Ojciec Żak o prewencji wykorzystywania małoletnich

„Żeby skutecznie przeciwdziałać wykorzystywaniu małoletnich, trzeba w pierwszym rzędzie postawić na edukację wszystkich dorosłych, którzy mają do czynienia z małoletnimi” – powiedział o. Adam Żak SJ podczas sesji szkoleniowej dla księży diecezji opolskiej w auli seminaryjnej w Opolu. Tematem szkolenia była „Odpowiedź Kościoła na wykorzystywanie seksualne małoletnich przez niektórych duchownych”.

Prelegent zapewnił, że diecezja opolska w sprawie prewencji wykorzystywania seksualnego małoletnich przez osoby duchowne jest na bieżąco oraz czuwa w sposób rzeczowy i profesjonalny. „Edukacja działa naprawdę prewencyjnie, bo trzeba wiedzieć, jakie są oznaki wykorzystania czy profile sprawców, żeby odpowiednio organizować pracę z dziećmi i młodzieżą. Trzeba mieć świadomość, że takie sytuacje mogą się wydarzyć wszędzie. Większość przypadków wykorzystania seksualnego dokonuje się w relacjach zaufania, w rodzinach, między krewnymi, w miejscach, gdzie dzieci się uczą, spędzają czas. Wszędzie tam, gdzie są nawiązywane w sposób normalny relacje zaufania” – zaznaczył.

Jezuita zaakcentował, że edukacja i czujność powinny być priorytetowe także w duszpasterstwie. „Osoby podejmujące pracę wychowawczą muszą być świadome, że zapobieganie oznacza też wobec potencjalnych sprawców pouczenie, że nie będzie tolerowane takie zachowanie” – dodał.

Ponadto, prewencja oznacza również edukację małoletnich we współpracy z ich rodzicami lub opiekunami prawnymi. Aktualnie każdy przypadek podejrzenia o wykorzystanie seksualne małoletniej osoby należy zgłaszać w prokuraturze oraz u delegata biskupa, który zajmuje się takimi sprawami w diecezji. „Karać nie można przed udowodnieniem winy, ale należy podjąć środki zapobiegawcze w postaci odsunięcia czasowego aż do wyjaśnienia sprawy od pracy z dziećmi i młodzieżą takiego podejrzanego” – podkreślił.

„Muszę przyznać – mówił o. Żak – że posądzeń nieprawdziwych o takie przestępstwa jest niewiele. W skali całego Kościoła maximum do 5 proc. przypadków fałszywych oskarżeń lub bardzo wątpliwych. Jeśli chodzi o przypadki dawniejsze wykorzystania seksualnego, to najczęściej same ofiary zgłaszają takie zdarzenia. Bieżące sytuacje zaś zasadniczo rodzice, szkoła lub instytucje, w których ten fakt został zauważony” – stwierdził.

Jednocześnie koordynator ds. ochrony dzieci i młodzieży wyjaśnił, że to nieprawda, że księża dopuszczający się takich przestępstw nie trafiają do więzienia. „Sąd jednak bierze pod uwagę wszystkie okoliczności, czy sprawca był wcześniej karany, jaka jest waga popełnionego czynu i wydaje wyrok czasem skazujący, a czasem w zawieszeniu wraz z zakazem pracy z dziećmi – czasowym lub dożywotnim” – zapewnił.

O. Adam Żak został mianowany w 2013 r. przez Konferencję Episkopatu Polski koordynatorem ds. ochrony dzieci i młodzieży. Koordynuje realizację różnych wychowawczych programów prewencyjnych w zakresie ochrony przed pedofilią.
Wcześniej o. Żak przez 9 lat był doradcą generała jezuitów i jego asystentem ds. Europy Wschodniej, a od 2008 r. także ds. Europy Środkowej. Współpracuje m.in. z prof. Hansem Zollnerem z Uniwersytetu Gregoriańskiego w Rzymie – współorganizatorem międzynarodowego sympozjum dla biskupów w Rzymie nt. rozwiązywania problemów pedofilii w Kościele oraz inicjatorem utworzonego wówczas w Krakowie Centrum Ochrony Dzieci.