O wychowaniu w świetle nauczania kard. Wyszyńskiego

„W Tygodniu Wychowania i spojrzeniu na nowy rok duszpasterski, katechetyczny i szkolny chcemy wpatrywać się w Boga jako Ojca i szukać wzorców bycia ojcem i tego, co ojciec wnosi w nasze życie – życie dzieci i rodziny. Pragniemy też odnajdywać ten wymiar ojcostwa w wychowaniu, nauczaniu i edukacji” – mówił bp Henryk Ciereszko podczas Mszy św. w ramach XI Tygodnia Wychowania, którego tegoroczne hasło brzmiało „W blasku ojcostwa”.

Poszukując wzorów ojcostwa bp Ciereszko w homilii wskazał na wzór św. Józefa, który dbał o byt materialny Świętej Rodziny, ale „przekazywał też to, co najpiękniejsze: swoją miłość i swoją troskę wobec Jezusa i Maryi”. Przywołał również przykład bł. kard. Stefana Wyszyńskiego i wspominanego w liturgii św. o. Pio, który „objawiał postawę ojcowską, zatroskania, pomocy, i wychowania jako sposobów wchodzenia w ludzkie życie”.

Po Mszy św. przedstawiciele białostockiej oświaty, lokalnych władz, duchowni, dyrektorzy szkół, nauczyciele oraz młodzież w Centrum Wystawienniczo-Konferencyjnym Archidiecezji Białostockiej wzięli udział w konferencji pt. „Na drogach i bezdrożach wychowania… z kompasem Prymasa Wyszyńskiego”. Gościem konferencji był Dariusz Piontkowski – sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki.

Pierwszym prelegentem był ks. prof. Henryk Skorowski, który w wystąpieniu pt. „Etyczne aspekty zawodu nauczyciela wychowawcy we współczesnej rzeczywistości” podzielił się swoimi niepokojami dotyczącymi życia w dzisiejszym świecie. Podkreślał, że współczesna młodzież nie jest jego przyszłością, ale teraźniejszością, dlatego trzeba jej uświadomić pewne zagrożenia. Wymienił tu niezwykły dynamizm dzisiejszego świata, który wymykając się spod kontroli może wyrzucić młodego człowieka na margines życia. Dalej mówił o niepokojach aksjologicznych – wielkim sporze o wartości, które za wszelką cenę chce się usunąć z życia społecznego oraz o „rozgadaniu współczesnego świata”, który prowadzi monolog zamiast dialogu.

„Ten proces przemian dotknął także szkoły, która musi w nim odnaleźć swoją tożsamość, a elementem tożsamości jest płaszczyzna etyczna” – mówił. Odpowiadał na pytania, czy w świecie nauki, szkoły, nauczycieli i wychowawców potrzebna jest etyka oraz co jest kontekstem, który uświadamia potrzebę etycznych aspektów ich pracy, jaką wymusza współczesna sytuacja ludzi młodych.

Zauważył, że dzisiejsza młodzież nie jest ani lepsza, ani gorsza niż była przed laty, dlatego potrzebuje być przyjęta bez żadnych warunków wstępnych, gdyż narzucające działania edukacyjne i wychowawcze nie będą skuteczne.
Ksiądz Profesor podkreślał potrzebę specjalnej etyki zawodu nauczyciela, który powinien być traktowany jako życiowe powołanie z racji na to, że jego przedmiotem jest człowiek, jako najwyższe dobro.

Odniósł się do elementów wychowania definiowanego przez Sobór Watykański II jako „kształtowanie osoby ludzkiej w kierunku jej celu ostatecznego, ale równocześnie dla dobra społeczności, których człowiek jest członkiem i w których obowiązkach, gdy dorośnie, będzie brał udział”.

Odwołując się do nauczania kard. Wyszyńskiego mówił o trwającym dziś „sporze o człowieka”, na który młodzi reagują agresją lub ucieczką w nierealny świat oraz o ich zagubieniu w świecie wartości, które proponują mu rodzina, szkoła czy katecheza.

„Wartości intelektualne są oczywiste, ale nie ma dziś wychowania bez wartości etyczno-społecznych” – mówił, odnosząc się m. in. do wartości jaką jest tolerancja.

Wskazywał na potrzebę pokazywania ludziom młodym ważność wartości w ich życiu, dotykania prawdy o dobru oraz budowania kultury etycznej. „System wartości uczy, wychowuje i daje poczucie własnej tożsamości” – mówił, dodając, że jest to niezwykle ważne w trwającym dziś procesie globalizacji.

„Wartości nie zniewalają, ale dają godny człowieka poziom życia” – stwierdził, ale jednocześnie podkreślał, że trzeba umieć pokazać młodzieży to, co jest wartością fundamentalną, a jest nią nie tyle wolność, tak artykułowana dzisiaj, ale człowiek, bo „w godności spotykamy się wszyscy”.

W kolejnym wystąpieniu pt. „Kardynał Stefan Wyszyński na drogach wychowania patriotycznego” prof. Krzysztof Sychowicz, reprezentujący Instytut Pamięci Narodowej, przypomniał nauczanie kard. Wyszyńskiego odnośnie patriotyzmu, który nie powinien być kojarzony z nacjonalizmem czy, idąc dalej – szowinizmem.

Zauważył, że w imię poprawności politycznej patriotyzm ostatnio stał się pojęciem niszowym. „Kiedy mówimy o patriotyzmie, mówimy o nas samych, ponieważ patriotyzm odwołuje się do kilku wspólnych elementów, jakimi są ojczyzna, historia i sposób funkcjonowania narodu” – mówił, podkreślając, że patriotyzmu nie da się zbudować bez odwołania do przeszłości.

Wskazując na nauczanie kard. Wyszyńskiego wyjaśniał, że patriotyzm to dzieje narodu widziane w ciągłości: wczoraj – dziś – jutro. Podkreślał, że nie da się budować patriotyzmu w narodach nowoczesnej Europy bez podstaw chrześcijaństwa.

„Kiedy odrzucimy wspólne korzenie, kiedy odrzucimy chrześcijaństwo, pozbawimy się – jako naród – olbrzymiej części własnej historii (…). Prymas przestrzegał przed zbyt pochopnym potępianiem pewnych wydarzeń czy postaci z naszej historii. Wskazywał też na sens tych, które choć kończyły się tragicznie, tak jak większość powstań narodowych, jednak kształtowały nasze postawy i były przejawem miłości do naszej Ojczyzny” – mówił, podkreślając, że Kościół zawsze starał się zachować pozytywny obraz historii oraz – w najnowszej historii – nagłaśniał wydarzenia związane z dokonującymi się w Polsce przemianami.

Na zakończenie konferencji miała miejsce prezentacja szkół, którym patronuje kard. Stefan Wyszyński: Szkoły Podstawowej Nr 49 z Oddziałami Integracyjnymi im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego – Prymasa Tysiąclecia w Białymstoku; Zespołu Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego w Czyżewie; Katolickiej Szkoły Podstawowej im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Łapach; Szkoły Podstawowej im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego w Korycinie i Katolickiej Szkoły Podstawowej im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Łomży.
Organizatorami konferencji był Wydział Katechetyczny Kurii Metropolitalnej Białostockiej oraz Centrum Edukacji Nauczycieli w Białymstoku. Partnerem Konferencji był Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Białymstoku.

Jej celem było ukazanie aktualności nauczania Prymasa Tysiąclecia oraz na przybliżeniu jego sylwetki w kontekście wychowania dzieci i młodzieży. „Wobec współczesnych wyzwań, jakie stają przed wychowawcami chcemy odwołać się do postaci błogosławionego, i z nim, jak z kompasem w ręku poszukiwać właściwych kierunków wychowania dzieci i młodzieży” – mówił ks. dr Bogdan Skłodowski, dyrektor Wydziału Katechetycznego Kurii Metropolitalnej Białostockiej.