O. Adam Żak: realizujemy plan pracy nad zadaniami wynikającymi z tzw. „Ustawy Kamilka”

Przygotowaliśmy plan pracy nad zadaniami wynikającymi z tzw. „Ustawy Kamilka” i już zaczęliśmy jego realizację – powiedział w rozmowie z KAI o. Adam Żak. Prace związane wejściem w życie nowej ustawy o ochronie małoletnich wymagają m.in. wdrożenia standardów ochrony małoletnich w placówkach prowadzonych przez Kościół. Koordynator Episkopatu Polski ds. ochrony dzieci i młodzieży wyraził również zadowolenie z wyboru nowego Rzecznika Praw Dziecka. – Pani Monika Horna-Cieślak to doskonała osoba na tę funkcję, będzie dobrym partnerem – podkreślił.

Na ostatnim zebraniu plenarnym KEP podejmując dyskusję na temat ochrony małoletnich i bezbronnych, biskupi zapoznali się również z zadaniami wynikającymi z wejścia w życie nowej ustawy o ochronie małoletnich, tzw. Ustawy Kamilka z lipca br. Jej rezultatem jest m. in. Krajowy Plan Działania na rzecz ochrony dzieci przed przemocą i przestępstwami na tle seksualnym. Ustawa wymaga również wdrożenia standardów ochrony małoletnich w placówkach prowadzonych przez Kościół.

Prymas Polski abp Wojciech Polak poinformował, że konkretyzacją tych standardów w odniesieniu do instytucji kościelnych zajmie się Centrum Ochrony Dziecka pod kierunkiem dr Ewy Kusz, koordynującej te projekty.

Przygotowaniem „Standardów Ochrony Małoletnich”, które oprócz procedur i działań przewidzianych przez „Ustawę Kamilka”, będą uwzględniały także przygotowane przez Papieską Komisję ds. Ochrony Małoletnich „Uniwersalne Ramy do Wytycznych” zajmie się COD. COD przygotowuje schemat standardów, do zastosowania w wyodrębnionych typach placówek: szkoły i internaty katolickie, ośrodki dla osób z niepełnosprawnością, parafie, młodzieżowe ośrodki wychowawcze (MOW), domy dziecka, szpitale katolickie i placówki leczniczo-opiekuńcze, świetlice środowiskowe, domy rekolekcyjne i in. przyjmujące osoby małoletnie.

Do wypracowania standardów dla wyodrębnionych typów placówek są już powoływane 5-osobowe zespoły. Wypracowane standardy zostaną potem przedstawione danym placówkom do zastosowania do końca marca 2024.

Postulaty do biskupów i wyższych przełożonych zakonnych: zgoda dla księży, którym COD zaproponowało lub zaproponuje udział w pracy zespołów; przyjęcie wymaganych szkoleń COD w podległych placówkach; czuwanie, by wszystkie typy placówek wdrożyły standardy do przewidzianego w ustawie terminu. W dalszej perspektywie przewiduje się, że w związku z ustawowym obowiązkiem doskonalenia ochrony, biskupi i wyżsi przełożeni zakonni będą delegowali duchownych i świeckich na studia podyplomowe z tego zakresu. Będą też czuwać nad tym, aby osoby odpowiedzialne za prewencję w diecezji bądź w jurysdykcji zakonnej uczestniczyli w corocznych szkoleniach.

– Przygotowaliśmy plan pracy nad zadaniami wynikającymi z tzw. „Ustawy Kamilka” i już zaczęliśmy jego realizację. Przygotowujemy kilkuosobowe zespoły do różnego typu instytucji związanych z młodymi. Te instytucje muszą wdrożyć standardy, przewidziane przez Ustawę. Chcemy, by w zespołach znalazły się osoby, które mają już pewną wiedzę na ten temat. Powołaliśmy także grupę, która prowadzi szkolenia w całej Polsce w tej tematyce – podkreślił w rozmowie z KAI o. Adam Żak.

Zdaniem koordynatora Episkopatu Polski ds. ochrony dzieci i młodzieży, zmiany wprowadzane dzięki tzw. Ustawie Kamila sprawiają, że wreszcie prawa dziecka w Polsce będą lepiej chronione. – Jako państwo i społeczeństwo wreszcie podejmujemy konkretne działania w kwestii ochrony małoletnich, nie tylko przez prawo karne, które nie jest skuteczne, ale i prewencję. Dotychczas panował pogląd że dzieci są wystarczająco chronione przez państwo, tej narracji zadały kłam kolejne przypadki strasznego znęcania się nad dziećmi, aż śmierć Kamilka z Częstochowy, przelała czarę goryczy. Wreszcie pojawił się bardzo sensowny program ochrony małoletnich, nie tylko przez prawo karne, ale i środki prewencyjne, które powinny być wdrożone we wszystkich instytucjach – wyjaśnił o. Żak.

Dodał, że wprowadzane zmiany są bardzo nowoczesne, zgodne ze standardami wprowadzonymi w wielu innych krajach, gdzie przynoszą pozytywne efekty. Podkreślił także, że dobrym krokiem w kierunku ochrony praw małoletnich jest powołanie na urząd Rzecznika Praw Dziecka Moniki Horny-Cieślak, która brała udział w pracach nad tzw. Ustawą z Kamilka, powszechnie znana jest także jej szeroka działalność na polu troski o dobro małoletnich.

– Pani Monika Horna-Cieślak to doskonała osoba na tę funkcję, będzie dobrym partnerem do rozmowy, wokół którego będzie można zorganizować wszystkie siły, którym zależy, by dzieci były chronione w sposób mądry i całościowy. Wreszcie czuję, że nie będziemy samotni w naszych działaniach – powiedział KAI.

O. Żak podkreślił, że dzięki wprowadzonym zmianom ochrona małoletnich, również w Kościele, będzie bardziej skuteczna, dlatego, że są to naczynia połączone. – Potrzeba nam faktycznej współpracy i zaangażowania państwa, by zadbać o osoby skrzywdzone wykorzystywaniem seksualnym lub inną formą przemocy. W tej chwili będziemy mieć wgląd w te kwestie, a osoby, które dopuszczą się zaniedbań lub naruszeń poniosą konkretne konsekwencje karne – podsumował.

Ustawa o ochronie małoletnich, czyli tzw. ustawa Kamilka z Częstochowy

Ustawa o ochronie małoletnich to projekt poselski stworzony przez wiceministra sprawiedliwości dr. Marcina Romanowskiego z udziałem ekspertów z zakresu ochrony dzieci przed krzywdzeniem, m.in. adwokatki Moniki Horny-Cieślak. Akt prawny był przygotowywany przez wiele miesięcy, jeszcze przed tragiczną śmiercią 8-letniego Kamila z Częstochowy, który zmarł w wyniku obrażeń, jakich doznał od swojego ojczyma. Śmierć chłopca wywołała ogromne poruszenie społeczne, a w wyniku tego – sprawne i zgodne kontynuowanie prac nad projektem ustawy przez parlamentarzystów i parlamentarzystki, niezależnie od ich przynależności partyjnej.

Ustawa zawiera szereg rozwiązań mających na celu ochronę dzieci przed przemocą i wzmocnienie podmiotowego traktowania dziecka w trakcie procedur sądowych. Projekt przewiduje m.in. analizę poważnych i śmiertelnych przypadków krzywdzenia dzieci, wprowadzenie standardów ochrony dzieci we wszystkich placówkach, które pracują z dziećmi, wprowadzenie krajowych strategii przeciwko przemocy wobec dzieci oraz przestępstwom seksualnym wobec dzieci oraz obowiązkowe szkolenia dla sędziów rodzinnych.