Odetchnąć ekumenizmem

Swój szacunek dla podpisanego 16 stycznia w Warszawie apelu Kościołów zrzeszonych w Polskiej Radzie Ekumenicznej (PRE) oraz Kościoła katolickiego o ochronę stworzenia wyraził na konferencji prasowej jeden z sygnatariuszy dokumentu, abp Józef Michalik.

Mówiąc o działaniach ekumenicznych, wiele miejsca poświęcił spotkaniu z patriarchą Moskwy i całej Rusi Cyrylem z sierpnia ub. roku i podpisanej wówczas wspólnego apelu o pojednaniu narodów rosyjskiego i polskiego.

„Przyjeżdżam do Warszawy, by odetchnąć trochę ekumenizmem, zobaczyć bogactwo rzeczywistości chrześcijańskiej w Polsce” – powiedział przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski i metropolita przemyski. Zaznaczył, że w jego archidiecezji relacje Kościoła katolickiego z Kościołem prawosławnym i Kościołami ewangelickimi również są dobre.

Przypomniał też, że od 4 do 6 lutego w Polsce odbędzie się spotkanie Komisji Wspólnej Rady Konferencji Biskupich Europy (CCEE) i Konferencji Kościołów Europejskich (KEK), reprezentującej wyznania niekatolickie.

Abp Michalik podkreślił, że z wielkim szacunkiem patrzy na podpisany dzisiaj wspólny apel nt. ochrony stworzenia i podziękował wszystkim, którzy przyczynili się do jego powstania.

Mówiąc o osiągnięciach ekumenicznych wspomniał również spotkanie z prawosławnym patriarchą Moskwy i całej Rusi Cyrylem, które miało miejsce w sierpniu ub.r., podczas którego podpisano wspólny apel Kościoła katolickiego i prawosławnego o pojednanie narodów polskiego i rosyjskiego. Przewodniczący KEP zaznaczył, że dokument ten ma istotną wagę – dwa razy wspomniał o nim papież Benedykt XVI, w dniu podpisania oraz 7 stycznia br. W spotkaniu z korpusem dyplomatycznym, a kardynałowie i biskupi zgromadzeni na Synodzie Biskupów w Rzymie w październiku ub.r. również wykazywali zainteresowanie apelem.

Abp Michalik mówił też, że spotkanie z patriarcha Cyrylem miało dla niego również ważny ludzki aspekt, miał okazję poznać człowieka odpowiedzialnego za Kościół prawosławny w Rosji, który jest fenomenem – rośnie po dekadach ateizacji. – Po tylu latach dochodzi do coraz głębszego spojrzenia na wymiar wiary, wzrasta miłość do Chrystusa – mówił arcybiskup.

Przewodniczący KEP dodał, że zbliżenie ekumeniczne nie jest możliwe przy wzajemnej nieżyczliwości, stąd potrzebne jest pojednanie między narodami. – Celem tego dokumentu było, by powiedzieć ludziom dobrej woli, że Kościół prawosławny w Rosji i Kościół katolicki w Polsce na bardzo wiele problemów mają wspólne spojrzenie, wspólny niepokój wobec rozwoju agresji wobec dobra, które przyniósł Chrystus na ziemię – mówił abp Michalik. – Chrystus, który głosił pokój i miłość nieprzyjaciół, dzisiaj staje się znakiem, któremu się sprzeciwiają, wmawiają z różnych motywacji, że prawo do życia czy prawo do śmierci to nie jest prawo Boże, że człowiek może je deptać jak chce – ubolewał.

Z uznaniem odniósł się też do kulturotwórczego aspektu spotkania z patriarcha Cyrylem, wymieniając umiejętność znalezienia wspólnego języka w dotykaniu delikatnych problemów. Podkreślił, że spotkanie z patriarchą było spotkaniem w wierze. I tak też muszą przebiegać spotkania ekumeniczne – wiara jest ich motywem. – To nie znaczy, że lekceważymy ludzi niewierzących czy poszukujących, nie promujemy też ekumenizmu, bo taka jest teraz moda – zaznaczył, tłumacząc, że troska o jedność jest obowiązkiem wyznawców Chrystusa i zadaniem przez Niego zostawionym.

Na konferencji w imieniu nieobecnego z powodu choroby abp. Jeremiasza, przewodniczącego Polskiej Rady Ekumenicznej, wystąpił prawosławny ks. dr Artur Aleksiejuk, teolog i bioetyk. Zwrócił on uwagę, że kwestie ekologiczne są obecnie jednymi z najbardziej dyskutowanych tematów na świecie, zwłaszcza w kontekście zmian klimatycznych. Przypomniał, że obecne pokolenie „żyje tak, jakby było ostatnim”. Stąd Kościoły chrześcijańskie w Polsce uznały, że nadszedł czas, by wspólnie zaapelować o zaangażowanie na rzecz ochrony środowiska naturalnego i propagować postawy ekologiczne.

Ks. dr Aleksiejuk przypomniał też, w kontekście angażowania się Kościołów w ekologię, działania patriarchy Konstantynopola Bartłomieja I, który nazywany był zielonym patriarchą. To dzięki niemu Kościół prawosławny 1 września obchodzi dzień modlitw, by Bóg chronił stworzenie oraz człowieka przed skutkami jego działań. Apel Kościołów chrześcijańskich jest wezwaniem do refleksji nad swoim świadectwem wiary, promocji chrześcijańskiej postawy ekologicznej. Ks. dr Aleksiejuk podkreślił, że Kościoły identyfikują problem ekologiczny z kondycją duchową człowieka, nie jest to problem „techniczny”, tylko duchowo-moralny.

Bp Krzysztof Nitkiewicz, przewodniczący Rady ds. Ekumenizmu KEP opowiedział o metodzie współpracy Polskiej Rady Ekumenicznej i z Kościołem katolickim. Spotkania mają miejsce dwa razy do roku – organizuje je na przemian strona katolicka i PRE. – Spotkania rozpoczynamy wspólną modlitwą, co nie jest tak oczywiste w kontaktach ekumenicznych poza Polską – podkreślił bp Nitkiewicz.

Podczas spotkań przygotowywane są materiały nt. Tygodni Modlitw o Jedność Chrześcijan oraz wspólne inicjatywy, jak podpisany dzisiaj apel o ochronę stworzenia. Bp Nitkiewicz zwrócił uwagę, że współpraca wymaga wzajemnego zrozumienia i szacunku dla struktur poszczególnych Kościołów i ich mechanizmów podejmowania decyzji.

Bp Nitkiewicz wyraził nadzieję, że następnym wspólnym dokumentem będzie deklaracja o małżeństwach mieszanych, przygotowywana od kilku lat oraz dokument nt. świętowania niedzieli – co jest ważnym i pilnym tematem dla wszystkich Kościołów chrześcijańskich.

Dyrektor biura PRE, ks. Ireneusz Lukas, mówił o trosce Rady nie tylko o jedność chrześcijan, ale i o pojednanie między narodami. Stąd projekt „Pojednanie w Europie, zadanie Kościołów na Ukrainie, Białorusi, w Polsce i Niemczech”, który realizowany jest od 1997 roku. – Przyświeca mu hasło, że Europa jest większa niż Unia Europejska – dodał ks. Lukas. Przypomniał, że przedstawiciele Kościoła prawosławnego wielokrotnie byli gośćmi Polskiej Rady Ekumenicznej, a wzorem dla relacji z prawosławiem są kontakty polsko-niemieckie.

Ks. Sławomir Pawłowski SAC, sekretarz Rady ds. Ekumenizmu KEP poinformował, że 23 stycznia o godz. 9.30 rozpocznie się sesja naukowa nt. podpisanego dziś apelu, sesję zorganizował Instytut ekumeniczny Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.