O czym jest nowa adhortacja Papieża?

Ogłoszona słynnym papieskim „Enter” nowa adhortacja „Ecclecia in Oceania” zbiera i podsumowuje wnioski z Synodu Biskupów dla Oceanii, zakończonego trzy lata temu.

Dokument ten składa się ze wstępu, krótkiego wprowadzenia, czterech rozdziałów i zakończenia, podzielonych łącznie na 53 punkty. Podsumowują one wspomniane spotkanie biskupów w Rzymie, przypominają dzieje chrześcijaństwa i Kościoła w regionie Pacyfiku oraz kreślą nowe perspektywy pracy misyjnej i duszpasterskiej na tym terenie. Każdy rozdział rozpoczyna się jakimś obrazem biblijnym, oddającym jego treść.
*We wstępie* Ojciec Święty przypomina, że Zgromadzenie Specjalne Synodu Biskupów dla Oceanii odbyło się w dniach 22 listopada-12 grudnia 1998 r. pod hasłem „Jezus Chrystus a ludy Oceanii: kroczyć Jego drogą, głosić Jego prawdę, żyć Jego życiem”. Słowa te nawiązują do wersetu z Ewangelii św. Jana, w którym Chrystus sam określił się jako „Droga, Prawda i Życie”, a zarazem zapraszają wszystkie narody tego regionu, aby uwierzyły w Niego i głosiły Go jako Pana całemu światu. Wzywają też Kościół w Oceanii, aby gromadził się jako lud Boży w pielgrzymowaniu do Ojca, który przez Ducha Świętego zaprasza wiernych – indywidualnie i wspólnotowo – aby kroczyli szlakiem wytyczonym przez Jezusa, ucząc narody prawdy objawionej przez Niego, żyjąc w pełni Jego życiem, które nadal dzieli z nami – pisze Ojciec Święty. Zwraca przy tym uwagę na specyfikę tej części świata, złożonej w większości z niezliczonych wysp na bezkresnych przestrzeniach wodnych, a jej ludność zależy od morza.
Wprowadzenie jest pieśnią chwały, jaką Oceania wielbi Pana na początku nowego tysiąclecia chrześcijaństwa oraz głoszeniem nadziei w Jezusie Chrystusie na przyszłość. Nadzieja ta jest owocem licznych darów, jakie region ten i jego mieszkańcy otrzymali w przeszłości dzięki nieskończonej dobroci Boga w Chrystusie. Nie należy przy tym zapominać także o wierze chrześcijańskiej, przyniesionej w te strony przez misjonarzy, która dała „plon obfity wśród narodów Oceanii” – pisze Papież.
.*Rozdział pierwszy* – „Jezus Chrystus a ludy Oceanii” – rozpoczyna się słowami, skierowanymi przez Jezusa do apostołów Piotra i Andrzeja, aby zarzucili sieci w Jeziorze Galilejskim. Następnie ukazuje bogatą różnorodność narodów i kultur regionu Pacyfiku oraz przypomina, że „w czasie zgromadzenia synodalnego Kościół powszechny mógł zobaczyć jeszcze wyraźniej, jak Pan Jezus spotyka liczne ludy Oceanii na ich ziemiach i na ich niezliczonych wyspach”. Kościół Oceanii jest więc, podobnie jak apostołowie, powołany do zaangażowania misyjnego.
W następnych punktach Ojciec Święty wyjaśnia krótko teologicznie Osobę Jezusa Chrystusa, „Pasterza, Proroka i Kapłana”, wzywa do działalności misyjnej, podkreślając szczególnie znaczenie osobistego spotkania z Nim. Opisuje też dzieje wiary w tym regionie oraz bogatą i żywą różnorodność „ludów Oceanii, których radosne przyjęcie Ewangelii Jezusa Chrystusa jest oczywiste w ich celebracji orędzia zbawienia”.
Jednocześnie Papież zwraca uwagę, że *przedstawiając Chrystusa nie należy zapominać o zróżnicowaniu kultur w Oceanii*, co wymaga „uważnego rozeznania i zrozumienia, co należy lub nie do Ewangelii, co jest bardziej a co mniej istotne” oraz uznania „światowego procesu modernizacji z jego skutkami zarówno pozytywnymi, jak i negatywnymi”.
Pełniąc swe posłannictwo Kościół służy wszystkim narodom tego regionu, gdyż „ludy Pacyfiku walczą o swą jedność i tożsamość; ich stałą troską są pokój, sprawiedliwość i integralność stworzenia; wiele narodów poszukuje sensu swego życia”. Ojciec Święty przypomniał też, że „sercem misji Kościoła jest głoszenie Jezusa Chrystusa jako Prawdy żywej, objawionej, wyjaśnionej, zrozumiałej i przyjętej w wierze, przekazywanej nowym pokoleniom”.
Na zakończenie tej części dokumentu Papież podkreśla, że dzięki doświadczeniu synodalnemu liczni jego uczestnicy odkryli dary przyniesione przez religię, kultury i dzieje ludów Oceanii, „bardziej uświadamiając sobie łaski, często ukryte lub nieznane, jakich Pan udzielił swemu Kościołowi”. Przez dialog i rozpoznanie „otworzyli oni oczy serca i duszy na odkrycie tego, co należy robić, aby żyć wiarą chrześcijańską w sposób jak najskuteczniejszy i najpełniejszy”.
.*Drugi rozdział* – „Iść drogą Chrystusa w Oceanii” przywołuje najpierw powołanie Jakuba i Jana na uczniów Chrystusa i aby przygotowali swe sieci koło łodzi ich ojca Zebedeusza, po czym mówi o wspólnocie Kościoła, jego wynikach i wyzwaniach w rejonie Pacyfiku. Ojciec Święty wiele uwagi poświęca tu sprawom communio w Kościele, która może przybierać różne formy, przytaczając słowa Pawła VI sprzed wielu lat, iż Kościół, prowadzony przez Ducha Świętego, winien iść tą samą drogą, którą szedł Chrystus, przy czym Kościół to my wszyscy, jako jedno ciało, które otrzymało swą energię życiową od Pana Jezusa.
Papież wyjaśnia różne rozumienie owej „communio”: Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów dla Oceanii, jedność kolegium biskupów, Kościołów lokalnych i Kościoła powszechnego oraz wzywa do ciągłej troski o zapewnienie tych wszystkich form jedności i życie nią. Mowa jest też o współpracy episkopatów – krajowych i regionalnych i o obecności Kościołów zachodnich w tym regionie. Wyzwaniem, przed którym stoi tutejszy Kościół, jest dążenie do coraz głębszego zrozumienia communio powszechnej i lokalnej, i skuteczne stosowanie ich skutków praktycznych.
Z podkreślaniem znaczenia communio łączy się w dalszej części tego rozdziału zagadnienie misji, do której powołane jest obecne pokolenie chrześcijan i dla której zostali obecnie posłani, aby pełnić nową ewangelizację wśród ludów Oceanii. Misja ta zakłada wiele wyzwań, *”aby dotrzeć do zrozpaczonych i zawiedzionych, do chrześcijan tylko z nazwy* i tych, którzy stopniowo oddalili się od Kościoła, być może z powodu bolesnych doświadczeń”. Kościół stoi w obliczu wyzwania odczytywania Dobrej Nowiny dla ludów Oceanii w obecnych warunkach i stosownie do dzisiejszych potrzeb.
Papież podkreślił też misyjne potrzeby tego Kościoła, zwraca uwagę na rosnącą rolę katechistów, programów odnowy i zaangażowania świeckich. Powtórzył słowa wysokiego uznania ojców synodalnych dla tych wysiłków i ich żywe poparcie dla wszystkich, którzy są gotowi pracować dla misji Kościoła. Każda kultura potrzebuje oczyszczenia i przemienienia przez wartości objawione w tajemnicy paschalnej, toteż wartości i pozytywne modele kultur Oceanii wzbogacą sposób głoszenia, pojmowania i przeżywania Ewangelii.
Biblijnym wstępem do trzeciego rozdziału – „Głosić Prawdę Jezusa Chrystusa w Oceanii” jest
zapis z Ewangelii św. Łukasza o Chrystusie nauczającym tłumy z łódki Szymona. Ojciec Święty podkreślił, że „nowa ewangelizacja jest dzisiaj potrzebna po to, aby każdy mógł usłyszeć i zrozumieć łaskę Bożą ofiarowaną wszystkim ludom w Jezusie Chrystusie i aby mógł w Niego uwierzyć”. Urzeczywistnienie tego zadania będzie wymagało nie tylko nowych środków i sposobów ewangelizowania, ale także wewnętrznej odnowy wszystkich członków Kościoła. Jest ona potrzebna, aby wzmocnić wiarę, prawidłowo oceniać współczesną sytuację i odważnie głosić na nowo ludziom całościową Ewangelię zbawienia w Jezusie Chrystusie.
Pierwszym świadkiem Drogi Chrystusa jest biskup, wszyscy zaś wierni – duchowieństwo, osoby konsekrowane i świeccy są wezwani do głoszenia Ewangelii, co wynika z communio, która winna być nieustannie odnawiana i wspierana, aby „zanieść ludom Oceanii cudowne owoce Ducha Świętego”.
Papież podkreśla, że *nowa ewangelizacja musi obejmować różne konteksty*: religie i kultury tradycyjne oraz obecny proces sekularyzacji, środki przekazu społecznego, katechezę, oświatę i formację do wiary, działalność ekumeniczną, *fundamentalistyczne grupy* i ruchy religijne oraz dialog międzyreligijny. To głoszenie prawdy nie powinno się dokonywać tylko słowami, ale muszą ją potwierdzać czyny. Ojciec Święty zaznaczył ponadto, że Kościół uważa duszpasterstwo społeczne za integralną część misji ewangelizacyjnej niesienia światu słów nadziei, a jego zaangażowanie na tym polu daje się dostrzec w jego wkładzie do rozwoju ludzkiego, popierania praw człowieka, obrony życia i godności ludzkiej, sprawiedliwości społecznej i ochrony środowiska. Na zakończenie tej części Papież wspomina o „znaczącym wkładzie” Kościoła Oceanii w dziedzinie oświaty, zdrowia i służb społecznych.
. *Czwarty rozdział* – „Żyć życiem Jezusa Chrystusa w Oceanii” rozpoczyna się biblijnym fragmentem o grzechu pierworodnym, co wprowadza do rozważań nt. duchowego i sakramentalnego życia Kościoła. To życie w Chrystusie zakłada sposób życia odnowionego przez Ducha Świętego. Ojciec Święty pisze, że ojcowie synodalni podkreślali podstawowe znaczenie dla Kościoła w Oceanii modlitwy i życia wewnętrznego w jedności z Chrystusem oraz uznali potrzebę dawania nowego zapału i zachęty duchowemu życiu wiernych. Odnowa ta nie musi opierać się wyłącznie na słowie Bożym zawartym w Biblii, ale także na liturgii, zwłaszcza na umieszczeniu Eucharystii w centrum życia chrześcijańskiego oraz na korzystaniu z sakramentów pokuty i namaszczenia chorych, przez który „życie współczujące z męką Chrystusa jest oferowane w sposób szczególny chorym i cierpiącym”.
W końcowej części tego rozdziału Ojciec Święty wspomina *o różnych grupach ludu Bożego w Oceanii*. Zwracając się do świeckich wspomina, że „w chrzcie wszyscy chrześcijanie zostali powołani do świętości”. Każde powołanie osobiste jest wezwaniem do dzielenia misji Kościoła a odpowiadając na potrzeby nowej ewangelizacji jest szczególnie ważne dzisiaj skierowanie do świeckich tego szczególnego apelu. Młodych Papież zachęca, aby byli zawsze porywani przez nieodparte piękno Jezusa i pobudzani przez wyzwania najwyższych ideałów Ewangelii. Kolejne wezwania Jan Paweł II kieruje do małżeństw i rodzin, coraz bardziej potrzebujących duszpasterskiej troski Kościoła, do kobiet, którym należy umożliwić składanie darów w służbę misji Kościoła oraz do nowych ruchów kościelnych, będących znakiem czasu w tym regionie – Papież prosi je o pracę w strukturach Kościołów lokalnych, aby pomagały budować communio w swoich diecezjach.
Ostatni fragment tego rozdziału poświęcony jest posłudze kapłańskiej i życiu konsekrowanemu. Ojciec Święty przypomina, że zgromadzenie synodalne zwróciło uwagę na zasadniczą rolę kapłaństwa i wielkie znaczenie osób zakonnych w posłannictwie Kościoła; podkreślono z całą mocą świadectwo dawane przez biskupów, księży i osoby konsekrowane przez ich modlitwy, wierność, wielkoduszność i prostotę życia. Toteż jest pilnym zadaniem całej wspólnoty katolickiej budzenie i podtrzymywanie powołań, a każdy biskup jest odpowiedzialny za formację duchowieństwa lokalnego w kontekście kultury i tradycji lokalnych – podkreśla Ojciec Święty. Apeluje także do księży, aby stale się nawracali i otwierali na Ducha, pogłębiając w ten sposób swą wierność Chrystusowi, zwłaszcza w celibacie i we wspólnocie kapłańskiej.
W Zakończeniu adhortacji Papież prosi w długiej modlitwie Matkę Bożą, czczoną w Oceanii jako Najświętsza Maryja Panna Pokoju i Wspomożenia Chrześcijan, o wstawianie się za Kościołem w Oceanii, „aby miał on siłę kroczyć wiernie drogą Jezusa Chrystusa, głosić odważnie prawdę Jezusa Chrystusa i żyć radośnie życiem Jezusa Chrystusa”.