Obchody 80. rocznicy śmierci bł. Rodziny Ulmów z udziałem prezydenta Andrzeja Dudy

Andrzej Duda przypomniał, że 24 marca, czyli dzień śmierci bł. Rodziny Ulmów, jest zarazem Narodowym Dniem Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. Jak zaznaczył, to święto upamiętnia – według różnych szacunków – nawet około miliona Polaków, którzy w okresie II wojny światowej brali udział w pomocy swoim współobywatelom pochodzenia żydowskiego.

– Najbardziej wymownym i rozpowszechnionym na cały świat przykładem polskiej rodziny jest Rodzina Ulmów z Markowej, która udzielała pomocy żydowskim sąsiadom i za tą pomoc została bezwzględnie zamordowana, razem z tymi, którym pomagali – mówił.

Prezydent podkreślił, że w Polsce – w odróżnieniu od innych okupowanych krajów Europy Zachodniej – za pomoc Żydom groziła kara śmierci. Zwrócił uwagę, że hitlerowscy oprawcy byli bezwzględni i nie mieli litości nawet dla malutkich dzieci Ulmów.

Duda zauważył, że mimo zbrodni dokonanej na Ulmach, w Markowej w innych domach przetrwało wojnę 21 innych Żydów. – Uratowali ich życie, mimo strachu, który przecież musiał być oczywisty. Jakże wielka musiała być ta determinacja, jakże ogromne to było bohaterstwo: nieprawdopodobne, niewyobrażalne – mówił.

Zauważył, że wśród wszystkich Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata najwięcej jest Polaków. Dlatego – mówił dalej Duda – pozwalając sobie na jakiekolwiek słowo przeciwko Polakom, trzeba pamiętać, że ci, którzy pomagali, ryzykowali życie.

– Ilu ludzi dzisiaj na świecie odważyłoby się zaryzykować własne życie dla ratowania życia drugiego człowieka? Ilu z nich umiałoby zaryzykować życie własnej rodziny dla ratowania drugiego człowieka, najczęściej innej wiary, najczęściej trochę odmiennego kulturowo? Ilu z was by się odważyło? – pytał retorycznie.

Na ręce kardynała Marcello Semeraro prezydent podziękował Ojcu Świętemu za wyniesienie na ołtarze rodziny Wiktorii i Józefa Ulmów „jako tych, którzy są przykładem dla świata”. – Ale także jako tych, którzy dla nas Polaków są wielkim wzorcem i wielką dumą. Dumą pamięci o niezwykłej postawie Polaków tamtego czasu – powiedział.

Podczas obchodów Narodowego Dnia Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką w Markowej prezydent Andrzej Duda wręczył odznaczenia państwowe osobom zasłużonym w pielęgnowaniu pamięci o poświęceniu rodziny Ulmów i innych bohaterów. Wśród wyróżnionych znaleźli się m.in.: kard. Marcello Semeraro i abp Adam Szal.

W Markowej prezydent złożył również wieniec w Sadzie Pamięci przed pomnikiem upamiętniającym męczeńską śmierć Rodziny Ulmów.

Wcześniej Andrzej Duda wziął udział w nadaniu Portowi Lotniczemu Rzeszów-Jasionka imienia Rodziny Ulmów.

∗∗∗

W czasie okupacji Józef i Wiktoria Ulmowie ukrywali w swoim gospodarstwie ośmioro Żydów, za co 24 marca 1944 r. zostali zamordowani przez Niemców. Najpierw zabito ukrywanych Żydów, a potem całą rodzinę Ulmów: Józefa, Wiktorię i siedmioro dzieci (poród najmłodszego rozpoczął się w chwili egzekucji).

W 1995 roku za swoje czyny rodzina Józefa i Wiktorii została uhonorowana tytułem „Sprawiedliwi wśród Narodów Świata”. Żydowski Instytut Pamięci w Jerozolimie – Yad Vashem.

17 września 2022 roku papież Franciszek potwierdził dekret o męczeństwie czcigodnych Sług Bożych, umożliwiając tym samym ich beatyfikację, która odbyła się 10 września 2023 r. w Markowej. Był to pierwszy w historii przypadek, kiedy do chwały ołtarzy została wyniesiona cała rodzina.