O. Kupczak o trudnej nauce wolności i miłości według Karola Wojtyły

O ludzkiej godności, wolności, miłości, odpowiedzialności i sumieniu mówił w hałcnowskiej bazylice w Bielsku-Białej o. Jarosław Kupczak OP, który przybliżył słuchaczom podstawowe tematy nauczania Jana Pawła II o człowieku. Dominikanin, teolog i profesor Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie zwrócił uwagę, jak ważne jest to, by zobaczyć antropologię chrześcijańską w kontekście pewnego konfliktu różnych interpretacji i ścierania się rozmaitych sposobów rozumienia człowieka.

„Chodzi o ścieranie się także tematów, bez których rozstrzygnięcia nasze życie jest niemożliwe. Co to jest sumienie? Co to jest ludzka wolność? Po co jesteśmy tutaj na ziemi? Jaki jest sens naszego życia i w związku z tym miłości? Jakie jest znaczenie ludzkiego ciała?” – pytał zakonnik i wskazał, że z bycia uczniem Chrystusa wypływa określona odpowiedź na wszystkie te fundamentalne pytania. Zauważył, jak bardzo ważna jest chrześcijańska edukacja i samoedukacja w sytuacji, gdy kultura proponuje dziś człowiekowi konkretne wzorce postępowania i sposoby rozumienia siebie. „Nierzadko spotykam się z sytuacją, gdy porządni katolicy, którzy w swoim myśleniu odeszli od wiary, myślą nie po katolicku” – dodał i zauważył, że dziś bardzo potrzebna jest „ewangelizacja myślenia”. „To ewangelizacja swojej głowy, nierzadko pogańskiej głowy” – stwierdził.

„Musimy dbać, by w przypadku każdego z nas i naszych najbliższych nie tylko wola wyrażała akces do Kościoła i praktyk religijnych, lecz by myśleć w sposób, który jest kształtowany przez główne prawdy chrześcijańskie” – zaznaczył.

Mówca w dalszej części swego wystąpienia wyjaśnił, w jaki sposób Jan Paweł II, który wyrósł z przekonania, że Europa jest niezwykłym fenomenem światowym, poddał jej kulturę głębokiej krytyce. O. Kupczak pokazał zarazem, jak prawda o godności każdego człowieka, wyrastająca z ewangelicznego przesłania, stała się elementem kształtującym kulturę Zachodu.

Jak podkreślił, Karol Wojtyła był przekonany, że należy powtórzyć chrześcijańską katechezę o człowieku. Przypomniał o dwóch okresach w życiu świętego – gdy jeszcze przebywał w Polsce, a potem już jako papież – w których jego rozważania koncentrowały się na tych samych prawdach, choć wyrażonych różnym językiem.

Dominikanin zauważył, że analiza pojęcia wolności, jakiej dokonał Karol Wojtyła jeszcze podczas studiów na KUL-u, doprowadziła go do wniosku, że ludzka wolność w kulturze zachodniej zaczęła być utożsamiana z samowolą.

„Samowola w rozumieniu Karola Wojtyły jest czynieniem czegokolwiek, abym tylko ja decydował. Dopóki ja podejmuję decyzję, to wszystko jest w porządku. Mniej istotne jest, co się wybiera i dlaczego się wybiera. Byle tylko mieć możliwość wyboru” – podsumował naukowiec i wskazał, że u źródeł takiej postawy leży kultura konsumencka, ale przede wszystkim kryzys prawdy. „Pojęcie prawdziwego dobra i w związku z tym prawdy zniknęło ze współczesnej kultury. Ale wybór bez prawdy, bez umiejętności uzasadnienia, dlaczego wybieram, jest tylko samowolą – wybieranie jakkolwiek i czegokolwiek” – dodał i przypomniał, że jednym z najważniejszych tematów pontyfikatu Jana Pawła II jest postulat wyzwolenia ludzkiej wolności. „Wolności trzeba się nauczyć. Wolność, jako umiejętność wyboru i decydowania o sobie samym, to bardzo trudna rzecz” –przyznał profesor.

Prelegent wskazał na drugi ważny temat antropologii Jana Pawła II – miłość. „Ludzka wolność jest po coś. To narzędzie do tego, by robić coś ważnego. Jan Paweł II doskonale wie, że tym czymś najważniejszym, czego mamy dokonać za pomocą naszej wolności, to czynić dobro, a mówiąc jeszcze dosadniej – kochać Boga i bliźniego. Wolność nie jest po to, by być wolnym, lecz po to, aby realizować prawdziwe dobra. Człowiek, który kocha, staje się prawdziwie wolnym” – dodał i zachęcił na spojrzenie na ofiarę Chrystusa, na Jego krzyż, na którym spotykają się miłość i wolność.

„W naszym życiu miłość myli nam się z innymi zachowaniami” – skonstatował, uwypuklając różnice między miłością i zakochaniem, zauroczeniem, emocjami, przyjemnością. „Miłość oznacza prawdziwą troskę o życie człowieka. Kochać to wziąć odpowiedzialność za drugą osobę” – sprecyzował zakonnik, odwołując się do książki Karola Wojtyły „Miłość i odpowiedzialność”.

„ to afirmacja drugiej osoby, wzięcie odpowiedzialności za drugą osobę” – dodał i zauważył, że dla Wojtyły tematami, w których spotykają się podstawowe pojęcia jego antropologii jest małżeństwo i rodzina. „To przestrzeń uczenia się wolności i miłości” – zakończył.

Była to kolejna katecheza w bazylice w Hałcnowie w ramach nowego cyklu spotkań poświęconych Janowi Pawłowi II.

O. Jarosław Kupczak OP do Zakonu Kaznodziejskiego wstąpił w 1983 roku, a siedem lat później przyjął święcenia kapłańskie. Odbył studia w Waszyngtonie zakończone doktoratem. Wykłada teologię moralną w Filozoficzno-Teologicznym Kolegium Ojców Dominikanów w Krakowie i był jego rektorem. Jest kierownikiem Katedry Antropologii Teologicznej Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II i wykładowcą. Wykłada też na rzymskich uczelniach Angelicum i Lateranum.

W 2006 roku opublikował książkę „Dar i komunia. Teologia ciała w ujęciu Jana Pawła II”, która ukazała się też w języku angielskim w Stanach Zjednoczonych. W 2014 roku wydał rozprawę naukową „Teologiczna semantyka płci”.