Od Mszy św. w bazylice katedralnej w Kielcach, z udziałem przedstawicieli władz wojewódzkich i miejskich, przy licznym udziale środowisk kombatanckich Kielecczyzny, służb mundurowych oraz m.in. kibiców Korony Kielce, rozpoczęły się uroczystości 70. rocznicy powstania Armii Krajowej, kontynuowane przy pomniku.
Eucharystii w intencji Ojczyzny przewodniczył ks. Krzysztof Dziurzyński. W homilii przypomniał altruizm żołnierzy, wezwał do modlitwy i pamięci, podtrzymywanej przez środowiska niepodległościowe.

Po Eucharystii oddziały żołnierzy, kilkanaście pocztów kombatanckich i uczniowskich, prowadzonych przez Kielecką Orkiestrę Dętą, przemaszerowały pod Pomnik Armii Krajowej naprzeciw kieleckiej Kurii.
Uroczystość pod pomnikiem rozpoczęło wystąpienie dr. Tomasza Domańskiego z kieleckiej Delegatury IPN, który przedstawił rys historyczny przemianowania ZWZ na AK, struktury organizacji, wspomniał akcje i dowódców na Kielecczyźnie.

„Nie sposób tutaj pod pomnikiem Armii Krajowej, nie wspomnieć Ponurego, Nurta, Barabasza” – mówił Domański, wymieniając także najważniejsze bitwy oddziałów AK w regionie, m.in. wokół Wykusu, pod Radkowem, Antoniowem, Szewcami.
W spotkaniu pod pomnikiem wzięli udział m.in. wojewoda świętokrzyska Bożentyna Pałka–Koruba, starosta kielecki Zdzisław Wrzałka, wiceprezydent Andrzej Sygut, parlamentarzyści, kombatanci Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Świętokrzyskiego Okręgu Jodła, harcerze Szarych Szeregów, ZHP, młodzież z kilku szkolnych Klubów Pokoleń.

Od trzech lat hołd akowcom oddają w tym dniu kibice Korony Kielce. Kilkudziesięcioosobowa ekipa w szalikach klubowych zjawiła się z dużym transparentem – z napisem Korona Kielce i symbolem Polski walczącej oraz złożyła wiązankę pod pomnikiem.

Armia Krajowa była konspiracyjną organizacją wojskową działającą podczas II wojny światowej. Powstała w wyniku przekształcenia powołanej w 1939 r. Służby Zwycięstwu Polsce w Związek Walki Zbrojnej, przemianowany na Armię Krajową, rozkazem gen. Władysława Sikorskiego z dnia 14 lutego 1942.
Okręg Radomsko–Kielecki AK należał do największych i podejmujących najliczniejsze akcje bojowe.
Głównym zadaniem AK było prowadzenie walki o odzyskanie niepodległości przez organizowanie i prowadzenie samoobrony oraz walki podziemnej, szczególnie na czas planowanego powstania w Warszawie. Kulminacją wysiłku zbrojnego AK było Powstanie Warszawskie, które wybuchło 1 sierpnia 1944 r. Po upadku Powstania jednostki będące na terenach zajętych przez Armię Czerwoną zostały zdemobilizowane. Gen. Leopold Okulicki wydał rozkaz o rozwiązaniu Armii Krajowej z dniem 19 stycznia 1945 r.
Straty AK wyniosły ok. 100 tys. poległych i zamordowanych żołnierzy, ok. 50 tys. zostało wywiezionych do ZSRR i uwięzionych.

Msza św., prelekcje oraz pokaz filmu Ryszarda Bugajskiego „Generał Nil”, składają się na program obchodów 70. rocznicy powstania Armii Krajowej, które odbędą się w Radomsku, w dniach 12-20 lutego.
Obchody 70. rocznicy powstania AK rozpoczną się Mszą św. 12 lutego o godz. 11.30 w kościele pw. św. Lamberta w Radomsku.

Następnie 13 lutego w Miejskiej Bibliotece Publicznej o godz. 11 odbędzie się wykład dr. Tomasza Toborka nt. „Działalności Armii Krajowej na Ziemi Radomszczańskiej”.
Ponadto 14 lutego w Muzeum Regionalnym im. Stanisława Sankowskiego w Radomsku o godz. 10 uczestnicy obchodów będą mogli usłyszeć wykład dr. Roberta Majznera nt. „Największa armia okupowanej Europy. Armia Krajowa 1942-1945”.

Na zakończenie obchodów 20 lutego o godz. 11 w Miejskim Domu Kultury odbędzie się projekcja filmu Ryszarda Bugajskiego „Generał Nil”.

***

Armia Krajowa (AK) – zakonspirowana siła zbrojna polskiego podziemia w czasach II wojny światowej, działająca pod okupacją niemiecką państwa polskiego i sowiecką w granicach sprzed 1 września 1939 r. oraz poza nimi. Była najsilniejszą i najlepiej zorganizowaną armią podziemną z działających w tamtym czasie w Europie.

Komendantami AK byli: gen. dyw. Michał Tokarzewski-Karaszewicz „Torwid” (27 IX 1939 – III 1940), gen. broni Kazimierz Sosnkowski „Godziemba” (III 1940 – 18 VI 1940), gen. dyw. Stefan Rowecki „Grot” (18 VI 1940 – 30 VI 1943), gen. dyw. Tadeusz Komorowski „Bór” (VII 1943– 2 X 1944), gen. bryg. Leopold Okulicki „Niedźwiadek” (3 X 1944– 17 I 1945).

Po Powstaniu Warszawskim Częstochowa stała się faktyczną stolicą Polski podziemnej. Znajdowała się tu Komenda Główna AK wraz z jej dowódcą gen. Leopoldem Okulickim ps. „Niedźwiadek”.

Po II wojnie światowej żołnierze AK cierpieli prześladowania, szykanowany ze strony władz komunistycznych PRL. Wielu żołnierzy AK zostało skazanych na niesprawiedliwe wyroki, w tym także karę śmierci. Jedną z takich postaci jest August Emil Fieldorf, ps. „Nil” (ur. 20 marca 1895 w Krakowie, powieszony 24 lutego 1953 w Warszawie) – bojownik o niepodległość Polski, generał brygady Wojska Polskiego, organizator i dowódca Kedywu Armii Krajowej, zastępca Komendanta Głównego AK, dowódca organizacji NIE, kawaler Orderu Orła Białego.