Ogólnopolski Zjazd Historyków Kościoła w Rzeszowie

W dniach 8-9 kwietnia 2010 r. w Rzeszowie planowany jest kolejny Ogólnopolski Zjazd Historyków Kościoła.

Zjazdy zainicjował w 1963 r. ks. Marian Rechowicz, ówczesny rektor KUL, późniejszy biskup w Lubaczowie. W 1964 r. szefem Sekcji Historii Kościoła Polskiego Towarzystwa Teologicznego został bp W. Urban, który wypracował metodologię tych spotkań. W 1983 r. na przewodniczącego Sekcji został wybrany bp E. Piszcz, późniejszy arcybiskup metropolita warmiński, a po nim tę funkcję przejął i pełni do dnia dzisiejszego bp prof. Jan Kopiec.

„Zjazdy historyków Kościoła odbywają się co roku w innym miejscu. Celem spotkań jest integracja środowiska historyków Kościoła, wymiana myśli i wyników badań, wzajemne poznanie i planowanie wspólnych działań” – podkreślił ks. prof. dr hab. Jan Walkusz z KUL, dyrektor Instytutu Historii Kościoła KUL, sekretarz Sekcji Historii Kościoła Polskiego Towarzystwa Teologicznego i jednocześnie od 1999 r. organizator Zjazdów.

Spotkania odbyły się do tej pory m.in. w Katowicach (2000), w Bagnie (2001), w Szczecinie (2002), na Górze św. Anny (2003), na KUL (2004), w Olsztynie (2005), w Koszalinie (2006), w Gietrzwałdzie (2007), w Legnicy (2008) i w Krakowie (2009). Zasadniczo uczestniczą w nich historycy mający przynajmniej doktorat z historii Kościoła. Zjazdy organizują na przemian środowiska zakonne i diecezjalne. Odbywają się one w stałym terminie w czwartek i piątek po Wielkanocy.

W tym roku Zjazd organizuje diecezja rzeszowska. Odbędzie się on w Wyższym Seminarium Duchownym. Okolicznością przemawiającą za Rzeszowem jest jubileusz 50-lecia kapłaństwa i 25-lecie sakry biskupa rzeszowskiego Kazimierza Górnego.

W tym roku tematem kongresu będzie eksterminacja, męczeństwo i martyrologia Kościoła jako wyraz Jego tożsamości i wiarygodności. W planie spotkanie znalazły się następujące referaty:

– Martyria w tradycji biblijnej i patrystycznej pierwszych wieków – ks. prof. Piotr Szczur (KUL)
– Średniowieczny miles et athleta Christi wierny Kościołowi. Męczeństwo średniowiecznego Kościoła jako wyraz jego tożsamości i wiarygodności – ks. prof. Andrzej Bruździński (UPJPII )
– Martyrologia Kościoła katolickiego w czasach nowożytnych – dr Stanisław Cieślak SI (Kraków)
– Kościół skazany na niebyt. Z dziejów Kościoła greckokatolickiego w Polsce w latach 1944 – 1989 – ks. prof. Stanisław Nabywaniec (UR)
– Misjonarze męczennicy w hagiografii i historiografii. Idea i jego dekonstrukcja od średniowiecza do czasów najnowszych – o. dr Paweł Zając OMI (UAM)
– Kapłańskie świadectwo męczeństwa. Polscy duchowni podczas II wojny światowej – ks. dr Sławomir Zych (KUL)
– Represje wobec duchownych w okresie PRL – ks. prof. Jerzy Myszor (UŚ)
– Działania represyjne władz komunistycznych wobec zakonów męskich w PRL – ks. dr hab. Dominik Zamiatała (UKSW).

Od roku 2001 materiały ze Zjazdów są publikowane w roczniku pt. „Kościół w Polsce. Dzieje i kultura” redagowanym przez ks. prof. J. Walkusza. Książkę wzbogacają dodatkowo inne opracowania, obfite informacje naukowe, bibliograficzne i recenzje. W tej chwili jest w druku tom 9, liczący prawie 600 stron.

W Zjazdach uczestniczy zazwyczaj ok. 90 osób. „Jestem bardzo wdzięczny bp. Górnemu i diecezji rzeszowskiej wraz z przełożonymi Seminarium za zorganizowanie tegorocznego Zjazdu. Na spotkaniach tych mamy też możliwość zapoznania się z publikacjami, z historiografią danego regionu. Ten aspekt informacyjny jest dla nas bardzo istotny” – powiedział ks. prof. J. Walkusz.

Kolejny Zjazd w 2011 r. odbędzie się w Płocku i poświęcony będzie dziejom przygotowania do kapłaństwa.