O czym mówi się na synodzie w Oceanii?

Delegaci Kościołów lokalnych Oceanii spotykają się obecnie na Fidżi, aby przedyskutować problemy w tzw. fazie kontynentalnej procesu synodalnego, uzgodnić własne stanowisko w sprawach „wspólnoty, uczestnictwa i misji” i przygotować dokument do konsultacji na poziomie światowym. Rozmowy w stolicy Fidżi, Suvie, rozpoczęły się w niedzielę 4 lutego. Jak donosi Vatican News, ważną rolę odegrała kwestia ochrony środowiska.

W procesie synodalnym regionu Oceanii reprezentowane są cztery konferencje biskupów i każda z nich zaprezentowała na spotkaniu film o wyzwaniach stojących przed ich wspólnotami kościelnymi. Podkreślano, że zmiany klimatyczne wpływają nie tylko na ocean i przyrodę, ale także na mieszkańców państw wyspiarskich, którzy dążą do harmonii z morzem. „Przyjrzenie się, jak bardzo ludzie tutaj przeżywają zmiany w przyrodzie jako bezpośrednie zagrożenie, jest bardzo niepokojące” – powiedział uczestniczący w spotkaniu kard. Michael Czerny, prefekt watykańskiej Dykasterii ds. Integralnego Rozwoju Człowieka.

Aby usłyszeć „głos stworzenia”, uczestnicy udali się w poniedziałek na wycieczkę do żwirowni we wsi położonej nad rzeką. Na miejscu opowiedziano im, jak znaczące konsekwencje dla rzeki, jej poziomu, kierunku przepływu, a także mieszkańców, ma wydobycie surowca wykorzystywanego do budowy dróg w stołecznej Suvie. Z powodu zmian, zamulenia i erozji, woda nie może być już wykorzystywana jako środek transportu, rozpoczęło się też wymieranie gatunków ryb, co zagraża podstawom wyżywienia wielu osób. Wioska prawie nie odnosi korzyści ekonomicznych, gdyż za metr sześcienny żwiru otrzymuje zaledwie 7 dolarów – podczas gdy firma górnicza otrzymuje dziesięć razy tyle.

Arcybiskup Fidżi Peter Loy Chong mówił o „nowej formie kolonializmu” i o „chciwości”, ponieważ w górach istnieją alternatywne źródła żwiru, ale wydobycie tam jest droższe. Problem polega na tym, że wodzowie wiosek odpowiedzialni za podejmowanie decyzji na Fidżi mają „totemy”, które wyrażają „świętość” związku z naturą, „ale jeśli włożysz kilka tysięcy dolarów do koperty i dasz ją wodzowi, on zapomina o totemie”. Często też ignorowane są przewidziane w takich decyzjach konsultacje z mieszkańcami wsi – „co jest nie tylko szkodliwe dla środowiska, ale i dla relacji we wsi”, informował arcybiskup Fidżi.

Uczestnicy odwiedzili również osoby mieszkające bezpośrednio na wybrzeżu Pacyfiku. Okazało się, że wywołany zmianami klimatycznymi wzrost poziomu mórz ma już znaczący wpływ na życie ludzi i stanowi dla nich zagrożenie. Głos w tej sprawie zabrała przedstawicielka Konferencji Kościołów Pacyfiku, która interweniuje, gdy społeczności nadmorskie są zmuszone do przesiedleń w obliczu zbliżających się fal powodziowych. Takie przesiedlenie jest niezwykle trudnym przedsięwzięciem, ponieważ ziemia i ocean są ważnym elementem tożsamości tych ludzi – tłumaczyła ekspertka.

W obradach synodu kontynentalnego Oceanii uczestniczy s. Nathalie Becquart, podsekretarz w Sekretariacie Generalnym Synodu o synodalności. W swoim wystąpieniu 7 lutego zakonnica powiedziała, że właściwym tematem aktualnego synodu jest tożsamość Kościoła, bo przecież zasadniczy temat, jakim jest „synodalność”, można poznać tylko poprzez wspólne działanie. Poprzez praktykę synodalności, nawiązującą do II Soboru Watykańskiego, Kościół daje „odpowiedź na Boże wezwanie w każdym czasie i w każdym miejscu”. W ten sposób jest kontynuowana recepcja Soboru Watykańskiego II, tłumaczyła s. Becquart.

Kolejne kontynentalne spotkania „procesu synodalnego” zaplanowano na najbliższe tygodnie do końca marca. Na przykład przedstawiciele katolickich Kościołów wschodnich spotkają się od 12 do 18 lutego w Bejrucie w Libanie. Zgromadzenie azjatyckie spotka się w Bangkoku, w Tajlandii, od 24 do 27 lutego, natomiast przedstawiciele Kościoła z Afryki spotkają się w Addis Abebie, w Etiopii, od 1 do 3 marca, a z Ameryki Południowej w Bogocie, w Kolumbii, od 17 do 23 marca. W Ameryce Północnej dziesięć regionalnych zgromadzeń odbyło się już w styczniu online.

Każde z siedmiu zgromadzeń kontynentalnych opracuje własny dokument ze swoich obrad, i prześle go do Sekretariatu Synodu w Rzymie do końca marca. Te siedem tekstów z kolei spłynie do drugiego dokumentu roboczego Synodu Kościoła powszechnego, który ma być opublikowany w czerwcu 2023 r. Na podstawie tego dokumentu VI Zwyczajne Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów pod hasłem: „Ku Kościołowi synodalnemu: komunia, uczestnictwo i misja” będzie następnie obradowało nad wynikami ogólnoświatowego procesu konsultacji i obrad – po raz pierwszy od 4 do 29 października 2023 r. i ponownie w 2024 r. Z reguły osiągnięte tu wyniki są przedstawiane jako dokument końcowy papieżowi, który może następnie wystosować dokument posynodalny. (oficjalna strona internetowa: www.synod.va)