O Kościele rzymskokatolickim na Kongresie Ekumenicznym w Lublinie

Drugi dzień Międzynarodowego Kongresu Ekumenicznego rozpoczęła uroczysta jutrznia w kościele akademickim KUL. Modlitwie przewodniczył metropolita lubelski abp Stanisław Budzik. W homilii mówił o potrzebie poszukiwania prawdy, która jest podstawą każdego dialogu, zwłaszcza tego pomiędzy wyznawcami Chrystusa.

Zdaniem abp. Budzika podział chrześcijan jest „sprzeciwem wobec Jezusa i zgorszeniem dla świata”, dlatego nie można ustawać w dążeniu do jedności. – Dialog ekumeniczny musi być budowany na poszukiwaniu prawdy o sobie i swojej tożsamości. Dlatego podstawowym zadaniem uczniów Chrystusa jest życie Słowem Bożym i poznawanie własnego tradycji Kościoła – powiedział metropolita lubelski.

Hierarcha zwrócił uwagę, że pomimo braku pełnej komunii Eucharystycznej pomiędzy katolikami, prawosławnymi i protestantami, potrzebna jest wspólna modlitwa. – Gdy chrześcijanie spotykają się na wspólnej modlitwie, jedność jest bliska. Przerasta nas ten podział, dlatego musimy prosić Pana o światło – głosił kaznodzieja.

Podczas drugiego dnia Międzynarodowego Kongresu Ekumenicznego tematem obrad był katolicyzm, o którym uczestnicy rozmawiali na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II.

Rektor KUL ks. prof. Antoni Dębiński zwrócił uwagę, że uniwersytet jest miejscem wielu spotkań i inicjatyw służących budowaniu wspólnoty pomiędzy chrześcijanami różnych wyznań. Z kolei wojewoda lubelski Przemysław Czarnek zapewnił, że władzom państwowym i samorządowym również zależy na dialogu ekumenicznym.

Wojewoda podkreślił, że porozumienie również na płaszczyźnie religijnej daje szansę na rozwijanie bezpieczniejszego i uczciwszego społeczeństwa.

Czytaj także: „Lublin – Miasto zgody religijnej”. Trwa Międzynarodowy Kongres Ekumeniczny

O. dr Marcin Lisak OP, pracownik Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego przedstawił dane statystyczne dotyczące autodeklaracji wiary Polaków. Zwrócił uwagę na fakt, że w ciągu ostatnich dwudziestu lat liczba katolików obecnych na niedzielnej Mszy świętej zmniejszyła się o ponad 4 miliony wiernych.

Odzwierciedleniem stanu katolicyzmu w Polsce jest również sposób zawierania małżeństw, który coraz częściej oznacza jedynie ślub cywilny – zaznaczył o. Lisak. Słabnie religijne znaczenie instytucji małżeństwa. Ma to też wpływ na liczbę rozwodów, które są w społeczeństwie uważane coraz częściej za dopuszczalne.

Dominikanin odniósł się również do statystyk dotyczących kapłanów. Obecnie ich liczba jest dosyć wysoka, jednak w najbliższych latach należy się spodziewać zmiany w tej kwestii, ponieważ widać wyraźnie spadek powołań kapłańskich.

– W Polsce można mówić o powolnej, hybrydowej sekularyzacji. Mimo tego wyodrębnia się zdecydowanie grupa Polaków o rosnących wskaźnikach religijności – zaznaczył na koniec prelekcji o. Lisak.

Briefing prasowy

– Dziękujemy Bogu za nasz ekumenizm z Kościołem rzymskokatolickim – mówił abp Joris Vercammen, przewodniczący Międzynarodowej Konferencji Biskupów Starokatolickich. Zaangażowanie w ekumenizm Kościoła katolickiego oraz Kościołów starokatolickich było głównym tematem briefingu prasowego podczas Międzynarodowego Kongresu Ekumenicznego „Lublin-Miasto zgody religijnej”, który odbywa się na KUL-u.

Hierarcha wyraził przekonanie, że katolicy i starokatolicy mogą być dla siebie wzajemnym ubogaceniem. Wspólna dbałość o lokalną kulturę, tożsame jedności wewnątrz mniejszych wspólnot jest kluczowa dla budowania porozumienia i lepszej przyszłości. Abp Vercammen podkreślił również starania Kościołów starokatolickich o budowanie dobrych relacji ze wszystkimi Kościołami chrześcijańskimi.

Z kolei ks. prof. Celestyn Napiórkowski mówił o znaczeniu ekumenizmu dla Kościoła. – Jest to pogłębione widzenie siebie. Czytanie o zarzutach innych denominacji wobec katolicyzmu otwiera oczy na wiele problemów, których sobie nie uświadamiałem – mówił ekumenista. Wskazał też, że ekumenizm to wielka szansa na zrozumienie drugiego człowieka i zamienienie polemiki na wspólne wędrowanie w jednym kierunku, którym jest Chrystus i Ewangelia.

– Kongres przypomina, że kiedyś się rozeszliśmy, ale teraz jesteśmy już dużo bliżej siebie. W dzisiejszym świecie wszyscy ludzie dobrej woli powinni się łączyć, a cóż dopiero chrześcijanie dobrej woli – podsumował zaangażowany w działalność ekumeniczną dziennikarz i publicysta Zbigniew Nosowski.

Jak pojmować ekumenizm?

„Mamy pewien problem z pojmowaniem ekumenizmu w Polsce. To nie ekumenizm jest herezją, tylko jego odrzucenie” – powiedział bp Krzysztof Nitkiewicz, przewodniczący Rady KEP ds. Ekumenizmu

Zdaniem bp. Nitkiewicza, przed Kościołem w Polsce stoi wiele wyzwań związanych z prowadzeniem dialogu ekumenicznego. Jednym z nich jest niewłaściwe pojmowanie ekumenizmu, do którego wielu katolików podchodzi niechętnie. „To nie ekumenizm jest herezją, tylko jego odrzucenie. Wiele razy inicjatywy ekumeniczne były ignorowane albo wręcz utrudniano ich realizację” – tłumaczył.

Hierarcha zwrócił uwagę, że wewnątrz Kościoła istnieją skrajne podejścia do ekumenizmu. „Wsłuchujemy się w głos tych, którzy uważają, że w dążeniu do jedności idziemy za daleko. Równocześnie słuchamy tych, którzy, puszczając wodze fantazji, składają nierealne deklaracje” – powiedział bp Nitkiewicz.

W swoim wystąpieniu bp Nitkiewicz przypomniał też historię wkładu Kościoła katolickiego w dialog ekumeniczny. Zwrócił uwagę, że wszelkie podziały wśród chrześcijan od ich początku były traktowane przez Kościół z „bólem i smutkiem”.

Komentując obecną sytuację dialogu Kościoła katolickiego w Polsce z innymi wyznaniami chrześcijańskimi, biskup sandomierski zauważył, że na przestrzeni lat zaowocował on wieloma wspólnymi deklaracjami i akcjami duszpasterskimi.

Unia Utrechcka

Abp Vercammen wygłosił wykład pt. „Unia Utrechcka Kościołów Starokatolickich dzisiaj”. Wyjaśnił w nim burzliwe okoliczności powstania i dzieje Unii Utrechckiej, w efekcie czego wyodrębnił się m.in. Kościół Starokatolicki. Jedną ze wspólnot należących do Unii jest Kościół Polskokatolicki.

Arcybiskup przedstawił dane, według których obecnie członkami Kościołów Starokatolickich jest 200 tys. wiernych skupionych w 230 parafiach w ramach 8 diecezji. Biskupi są główną i najwyższą instancją we wspólnocie. Prelegent podkreślił liczne podobieństwa pomiędzy Kościołami Starokatolickim i Rzymskokatolickim. Przybliżył też szeroką działalność ekumeniczną Kościołów wywodzących z Unii, które współpracują z narodowymi wspólnotami chrześcijańskimi na całym świecie.

– Katolickość stanowi serce Kościoła – podkreślił abp Vercammen. Zwrócił też uwagę, że dla starokatolików centralne znaczenie ma Eucharystia. Podkreśla to dużą rolę, jaką odgrywa wspólnota.

– Ważna jest również hierarchiczność Kościoła, ponieważ składa się on z osób Boskich i ludzkich, które pomagają sobie dotrzeć do konkretnego celu – wyjaśnił arcybiskup.

Abp Joris Vercammen był profesorem teologii praktycznej oraz rektorem w Seminarium Starokatolickim przy Uniwersytecie w Utrechcie. Obecnie jest starokatolickim arcybiskupem Utrechtu i członkiem Centralnego Komitetu Światowej Rady Kościołów.

Trzydniowy Międzynarodowy Kongres Ekumeniczny „Lublin – Miasto zgody religijnej” jest zorganizowany z okazji kilku rocznic: 700-lecia przyznania Lublinowi praw miejskich, 500-lecia Reformacji oraz 100. rocznicy powstania Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.