywają młodzi, gdzie się uczą, formują, wypoczywają, uprawiają sport, doskonalą swoje zdolności, bądź zaspokajają potrzeby duchowe, zdrowotne lub inne. Mam więc nadzieję, że doświadczenie Kościoła w prewencji posłuży całemu społeczeństwu – powiedział w rozmowie z KAI.

W diecezji kaliskiej odbyły się cztery szkolenia dotyczące wprowadzenia w życie tzw. „Ustawy Kamilka”, dla wszystkich księży diecezji kaliskiej. – Bardzo zależy nam na bezpieczeństwie, dobrym klimacie, dobrych warunkach pracy z dziećmi i młodzieżą. „Ustawa Kamilka” wymaga od wszystkich organizujących działania z dziećmi i młodzieżą pewnych standardów, które wprowadzamy w naszych parafiach, miejscach spotkań i formacji, a także w przedszkolach, szkołach, ośrodkach wychowawczych i opiekuńczych. Chcemy, żeby dzieci czuły się bezpieczne, przyjęte i właściwie potraktowane – powiedział KAI biskup kaliski Damian Bryl, który 24 maja br. wydał dekret w sprawie wprowadzenia standardów ochrony dzieci i młodzieży diecezji kaliskiej.

W spotkaniach szkoleniowych w kilku miejscach diecezji płockiej uczestniczyli księża, siostry i bracia zakonni oraz osoby świeckie pracujące w duszpasterstwie, w placówkach prowadzonych przez Kościół lub opiekunowie dzieci i młodzieży podczas wakacyjnych wyjazdów.

– Uświadamiamy im, że istnieje obowiązek reagowania na każdą formę przemocy wobec osób małoletnich. Ewentualne incydenty trzeba odnotowywać w dokumentacji parafialnej oraz informować o nich odpowiednie instytucje państwowe (np. policja, PCPR, MOPS). Dotyczy to też sytuacji, gdy mamy do czynienia z dzieckiem, które jest zaniedbane, na przykład głodne czy brudne. Środowisko nie może temu biernie się przyglądać – podkreśla ks. prał. dr Marek Jarosz, psycholog, delegat biskupa płockiego ds. ochrony małoletnich w diecezji płockiej, rektor Wyższego Seminarium Duchownego w Płocku.

Psycholog akcentuje, że chodzi o „tworzenie kultury reagowania w sytuacjach, gdy dziecko jest na różne sposoby krzywdzone, tworzenie świadomości konieczności troski o dziecko”. Co więcej, każda parafia ma opracować kodeks zachowań nie do zaakceptowania, na które trzeba reagować.

– W każdej parafii istnieje obowiązek wyznaczenia osoby odpowiedzialnej za wprowadzanie standardów związanych z tzw. „ustawą Kamilka”. Ma ona zadbać o to, by te standardy zostały opublikowane w internecie i wywieszone w gablocie parafialnej. W razie potrzeby należy je modyfikować. Drugą wyznaczoną osobą jest ktoś, do kogo mogą zgłaszać się ewentualni poszkodowani. Kontakt do tej osoby ma być ogólnie dostępny – podkreśla ks. Marek Jarosz.

Nowelizacja Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, czyli tzw. “ustawa Kamilka”, która weszła w życie 15 lutego 2024 roku (a częściowo obowiązywała już od 29 sierpnia 2023 roku) zawiera szereg rozwiązań dotyczących lepszej ochrony dzieci przed przemocą oraz zapewnienia im kompleksowej pomocy w przypadku skrzywdzenia. To zbiór zasad, które pomagających tworzyć bezpieczne i przyjazne środowisko.

Jak podaje Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę, która jest ekspertem w obszarze standardów ochrony dzieci, w placówce, która spełnia standardy ochrony dzieci nie mogą pracować osoby mogące zagrażać bezpieczeństwu dziecka, wszyscy pracownicy muszą wiedzieć, jak rozpoznawać symptomy krzywdzenia dziecka oraz jak podejmować interwencję w przypadku podejrzenia, że dziecko jest ofiarą przemocy – w placówce lub w rodzinie. Wszystkie dzieci dowiadują się, jak unikać zagrożeń w kontaktach z dorosłymi i rówieśnikami – w realnym świecie oraz w internecie. Wszystkie dzieci mają stały dostęp do informacji, gdzie szukać pomocy w trudnych sytuacjach życiowych. Rodzice dowiadują się, jak wychowywać dziecko bez przemocy i uczyć je zasad bezpieczeństwa.