Opatów: 550-lecie klasztoru bernardyńskiego – „duchowego serca” miasta

550-lecie obecności w Opatowie Kieleckim świętuje zakon bernardynów. W jubileuszowej Mszy św., która z tej okazji została odprawiona 18 czerwca, modlili się m.in. sandomierski biskup pomocniczy senior Edward Frankowski oraz współbrat opatowskich bernardynów – bp Damian Muskus OFM z Krakowa.

Bp Muskus przywołał w homilii burzliwe dzieje Opatowa, w których duchowi synowie św. Franciszka z Asyżu odegrali znaczącą rolę, dając dowody patriotyzmu i oddania miejscowej ludności. „Świadczą o tym wydarzenia, które na zawsze utrwaliły się w zbiorowej pamięci społeczności Opatowa: najazd Tatarów, którzy splądrowali miasto, ale nie zdołali zdobyć klasztoru, potop szwedzki, a przede wszystkim patriotyczna postawa zakonników podczas powstania styczniowego. Kasata konwentu w 1864 roku nie zdołała anulować znaczenia zakonu w życiu miasta, dzięki czemu możliwy stał się powrót bernardynów do tego miejsca w 1939 roku” – przypominał krakowski biskup pomocniczy.

Podkreślał on, że zaangażowanie bernardynów w sprawy społeczne, odpowiedzialność za ludzi, do których zostali posłani, i poruszający ich duch patriotyzmu były wartościami, które budowały wspólnotę miasta i przyczyniły się do jego duchowego i kulturowego rozwoju. Zwrócił też uwagę na to, że klasztor bernardyński wciąż pozostaje ostoją i oparciem dla społeczności opatowskiej.

„Jego dziedzictwo wiąże się nierozerwalnie z misją głoszenia Dobrej Nowiny i służbą potrzebującym, a także ze świadectwem radykalnej wierności ewangelicznym ideałom ubóstwa, czystości i posłuszeństwa” – stwierdził kaznodzieja.

Franciszkański biskup przyznał, że bracia zawsze stawali po stronie mieszkańców i chronili ich z narażeniem życia, a dziś opiekują się szpitalem, domami opieki społecznej, domami starców, utrzymują stały kontakt z ubogimi, chorymi i samotnymi. „Wychodzą na peryferia, by szukać tych, którzy najbardziej potrzebują pokoju i dobra w swoim pogmatwanym życiu” – zaznaczył hierarcha.

„Bracia mniejsi – zarówno przed ponad pięcioma wiekami, jak i dziś – wezwani są do tego, by być znakami nadziei dla najsłabszych i wykluczonych; zanoszą pokój tam, gdzie panują konflikty, budują cywilizację dobra w miejscach, w których panują grzech, rozpacz i dojmująca samotność” – określał posłannictwo swoich współbraci kaznodzieja.

Fundację klasztoru oo. bernardynów w Opatowie zapoczątkował w 1467 r. bp lubuski Krzysztof Fryderyk. Oddał on bernardynom kościół parafialny Wniebowzięcia NMP, położony na przedmieściu Opatowa, zwanym Żmigród. Bernardyni opatowscy od początku cieszyli się poparciem i sympatią nie tylko ze strony króla Kazimierza Jagiellończyka i bpa krakowskiego Jana Rzeszowskiego, ale również mieszkańców miasta. W 1502 r. klasztor był oblegany przez Tatarów. W jego murach chroniła się miejscowa ludność.

W czasie powstania styczniowego część zakonników zaangażowała się w ruch powstańczy, na skutek czego w 1864 r. klasztor uległ kasacie. Zakonnicy wrócili do Opatowa w 1939 r. W okresie II wojny światowej na terenie klasztoru chronili się ranni żołnierze Armii Krajowej, co upamiętnia tabliczka z 1997 r. umieszczona na murach klasztornej dzwonnicy.